De Balans

Tekst van De Balans (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4057)

Voormalig huis "De Balans", eertijds kamer van het Lakenbereiders- en Droogscheerdersambacht. Dit pand werd kort na de grote brand van 1541 die de Maalderijstraat en omgeving teisterde, door het ambacht heropgebouwd. Een waarschijnlijk oorspronkelijke, doch sterk verweerde steen met inschrift in Romeinse letters boven de ingang rechts herinnert aan de brand en de wederopbouw: "Hasce sedes veterem libram nuncupatas III Octobr. an M.D.XLI. Incendio consumptas pannorum paratores a fundamentis instaurari curarunt". Boven de huidige ingangsdeur links staat, eveneens in Romeinse karakters gebeiteld: "Door de zorgen van Antwerpens Gemeentebestuur en Mevr. Wwe Winkeler werd deze gevel ten jare 1921 in zijn oorspronkelijke staat hersteld". Het ontwerp was van E. Vereecken. Een tweede restauratie volgde in 1962.

Diephuis, vijf traveeën en drie verdiepingen plus insteekverdieping, onder zadeldak (leien). Zeer merkwaardige tuitgevel in renaissancestijl met blauw hardstenen parement. Evenwichtig opgebouwd gevelveld, bepaald door sterk sprekende verticalen, nauwelijks gestoord door de doorlopende gekorniste onder- en bovendorpels. Bouwlagen geordonneerd door superpositie van klassieke orden. Begane grond met vijf rondboogdeuren waarboven, ervan gescheiden door panelen, de bolkozijnen van de insteekverdieping. Verder hoge stenen kruiskozijnen. Rondboogtimpanen van de insteek- en hoofdverdieping gevuld met halfverheven beeldhouwwerken die de lakenbewerking voorstellen, en zinnebeeldige weergaven vormen van handel en nijverheid (beeldhouwer Gerrits - 1963).

Voortbouwend op het middenvenster van de derde bouwlaag volgen boven elkaar een portiek met pilasters rond een rondboogvormig deurvenster en een portiek, samengesteld uit twee halfzuilen en een fronton, waarin een kruisvenster. Het rondboogvormig deurvenster - waarvoor een arduinen borstwering in Lodewijk XVI-stijl, aangebracht bij de jongste restauratie - wordt geflankeerd door kleine rechthoekige vensters, eveneens opgenomen in een portiek. Twee obelisken op de geveltop, aan weerskanten van het hoogste raam. Top bekroond door een bronzen vrouwenbeeld met een balans in de hand. Representatief voorbeeld van inheemse renaissance: gevel geordonneerd in de renaissancestijl, doch zijn conceptie en verhoudingen leunen aan bij het gotische geveltype. Kenmerkend voor deze laatste zijn de overkragingen van de bovenverdiepingen op consoles en de voornamelijk verticaliserende lijnwerking door hoge gekoppelde kruis- en bolkozijnen. Deze gotische constructie werd bekleed met een rijk renaissancedecor: klassieke zuilenorden, fries met metopen en trigliefen, obelisken, frontons, et cetera.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1920#9117 en 1920#10840.

Bron: GOOSSENS M. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A., STEYAERT R., ILLEGEMS P. & DE BARSÉE L. 1976: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3na, Brussel - Gent.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Goossens, Miek
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: De Balans [online], https://id.erfgoed.net/teksten/4057 (geraadpleegd op ).