Kasteel

Tekst van Kasteel van Wemmel (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/89947)

Heden gemeentehuis. Eertijds leengoed van Brabant, aanvankelijk eigendom van de familie van Wemmel (oudste vermelding begin 12de eeuw), nadien door huwelijk overgegaan eerst naar de Kraainems, dan in in de tweede helft van de 14de eeuw naar de Taeyes en tenslotte in 1792 naar de familie Van der Noot; in 1838 gekocht door graaf W.B. de Limburg-Stirum, werd het kasteel door zijn nakomelingen in 1926 aan de gemeente geschonken en als gemeentehuis ingericht. De familie Taeye, voor wie het goed in 1628 tot baronie en in 1688 tot markgraafschap is verheven, liet in in de 17de eeuw het huidige kasteel bouwen. Een gravure (1694) van Harrewyn toont het domein met het omvijverd kasteel, de aanhorigheden en het neerhof. Het domein werd voor het grootste deel verkaveld, van de aanhorigheden blijft niets meer over, doch het kasteel zelf komt qua volumes nog nagenoeg volledig met de gravure overeen.

Het is een vrij complex geheel bestaande uit meerdere vleugels en torens, opklimmend tot de 17de eeuw, met homogeen uitzicht wegens de beraapte cementbepleistering van alle gevels (1938), de leien daken en de vermoedelijk in de late 18de eeuw aangepaste hoge rechthoekige vensters met luiken (voorheen kruisvensters). Twee of drie verdiepingen hoge constructies op een hoge zandstenen sokkel. Middendeel met twee verdiepingen en zadeldak tussen trapgevels (8 treden). Aanpalend gedeelte ten zuiden met fraaie westgevel, in een cartouche gedateerd 1649; geveltop van twee geledingen volutes met een segmentboogfronton als bekroning.

In de zuidwesthoek, drie verdiepingen hoge toren afgedekt met een op een bolspits uitlopend tentdak; op de derde verdieping van de zuidgevel, twee barokke rondboogvensters met geprofileerde omlijstingen voorzien van imposten, sluitsteen en druiplijst. In de noordwesthoek (gedeelte dat niet exact is ten opzichte van de gravure) correspondeert hiermee een soortgelijk gebouw met identieke bekroning; het torenachtige aspect is echter slechts het resultaat van een aanpassing in de loop van de 18de eeuw, evenals het ertegen aanleunend gedeelte ten zuiden.

In de noordgevel werd, tegen de vleugel onder schilddak een recente pui bijgebouwd. In de zuidgevel, een smalle vooruitspringende travee met trapgeveltje (4 treden en top). Oostzijde gemarkeerd door de centrale drie verdiepingen hoge donjon afgedekt met een van dakkapellen voorzien tentdak bekroond met op een bolspits uitlopend octogonaal dakruitertje. Aan de zuidzijde aanleunende vleugel met twee en een halve verdieping en zadeldak (leien), en aan de noordkant, achteruitspringend torenachtig gebouwtje met tentdakje. Aan dezelfde zijde van het gebouw, overblijfsels van een verdwenen constructie, die heden dienst doen als onderbouw van een terras: een rond torentje en een bakstenen muur verrijkt met speklagen en een sokkel van zandsteen en voorzien van een rondboogdeurtje met negblokken.

Eveneens ten oosten strekt zich het gemeentepark uit, namelijk wat nog overblijft van het kasteelpark en de vijver.

Interieur: in de raadzaal, behouden monumentale schouw uit de 17de eeuw.


Bron: DE MAEGD C. & VAN AERSCHOT S. 1975: Inventaris van het cultuurbezit in Belgiƫ, Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 2n, Gent.
Auteurs:  De Maegd, Christiane; Van Aerschot, Suzanne
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteel van Wemmel [online], https://id.erfgoed.net/teksten/41033 (geraadpleegd op ).