Den Wolsack

Tekst van Den Wolsack (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4408)

Voormalige huizinge den Wolsack, van 1621 af genaamd de Keyserskroon. Het pand wordt reeds vermeld in 1397-1401 en had toen een uitgang aan de (Lange) Koepoortstraat. Waarschijnlijk vormde het toen samen met het pand nummer 29 een grote "huizinge en erve", geheel dat in latere tijden in meerdere delen is gesplitst.

Van 1925 tot 1970 procuur van de Missiën van Scheut; aangekocht door de Stad en heden ingericht als Stedelijk Jeugdcentrum.

Voorgevel

Classicistische, bepleisterde en beschilderde lijstgevel van zes traveeën en drie bouwlagen onder zadeldak (nok parallel aan de straat), uit het vierde kwart van de 18de of eerste kwart van de 19de eeuw.

Dubbelhuistype met licht vooruitspringend middenrisaliet gemarkeerd door geblokte hoekbanden, venster in riemomlijsting en bekronende waterlijst op consoles en door bewerkte fries onder de kroonlijst. Rechthoekige vensters met kwarthol beloop; op de begane grond voorzien van licht gebogen diefijzers: lekdrempels op de bovenverdieping gestut door gesculpteerde consoles met gestileerd palmetmotief. Gekorniste kroonlijst op klossen.

Merkwaardige arduinen poortomlijsting in laatbarokstijl met Franse invloed van circa 1750: geprofileerde rondboog met sleutel en imposten op rechtstanden met verdiept paneelwerk omlijst door een eierlijst; geflankeerd door composiete zuilen, waarvan de schacht versierd is met laurierkransen: op het kapiteel een gelede architraaf, onversierde fries en kroonlijst met tandlijst; beide onderling verbonden door een sterk vooruitspringende gebogen waterlijst; timpaan gevuld met festoenen, guirlandes en hoorns des overvloeds. Prachtige waaier. Makelaar met gesculpteerde ramskop.

Interieur voorgebouw: wijst op oude kern; enkele rococo-overblijfselen (trappaal op tweede bouwlaag, enkele deuren, lijstwerk op plafonds en andere); verbouwd in de 19de eeuw. Kelders: uitgebreid en uit verschillende periodes. Lopen door onder nummer 29. Vermeldenswaardig is onder meer: een getoogde pijlerarcade van witte natuursteen en ingedrukte gewelven in baksteenmetselwerk (15de eeuw?).

Binnenplaats

Binnenplaats: oostgevel van de westvleugel met tweede helft 16de- of 17de-eeuwse kern; echter verbouwd en bepleisterd (zie waterlijsten boven rechthoekige vensters met kwartholle neggen). Ertegen aanleunend: Onze-Lieve-Vrouw met Kind op rechterarm, op sokkel met rocailleversiering, onder halfronde luifel met lamberkijnen; circa 1750 te dateren. Verder twee arduinen pompen.

Achteraan in de tuin en over diens ganse breedte: achterhuis van zeven traveeën en twee bouwlagen. Onder zadeldak (leien) met structuur uit de 16de eeuw. Belangrijke voorgevel, "MDCCLXXII" (1772) gedateerd op gevelsteen. Bakstenen lijstgevel (eertijds bepleisterd, gedecapeerd tussen 1925 en 1936) verrijkt met natuursteen (blauwe hardsteen en zandsteen), uitgevoerd in regionale Lodewijk XVI-stijl. Speciaal gemarkeerde middentravee van blauwe hardsteen: rondboogpoort (steenhouwersmerk!) met geprofileerde booglijst, voorzien van sleutel en imposten; gevat in rechthoekige omlijsting uitlopend op platte gegroefde consoles die het balkon van de bel-etage schragen; rechthoekige deurvenster in riemomlijsting met oren en sleutel; ijzeren leuning tussen postamenten waarop mannen- en vrouwenbeeld (eertijds in terracotta en heden vervangen door imitaties van polyester) (1973); ten slotte uitlopend op vergulde uurwerkplaat uit die tijd (vierde kwart 18de eeuw), gecantonneerd door putti op postamenten en omgeven door gekorniste en gebogen druiplijst; verdere versiering met festoenen, guirlandes en schelpmotieven. Rechthoekige vensters in arduinen omlijsting met uitgeholde hoeken; kleine lekdrempel; zandstenen wig ter ontlasting: oorspronkelijke houten schuiframen met rechthoekige roedeverdeling; beglazing van paars Venetiaans glas gedeeltelijk bewaard. Borstweringen voorzien van verdiepte panelen in zandstenen omlijsting waarin festoenen werden gesculpteerd. Ten slotte twee dakkapellen (arduin) met vleugelstukken en gebogen waterlijst.

Interieur achterhuis: gelijkvloerse verdieping: prachtige witmarmeren schouw, overdadig gedecoreerd met Lodewijk XVI-motieven in barokke geest. Plafondschildering op doek, de Olympos voorstellende, van eerder matige artistieke kwaliteit, doch ondeskundig geretoucheerd. Op de verdieping: minder druk versierde witmarmeren schouw in classicistische stijl (circa 1800). Naast alkoof: merkwaardige latrine uit het vierde kwart van de 18de eeuw waarvan de wanden bekleed zijn met imitatie-boekbanden (gedeeltelijk uitgebrand!). Het gebouw paalt aan het gildehuis van de Zilversmeden.


Bron: GOOSSENS M. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A., STEYAERT R., ILLEGEMS P. & DE BARSÉE L. 1976: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3na, Brussel - Gent.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Goossens, Miek
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Den Wolsack [online], https://id.erfgoed.net/teksten/4408 (geraadpleegd op ).