De Kalfmolen

Tekst van De Kalfmolen (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/58620)

Open houten standaardmolen, waarschijnlijk opgebouwd in de tweede helft van de 17de eeuw (circa 1670). De molen wordt genoemd naar de dichtbijgelegen herberg "Het Kalf", beide gebouwen geven hun naam in de 19de eeuw door aan de wijk, tot dan toe "Oosthoek" genoemd. Oudste vermelding dateert uit 1682 wanneer molenaar Cornelis Dyle verongelukt op zijn molen, "de meulen die op den zeedyck staet" (1690); achtereenvolgens vermeld als "De Caelfmolen" (1760), "Calfmolen" (1772) en "Kalfmeulen" (1838). Als dusdanig aangeduid op de Atlas der Buurtwegen (1843).

Herstelling van de meel- en steenzolder in 1924-1925. De molen is tot in 1927 in bedrijf onder molenaar Loteir Peer. Sinds 1928 in het b:ezit van "Les amis de la Commission Royale des Monuments et des Sites" (zie houten bord). Getroffen door een granaat in de Tweede Wereldoorlog. In 1958 worden verstevigings-, beschermings- en onderhoudswerken uitgevoerd door de Gistelse molenbouwer C. Peel, nadat een storm het molenkruis had beschadigd. In 1974 verwerft de gemeente Knokke-Heist de molen. Restauratie in 1980 door de firma Cottenier (Aalbeke). Officiële inhuldiging van de "Oude Molen" op 13 september 1980. In 1986 vervanging van de spieën in de askop, aanvankelijk uit olm, nu in eikenhout vervaardigd.

Open houten standaardmolen (staakmolen) op vier bakstenen teerlingen met twee verdiepingen (meel- en steenzolder). Verticale beschieting tegen de zij- en voorkant, eiken leien aan de windweeg en op de kap, vernieuwde pestelroeden, bewaard kruiwerk.

Op de wiekenas staat een groot en een klein bovenwiel die door middel van een schijfloop (lantaarn) de molenijzers (klauwijzers) aandrijven. Deze laten op de steenzolder de molenstenen van de twee maalstoelen draaien. Op het oude vangwiel staat "IHS. Anno 1746 ICM". Op het klauwijzer van de voormolen staat "ANNA" en "180.". Een fragment van de middenlijst waarop inschriften staan, werd afgezaagd en in de molen geplaatst, vermelding van "HUIBRECHT/COLLYN/1713", "TOMAESPO/UWAERT/1703", "1733", "1763". Op de ezel onder de voormolen is geschilderd "IACOBUS DE VOS/1837". Op de bovenas "LUDOVICUS DE VOS/1865".

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten en Landschappen West-Vlaanderen, Cel Monumenten en Landschappen, Brugge, archiefnummer W/00647.
  • DE LANGHE L. 1981: Over molens en andere dingen te Knokke, Rond de poldertorens 1, 25-26.
  • DEVLIEGHER L. 1984: De Molens in West-Vlaanderen, Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, deel 9, Tielt - Weesp, 242-243.
  • D'HONDT A. 1976: De acht molens van Knokke, s.l.
  • HOLEMANS H. s.d.: West-Vlaamse wind- en watermolens, kadastergegevens, s.l.
  • LANNOY D. 1990: Een molen te Knokke, Cnoc is ier 27, 66-75.
  • VROMAN S. 1989: De kalfmolen van Knokke: een technische inspectie, Molenecho's, Vlaams tijdschrift voor molinologie 1, 20-22.

Bron: CALLAERT G., VANNESTE P. & HOOFT E. met medewerking van DE LEEUW S. & STRUYF J. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Knokke-Heist, Deel I: Deelgemeente Knokke, Deel II: Deelgemeenten Heist, Ramskapelle, Westkapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL4, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Vanneste, Pol; Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: De Kalfmolen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/58620 (geraadpleegd op ).