Parochiekerk Sint-Pieter

Tekst van Parochiekerk Sint-Pieters (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/40858)

Zandstenen gebouw, resultaat van meerdere bouwcampagnes, ingeplant op het opgehoogd, door bomen beschaduwd dorpsplein.

De plattegrond ontvouwt: een ingebouwde westtoren (12de eeuw), een driebeukig hallenschip (1782), een koor (einde 15de eeuw) met driezijdige sluiting en een zuidsacristie (1742).

Vierkante toren van Romaanse oorsprong (12de eeuw), voorzien van twee rondboogvormige galmgaten in elke gevel en een kort tentdak; bij de vergroting van de kerk (wijding 1785) ingebouwd tussen het verlengde van de zijbeuken. Begane grond met vlakke zoldering; verbinding met het schip door middel van een brede rondboog op imposten. Westgevel voorzien van een arduinen portaal in barokke omlijsting (overgebracht) en van twee steekboogvensters boven elkaar (1782).

Classicistisch driebeukig schip van vier traveeën, daterend van 1782 (bouwjaar in de westgevel); blinde middenbeuk gescheiden van de zijbeuken door rondboogarcaden op Toscaanse zuilen met vierkante dekplaat. Zijbeuken verlicht door middel van hoge steekboogvensters. Vlakke zolderingen met eenvoudige stucversiering.

Gotisch koor uit einde 15de eeuw; drie traveeën met een driezijdige sluiting. Hoge steunberen en spitsboogvormige twee lichtvensters met maaswerk in de top. Kruisribgewelven (een hulprib in de laatste travee) met kapiteelloze doorlopende ribben gedragen door kraagstenen onder een kordon ter hoogte van de vensters.

Zuidsacristie tegen de blinde koortravee daterend van 1742 (volgens archiefstukken) en afgedekt met een mansardedak.

Interieur in 1971 herschilderd en gedeeltelijk gedecapeerd.

Mobilair

Geschilderd paneel met de Marteldood van H. Petrus (16de eeuw) in het zuidaltaar; schilderijen op doek uit de 17de eeuw, onder meer een Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart, kopie naar een ets van Rubens, een Jezus en Sint-Jan, in de zijbeuken, en uit de 18de eeuw, onder meer Onze-Lieve-Vrouw, achteraan de noordzijbeuk; Beelden van Sint-Jan de Doper (met lam uit de 15de eeuw) en Heilige Markoen (18de eeuw).

Meubilair

Rijk meubilair uit de 18de eeuw: barokaltaren (1804), communiebank in Louis-XV-stijl (1766), kerkmeestersbanken (1780) kansel (eerste helft 18de eeuw en herkomstig van de priorij van Groenendaal) en preekstoel, lambrisering, orgel (1793) en tribune (1767); Grafstenen onder de toren, onder meer van L. Boote (+ 1625) en van de familie de Burbure, de plaatselijke heren, en van de pastoors.

  • CALUWAERTS R. 1959: De aloude Sint-Pieters' Bandenkerk. De Brabantse Folklore, 437-479, 535-578.

Bron: DE MAEGD C. & VAN AERSCHOT S. 1975: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 2n, Gent.
Auteurs:  De Maegd, Christiane; Van Aerschot, Suzanne
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Pieters [online], https://id.erfgoed.net/teksten/40858 (geraadpleegd op ).