Voormalige collegiale kerk. Belangrijk gotisch monument van ijzerzandsteen uit de Demerstreek met verwerking van kalksteen. Zetel van een seculier kapittel (1462).

Overblijfselen van een romaans, rechthoekig koor (12de eeuw?) onder het huidige. De plattegrond van de gotische kerk omvat een zware westtoren geflankeerd door traptorentjes en lage bijbouwen, drie beuken van vijf traveeën, een breed uitspringend dwarsschip en een twee traveeën lang koor ingebouwd tussen zijkapellen met vlakke sluiting en uitlopend op een zevenzijdige apsis. Aan de noordoostzijde, sacristie-schatkamer, gelijktijdig met de apsis opgetrokken en bestaande uit een drie verdiepingen hoog gebouw geaccosteerd door een vijfhoekig traptorentje; aan de zuidoostzijde neogotische sacristie. Plans en doorsneden van 1966 tentoongesteld in de doopkapel.

De eerst opgerichte rechte traveeën van het koor (eerste helft 14de eeuw) zijn op picturale wijze verlevendigd met speklagen en overkluisd met kruisribgewelven rustend op zware, met loofwerk versierde kraagstenen (kapitelen van de zuilen voorzien van zelfde motieven). Nadien gebouwde zijkoren en fel verlichte apsis, waarin het decor der wimbergen en luchtbogen getuigt van een meer verfijnde architectuur: eerste steenlegging op 8 juli 1337 door de uit Frankrijk afkomstige architect J. Piccart (bouwopschrift op de noorderkoormuur). Voorziene overkluizing doch vermoedelijk pas uitgevoerd tijdens de tweede helft van de 14de eeuw.

Belangrijk dwarsschip gelijktijdig met de zuilen, de bovenmuren en de zuidzijbeuk opgetrokken tijdens tweede helft van de 14de eeuw. Stergewelf boven de door bundelpijlers gemarkeerde kruising; flamboyante tracering in de kruisarmen; portalen (dichtgemetseld) met dubbel vrij rijk versierd nissenregister tussen zware en overvloedig verfraaide steunberen. Sober en indrukwekkend schip in Brabantse gotische stijl der Demerstreek (einde 14de eeuw en eerste helft 15de eeuw); geen kapitelen onder de gordelbogen doch kruisribben rustend op kraagstenen; gebeeldhouwde en beschilderde sluitstenen. Vlakke en witte steunmuren gevat tussen twee kordonlijsten. Tegen de zuidgevel, vooruitspringend portaal met bakstenen overkluizing en voorzien van nissen en fraaie bladwerkversiering (circa 1400).

Vijf verdiepingen hoge westtoren van ijzerzand- en Ledesteen, geflankeerd door steunberen en polygonale traptorentjes (eerste helft 15de eeuw en midden 15de eeuw); peerspits twee jaar na de brand van 1572 aangebracht. Ruime benedenverdieping met brede opening op de beuk; opstand naar Brabantse stijl; groot westglasraam haven een korfboogportaal.

Ten zuidoosten van het koor, blijkbaar niet noodzakelijke deur om een niet te verklaren reden opnieuw gebruikt in 1337.

Restauratie 1844-1912 (Dumont en anderen) en 1945 en volgende.

Mobilair. Belangrijk ensemble met volgende noemenswaardige stukken; Schilderijen van anonieme meesters uit de 16de eeuw in de zuidkruisarm en de noordkapel (1525), Aanbidding der Wijzen door G. de Crayer (1582-1669) in de noordbijbouw van de toren; Ten-Hemel-Opneming van 1607 in de doopkapel; Laatste Avondmaal door G. Maes (1692) in het noordzijkoor. Verscheidene beelden uit diverse tijdstippen in de zuidkruisarm; Calvarie uit de 17de eeuw (?) in het portaal ten zuidoosten van het koor. Grote kroonluchter in het koor (circa 1500) en gotisch koorgestoelte toegeschreven aan J. Borchmans (1510-1525); laatgotisch doksaal met overvloedige versiering (begin 16de eeuw); barokkansel en -communiebank (tweede helft 16de eeuw), biechtstoelen van 1647 en 1674; barokaltaren in de kruisarmen (P. Scheermaekers, 1684).