Mijnkrater, gelegen op een hoogte, in een weide nabij het kruispunt van de Wijtschatestraat met de Scheerstraat, op ongeveer 1300 meter ten zuidwesten van Wijtschate. Op 250 meter ten zuidoosten ligt Spanbroekmolen British Cemetery, op ongeveer 375 meter ten noordoosten ligt de mijnkrater van Maedelstede Farm. De omgeving is landelijk en heuvelachtig.

Historische achtergrond

De eerste ‘volwaardige’ ondergrondse mijnen werden in de Ieperboog wellicht door de Duitsers tot ontploffing gebracht eind januari 1915 tussen de weg Menen-Ieper en Sint-Elooi. Hiermee was de aanzet gegeven voor een mijnenoorlog, die de volgende jaren de ondergrond van de Ieper- en Wijtschaeteboog heel regelmatig omwoelde en dood en vernieling zaaide, met als ‘climax’ de Mijnenslag van 7 juni 1917.

Sinds de Tweede Slag bij Ieper (voorjaar 1915) was de frontlinie vrij stabiel gebleven, waarbij de Duitsers ‘vrij comfortabel’ vanuit de hoger gelegen posities de geallieerden domineerden en in het oog konden houden. Een strategisch voordeel van jewelste, dat de Britten in hun voordeel trachtten om te buigen…

Stuwkracht achter de idee om de vijand op grote diepte te ondergraven, was de vrij excentrieke Brit Norton Griffiths. De eerste graafwerkzaamheden startten in de zomer van 1915 bij Hill 60, met het uitgraven van de zogenaamde ‘Berlin Tunnel’ door de ‘175th Tunnelling Company’. Zonder dat hij weet had van de plannen van Griffith, zou ook Major Cropper van de ‘250th Tunnelling Company’ in december 1915 gestart zijn met graafwerkzaamheden voor dieptemijnen rond Wijtschate. Ondertussen werden deze ideeën overgenomen door de legerstaf en geïntegreerd in de plannen om een doorbraak rond Ieper te forceren.

Uiteindelijk zouden er op 7 juni 1917 tussen Hill 60 en ‘The Birdcage’ (ten Z van Warneton) 19 dieptemijnen tot ontploffing gebracht worden. Britten, Australiërs en Nieuw-Zeelanders slaagden er in de heuvelkam Wijtschate-Mesen te veroveren. Maar de geallieerden maakten geen gebruik van de bres die ontstaan was, en wachtten zoals gepland af tot eind juli om aan hun groots offensief te beginnen (Derde Slag bij Ieper).

Nabij de huidige ‘Peckham’-krater lag een boerderij die door de Duitsers ‘Bubenstede’ genoemd werd en uitgebouwd was tot een nagenoeg niet in te nemen vooruitgeschoven versterking. De Duitse en Britse linies lagen hier nauwelijks 100 meter van mekaar verwijderd. De ondergrondse oorlogsvoering was hier reeds in mei 1915 op gang gekomen. De Duitsers hadden hier een aaneengesloten ondergronds systeem uitgebouwd, ‘Elsa’ geheten.

De ‘250th Tunnelling Company’ (later kregen ze de hulp van eenheden van de ‘172nd Tunnelling Company’ en de ‘1st Canadian Tunnelling Company) was in december 1915 gestart met graafwerkzaamheden, voor een eerste diepteschacht, waaruit een bijna 20 meter lange galerij vertrok. Uit veiligheidsoverwegingen werd eveneens een tweede schacht uitgegraven, waar op een diepte van 22 meter een verbinding met de eerste galerij werd uitgegraven. Het houtwerk diende door de druk van de klei vervangen te worden door steviger balken. Het graafwerk ondervond bovendien heel wat hinder door Duitse beschietingen. Uiteindelijk kon de mijnlading geplaatst worden op 19 juli 1916.

Toen kregen de ‘tunnelers’ de handen vol met het uitvoeren van herstellingen, het afdammen en graven van nieuwe tunnels, het vervangen van de pompinstallaties, … dit alles als gevolg van de onstabiele ondergrond. Pas in maart 1917 kon alles in gereedheid gebracht worden.

Ondertussen waren de Duitse ‘Mineure’ ook in actie geschoten en lieten ze op 6 maart en 6 mei 1917 telkens een dieptemijn ontploffen in de ‘Ernst’- respectievelijk ‘Emil’-schacht, die echter de mijnlading van Peckham niet konden beschadigen.

Op 7 juni veroorzaakte de Britse mijnlading bij Peckham een krater met een diameter van 73 meter en een maximale diepte van 14 meter.

• BOSTYN F. 1998: De vergeten oorlog onder de Salient. Bijdrage tot de geschiedenis van de Tunnelling Companies in Vlaanderen (1915-1918), Leuven, KUL, onuitgegeven licentiaatsverhandeling.
• LAMPAERT R. 2000: De Mijnenoorlog in Vlaanderen, Erpe.