Herenhuis Het Steentje

Tekst van Herenhuis Het Steentje (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/52711)

Naam verwijzend naar het stenen gebouw waarin eertijds de voogden van Mol hun onderkomen hadden. Volgens de overlevering oudste pand aan de Markt met geschiedenis mogelijk opklimmend tot de 9de eeuw. Vanaf de 16de eeuw meermaals vermeld in historische bronnen, onder meer in 1572 en in 1787 toen het omschreven werd als "sekere huysinge met stalle en erve gestaen en gelegen in de Merkt".

Huidig pand in kern minstens opklimmend tot de 16de eeuw; diverse interieurelementen en opbouw daarentegen zijn terug te voeren tot het vierde kwart van de 17de eeuw - eerste helft van de 18de eeuw. Aangebouwde feestzaal achteraan uit het begin van de jaren 1970.

In de lintbebouwing opgenomen herenhuis met verankerde, vermoedelijk gedecapeerde bakstenen lijstgevel, vijf traveeën en twee bouwlagen onder mank zadeldak (nok parallel aan de straat, kunstleien); drie kleine 18de-eeuwse-dakkapellen in een houten omlijsting met bekronend driehoekig fronton en flankerende voluutvormige vleugelstukken; de zware schoorsteen boven de poorttravee verenigt de rookkanalen van de haarden in de twee salons.

De voorgevel vertoont verzonken muurankers en sporen van verbouwingen tussen derde en vierde travee, evenals een vermoedelijk circa 1870 toegevoegde poorttravee rechts. Op de tweede bouwlaag later aangebracht schildje met jaartal 1629, verwijzend naar het jaar waarin drossaard Jan Conen eigenaar werd. Steekboogvensters, op de begane grond vermoedelijk verlaagd, zie de breuk in de omlopende arduinen omlijsting; vernieuwde luiken; op de bovenverdieping in omlijsting van gesinterde baksteen. Steekboogdeur eveneens in vlakke omlijsting van gesinterde baksteen onder waterlijst; bovenlicht met houten roedeverdeling; links van de deur klein keldergat met smeedijzeren rooster. Aflijnende houten kroonlijst op klossen met diamantkop.

Risaliet-vormende poorttravee: rondboogpoort met zandstenen imposten en hoekstenen, geflankeerd door bakstenen pilasters, verbonden door een geprofileerde fries met muizentand, ten dele van gesinterde baksteen; hogerop rondboogvenster met natuurstenen diamantkopsleutel en imposten, vernieuwd houtwerk. Gelijkaardig venster met bewaard 19de-eeuws houtwerk in de achtergevel; bepleisterde, geplafonneerde doorgang.

Interieur. Kelder met tongewelf loodrecht op straat. Begane grond: gang met neo-Lodewijk-XVI-elementen; wit/zwarte marmeren vloer, bepleisterde en beschilderde muren voorzien van paneel- en lijstwerk, centrale stucdecoratie en omlijste vleugeldeuren. Achter de gang eikenhouten Engelse trap met tussenbordes en sierlijke trappaal.

Rechts van de gang: enfilade van twee dooreenlopende salons met centrale moerbalk (loodrecht op straat); inrichting ten dele in Lodewijk-XV-stijl (18de eeuw), ten dele in neo-Lodewijk-XV- en -XVI-stijl: bepleisterde plafonds met gepolychromeerde en vergulde stucdecoratie (onder meer schelp- en krulmotieven); voorts een lage lambrisering en omlijste muurvlakken; fijn uitgewerkte vleugeldeuren met cartouches, bloemenslingers en geschilderde tafereeltjes onder meer vogels en muziekinstrumenten, het geheel gevat in een entablementomlijsting.

Aan straatzijde: witmarmeren schoorsteenmantel in neoclassicistische stijl, de boezem met panelen en een omlijste spiegel in Lodewijk-XV-stijl; gelijkaardige spiegel op de penant tussen beide vensters. Parketvloer met stermotief. Eikenhouten dakgebint met ongelijk spantbenen, pen- en gatverbindingen, van telmerken voorziene jukken; boven de poort hijssysteem met houten balk en luiwiel.

  • Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten & Landschappen, Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg Antwerpen, Monumenten en Landschappen, Beschermingsdossier A/1465/4.
  • Kadaster Antwerpen, Mutatieregisters Mol, schetsen, 1865/139, 1870/63, 1972/25.
  • REYDAMS A., De huizen der kom van het dorp Moll. Namen en geschiedenis,, in Taxandria. Annales du Cercle Historique et Archéologique de la Campine, III, nummer 1, 1906, 17-20.

Bron: KENNES H. & STEYAERT R. 2002: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Mol, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16n5, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Herenhuis Het Steentje [online], https://id.erfgoed.net/teksten/52711 (geraadpleegd op ).