De Waghetol

Tekst van De Waghetol (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4467)

Gebouw in 1513 opgericht voor rekening van de Stad die van de regerende vorst de tol op het wegen van zekere waren had afgekocht en die het gebouw gebruikte om er het wegen onder haar toezicht te doen geschieden. De oprichting ervan ging gepaard met de aanleg van de Waagstraat, heden Oude Waag. Vermoedelijk is zij de oudste waag die te Antwerpen werd gebruikt. De Waghetol bleef zijn bestemming behouden tot 1548 (zie straatnota). Sindsdien verscheidene bestemmingen onder meer eigendom en zetel van het smedersgilde (1749-94). In 1923 door de toenmalige eigenaar hersteld met de steun van de stad.

Breedhuis van zes traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak. Verankerde baksteenbouw verlevendigd met zandsteen voor de geprofileerde plint (gerestaureerd), speklagen met wigvormig ontlastingssysteem, vensteromlijstingen en voor de geprofileerde daklijst. Hoge kruiskozijnen; gereconstrueerde kruisen en waterlijsten en onderdorpels (Euvillesteen). Oorspronkelijke middentravee verhoogd in getrapt dakvenster met overhoekse topstukken.

Uiterst linker travee toegevoegd in 1923: arduinen barokpoort afkomstig van de Brouwersstraat (Brouwerij Van den Bergh, vandaar het monogram LVB en het jaartal 1676 in de cartouche (waarin letters van de firma en oprichtingsjaar van het huis aan de Brouwersstraat); geblokte en geprofileerde rondboog op eveneens geblokte barokke pilasters; zwikken ingeschreven in lijstwerk met grillig beloop; kleine gebogen en gekorniste waterlijst over de sleutel in cartouchevorm; bovenlicht in sterk geprofileerde omlijsting gecantonneerd door vleugelstukken en bekroond door gekorniste mijterboogdruiplijst.

Inwendig: enkel behouden overwelfde kelder waarvan de pijlers versterkt werden met beton.

Huis Jeruzalemstraat nummer 12 behoorde oorspronkelijk tot het gebouw van de Oude Waag. Toen deze naar de Stadswaag werd overgebracht werd dit huis gebruikt als pakhuis.


Bron: GOOSSENS M. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A., STEYAERT R., ILLEGEMS P. & DE BARSÉE L. 1976: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3na, Brussel - Gent.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Goossens, Miek
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: De Waghetol [online], https://id.erfgoed.net/teksten/4467 (geraadpleegd op ).