Feestzaal Harmonie met park

Tekst van Feestzaal Harmonie (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7342)

"Feestzaal Harmonie" met gelijknamig park ten zuiden en toegangsgebouw aan de Mechelsesteenweg. Sinds 1923 stadseigendom, voordien zomerlokaal van de in 1814 opgerichte "Société d'Harmonie", vanaf 1829 "Koninklijke Maatschappij de Harmonie". Vanaf ongeveer 1230 was hier de leprozerie of het melaatsenhuis "Ter Zieken" (verwoest in 1542 en 1580, heropgericht in 1662) en gronden van het 16de-eeuwse landgoed Valkenburg; in de 19de eeuw eigendom Mosselman dat in 1844 werd aangekocht door de "Harmonie". Na aankoop van de gronden werd een wedstrijd uitgeschreven voor het ontwerpen van een concertzaal met grote balzaal uitziend op de tuin. Het winnend project van Pieter Dens werd uitgevoerd in 1845-1846. In zijn huidige vorm dateert het gebouw echter van 1890, volgens een lithografie van C. 't Felt.

Toegangsgebouw, via een lange gang met blinde muur verbonden met de zaal. Aan straatzijde bepleisterde en beschilderde topgevel in neoclassicistische stijl, gemarkeerd door schijnvoegen, gekorniste lijsten, driezijdig gebroken fronton, topstuk met voluten en sierlijk stucwerkmedaillon met monogram HR en kroon. Rechthoekige vleugeldeur onder blind gesculpteerd boogveld met lier en rankwerk in brede geprofileerde omlijsting met zware sleutel.

Neoclassicistisch hoofdgebouw van dertien traveeën en één à twee bouwlagen onder onregelmatige bedaking, aan achterzijde aanleunend bij bebouwing van Mozartstraat en Mechelsesteenweg, aan voorzijde uitziend op het Harmoniepark.

Vrijwel rechthoekig grondplan; dominerende en hoger opgaande middenpartij met tuitgevel en portiek, licht uitspringende hoektravee. Bepleisterde en beschilderde lijstgevels op sokkel van arduin; ritmerende pilasters met versierde schacht en composietkapiteel alternerend met rondboogvormige (deur)vensters in geprofileerde omlijsting, beglaasde vleugeldeuren met metalen roedeverdeling in waaiers. Hoeken en zijgevels met flankerende vensters in geprofileerde omlijsting waarboven ovale nissen met bustes van componisten. Omlopend hoofdgestel met vlakke architraaf, fries en gekorniste kroonlijst. Vijf middentraveeën met hoger opgetrokken tuitgevel; groot halfrond venster met tussenstijlen en metalen roedeverdeling in brede geprofileerde omlijsting met palmettenmotief; in top laagreliëf met letter H, lier en rankwerk. Portiek op geornamenteerde pijlers, uiterste travee met ingeschreven rondboog met geprofileerde archivolt en voluutsleutel; bekronend hoofdgestel. Aansluitend omlopende luifel van glas en metaal op gietijzeren steunlijst en zuiltjes.

Ten westen van hoofdgebouw voormalige oranjerie. Vrijwel vierkant gebouwtje van vijf traveeën en één bouwlaag onder zadeldak (bitumen), middentravee met portiek onder pseudofronton. Baksteenbouw op arduinen sokkel, gevelbeëindiging met vlakke daklijst, attiek met boogfries. Portiek op met hout beklede zuilen onder puntgevel met centrale rondboognis. Hoge rechthoekige muuropeningen met afgeronde bovenhoeken en platte bandomlijsting.

In het park: arduinen gedenkteken met fontein voor Peter Benoit (1834-1901) door Henry van de Velde; onthuld op 12 december 1934 voor de Koninklijke Vlaamse Opera (Frankrijklei) en verplaatst naar de tuin van de Harmonie in 1953-1954.

In grasveld voor de fontein: gedenksteen voor het eeuwfeest van het Rode Kruis (1859-1959), ter herinnering aan de stichter Henri Dunant.

  • DE LATTIN A. 1950:Evoluties van het Antwerpse stadsbeeld. Geschiedkundige kronijken, deel VI, 190-201.

Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Feestzaal Harmonie [online], https://id.erfgoed.net/teksten/7342 (geraadpleegd op ).