Parochiekerk Sint-Salvator

Tekst van Parochiekerk Sint-Salvator met kerkhof (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/43084)

Op de top van de heuvel ligt een voor deze streek zeer belangrijke kerk; zware westtoren, drie beuken van twee traveeën, een uitspringend transept met oostkapellen en een lang koor, dat uitloopt op een vijfhoekige apsis.

Grosso modo zijn de oudste elementen enerzijds de toren en de beuk (romaans, 12de eeuw) en anderzijds de kruising en een gedeelte van de zuidelijke kruisarm (midden 13de eeuw en reeds behorend tot de gotische stijl).

Grootse toren, met romaanse kern tot aan de derde verdieping verhoogd met één verdieping (begin 13de eeuw) waardoor een analogie ontstaat met de torens der Sint-Germanuskerk te Tienen; gelijktijdig, bekleding en herstellingen in overgangsstijl; vervolgens restauratiewerken van het parement na de brand in 1859 (steunberen van 1860).

In de heden blinde middenbeuk zijn de boogstenen der rondboogvensters bewaard gebleven, die oorspronkelijk de drie traveeën verlichtten; laatstgenoemde werden tot twee herleid in 1765, toen het plafond van de beuk aanzienlijk verlaagd werd, de zijbeuken van kwartsiet heropgebouwd werden en bij deze gelegenheid verhoogd; (Louis XVI-portalen aan de uiteinden).

Rechthoekige kruising en aangrenzende zuidtravee met pijlers, versierd met gebeeldhouwde kapitelen en gotische profielen (circa 1250). Zuidkruisarm en kapel herbouwd tijdens de eerste helft van de 15de eeuw; steunberen en nissen met van hogers voorziene frontalen; noordelijke kruisarm op onregelmatig grondplan, begin 16de eeuw in dezelfde geest toegevoegd; gewelven steunend op schalken.

Koor heropgebouwd samen met de zuidelijke kruisarm; glasramen, raamlood en steunberen geven een verticaliserend accent, eigen aan de Brabantse gotiek.

Noordoostelijke sacristie gelijktijdig met de aanpalende transeptarm opgetrokken (16de eeuw); recente zuidelijke sacristie.

Mobilair. In de kruisarmen, schilderijen uit de 18de eeuw; merkwaardig retabel in het koor, Brabantse gotische stijl (circa 1435); in het koor gotische calvarie (15de eeuw); in de zuidkapel, overblijfsel van een andere calvarie (volkskunst, 16de eeuw) en "Christus op de kouden steen" (17de eeuw); tegen de zuidoostelijke kruispijler, Christusbeeldje (Duitse invloed, 15de eeuw); in het schip verscheidene beeldjes (volkskunst, 16de en 17de eeuw).

Barok gestoelte in de noordelijke dwarsarm (begin 18de eeuw), classicistische lambrisering in de middenbeuk, biechtstoelen en kansel (tweede helft 18de eeuw).


Bron: GENICOT L.F., VAN AERSCHOT S., DE CROMBRUGGHE A., SANSEN H. & VANHOVE J. 1971: Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen, Architectuur, Provincie Brabant, Arrondissement Leuven, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 1, Luik.
Auteurs:  Genicot, Luc; Van Aerschot, Suzanne; de Crombrugghe, Anne; Sansen, Hadewych; Vanhove, Jacqueline
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Salvator met kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/teksten/43084 (geraadpleegd op ).