Sint-Geertruikerk

Tekst van Parochiekerk Sint-Geertrui (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/42128)

Voormalige abdijkerk, heden parochiekerk met dezelfde titelheilige, gelegen over de Oratorianenbrug, rechts van de Mechelsestraat, in de nabijheid van het Klein Begijnhof. Van de voormalige abdij zijn bewaard gebleven: puin van het kloosterpand (14de eeuw) (beschadigingen tijdens laatste twee oorlogen en gedeeltelijk hernieuwd in 20ste eeuw), een paar gebouwen uit 16de en 17de eeuw onder meer een gedeelte van de vleugel met de zandstenen rondbooginrijpoort op geringde zuilen, op de zijgevel gedateerd 1622. Oorspronkelijk, midden 12de eeuw, was het een eenvoudig oratorium. In 1204-1206 stichtte Hendrik I er een kapittel van Reguliere Kanunniken van Sint-Augustinus; verbouwingen aan het vroeger oratorium uitgevoerd van 1206 tot 1228. Eveneens voor parochiale diensten gebruikt van 1252 af; wederopbouw door Jan I.

Vier traveeën diep koor met veelzijdige apsis, circa 1310; vier traveeën lang schip (met ietwat bredere travee ter hoogte van de eerste toren) op zuilen van Doornikse steen en voorzien van rechthoekige bovenlichten, 1298; zijbeuken van ongelijke breedte, noordbeuk bestemd voor de parochianen (toegang voorzien); recentere zoldering in plaats van het vroegere, houten gewelf. Oorspronkelijke toren (na 1326) in 1380 door de huidige vervangen; onder leiding van Jan van Ruysbroeck (1453) voorzien van een geajoureerde achtzijdige spits, afgezet met vier hoektorentjes en omgord door een balustrade.

Op de zijkanten: ten zuiden, bij de toren, Onze-Lieve-Vrouwekapel, 1471; kapel uit einde 15de eeuw aanleunend tegen het vroegere portaal; ten noorden in het verlengde van de zijbeuk en tegen het koor, sacramentskapel uit midden 16de eeuw. Gedeeltelijke instortingen van beuk en koor, zware beschadiging in 1944. Restauratie: 1950-1953 door F. Vandendael en R. Lemaire.

Mobilair. Merkwaardige koorbanken in overgangsstijl door M. de Waeyer (1540-1542), sterk gerestaureerd na 1944; grafmonument van abt Claude de Viefville (+ 1697); reliekhouder van Sint-Geertrui (circa 1485); houten lezenaar in laatgotische stijl (16de eeuw).


Bron: GENICOT L.F., VAN AERSCHOT S., DE CROMBRUGGHE A., SANSEN H. & VANHOVE J. 1971: Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen, Architectuur, Provincie Brabant, Arrondissement Leuven, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 1, Luik.
Auteurs:  Genicot, Luc; Van Aerschot, Suzanne; de Crombrugghe, Anne; Sansen, Hadewych; Vanhove, Jacqueline
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Geertrui [online], https://id.erfgoed.net/teksten/42128 (geraadpleegd op ).