Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw

Tekst van Parochiekerk Sint-Gudula met omringend kerkhof (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/40328)

De plattegrond van de kleine constructie, met omgevend kerkhof verscholen onder een krans van hoge beuken, omvat een schip van twee traveeën met klokkentoren en een rechthoekig koor met haakse sacristie. Ze is opgetrokken uit zandsteen en behoudt elementen en sporen van meerdere wijzigingen en verbouwingen, onder meer van 1680 en 1928; recente restauratie circa 1965. De legende situeert hier de eerste begraafplaats van Sint-Goedele.

Ingebouwde westtoren met ingesnoerde spits en een leien bekleding aan de noord-, oost- en zuidzijde; de westkant is opgenomen in de zandstenen gevelpartij, die ten zuiden, boven een lichtgleuf, een naad in het metselwerk vertoont. Centraal gotisch spitsboogvenster boven een later portaal van arduin: ingeschreven rondboog met imposten, sleutel en druiplijst(18de eeuw). De begane grond met binnensteunberen ten westen en vierkante pijlers met basis ten oosten, is voorzien van een vlak plafond op balken met stenen slof.

De beuk is verlicht door middel van twee zandstenen steekboogvensters in de noordgevel en twee arduinen steekboogvensters in de zuidgevel (18de eeuw); laatstgenoemde heeft sporen van een laag deurtje. Inscriptie BDR / CVB / IV op drie stenen van de noordgevel. Ingedrukt gewelf met jaartal "ANNO gewelft 18 aug 1680" boven de brede romaanse rondboog op imposten naar het koor (12de eeuw).

Vroeg-gotisch rechthoekig koor van twee traveeën, gestut door steunberen (de zuidelijke opgenomen in het metselwerk van de recente sacristie), opklimmend tot de 13de eeuw; de rechte koorsluiting is afgewerkt met schouderstukken op gebeeldhouwde hoofden, en de langsgevels met een kroonlijst op zandstenen modillons. Verlichting door middel van een spitsboogvenster ten oosten en ten noorden, en een korfboograam ten zuiden (recent maaswerk), 1680 gedateerd kruisribgewelf met gordelbogen en consoles; muurschilderingen (baldakijn en kroon) op het oostelijk gewelfdak.

De recente zuidsacristie verbergt een gotisch spitsboogdeurtje naar het koor: geprofileerd beloop, geaccentueerd door een druiplijst met gebeeldhouwde hoofden.

Opgravingen in het koor situeren het vroeger vloerniveau met tegeltjes van 15 X 15 centimeter tegen de zuidgevel; rondboognis boven het zogenaamde graf van Sint-Goedele, waarin offers ter ere van de heilige werden gegooid.

Mobilair. Schilderijen uit 17de en 18de eeuw ingewerkt in de barokzijaltaren; barok marmeren Mariabeeld (17de eeuw) en diverse heiligenbeelden uit 17de- en 18de eeuw, onder meer een volkse Liefdadigheid van Sint-Martinus; gotische doopvont, 14de eeuw, en lavabo in een rondboognis van het koor; fraaie grafstenen uit de 17de eeuw, onder meer van P. van Kersbeek († 1656) en zijn "huysvrauwe" E. Vanden Eede; J. van Bever, Schepen († 1706) en zijn drie vrouwen († 1652, 166..., 1687); J. De Keyser, eerste schepen († 1630) zijn echtgenote C. van den Driessche.


Bron: DE MAEGD C. & VAN AERSCHOT S. 1975: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 2n, Gent.
Auteurs:  De Maegd, Christiane; Van Aerschot, Suzanne
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Gudula met omringend kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/teksten/40328 (geraadpleegd op ).