In de Sint-Maartenskerk van Ieper herinneren verschillende gedenktekens aan de Eerste Wereldoorlog. Nabij de ingang bevindt zich een aediculum voor Kannunik C. Delaere. Tegen de rechterzijbeuk bevindt zich een gedenkplaat ter herinnering aan de Franse militairen die op Belgische bodem gestorven zijn. Tegen een pijler, rechts van het koor (nabij de zuidelijke vleugel), hangt een memento ter herinnering aan koning Albert I, dat verwijst naar het roosvenster in de zuidelijke vleugel. Eveneens in de zuidelijke vleugel steekt het glasraam ‘Vrede voor Verzoening’. Tegen de linkerzijmuur, onder het orgel, bevindt zich een gedenkplaat ter herinnering aan de Commonwealth-doden.

Historische achtergrond

Op 15 maart 1920 kondigden de kranten aan dat de directeur van de ‘Commonwealth War Graves Commission’ (C.W.G.C.) de kerk bezocht heeft met het oog op het aanbrengen van deze gedenkplaat. Met instemming van de pastoor-deken was de onthulling voorzien voor Tuindag (12 mei 1930). Op 22 juli 1930 verbood de bisschop van Brugge, onder verwijzing naar 'het uitdrukkelijke verbod der H. Congregatie van de Kerkgebruiken op 20 october 1922' het aanbrengen van deze plaat. Op 17 augustus 1930 kwam hij op zijn beslissing terug met als reden dat het verbod van de H. Congregatie hier niet van toepassing was. De verordening van deze Congregatie verbood het aanbrengen binnen de kerken van grafstenen voor personen die niet in deze kerken begraven liggen. Op 11 september 1930 verleende de minister van Justitie de toelating voor het aanbrengen van deze plaat. Wanneer deze plaat onthuld werd, is niet bekend.

Kenmerken

Geprofileerde marmeren plint waarop, gevat in een rechthoekige omlijsting een beschilderde gipsen gedenkplaat staat, uitgevoerd in vlakreliëf. Omlijsting met bladtorus in goud.

Bovenaan 'To the glory of God and to the memory of one million dead of the British Empire who fell in the great war 1914 1918 many of whom rest in Belgium'.

In het midden een kruis bestaande uit wapenschilden met bovenaan 'India', in het midden in een banderol 'The United Kingdom of Gt. Britain and Ireland' met wapenschild, bijstukken en wapenspreuk (‘Honi soit qui mal y pense’), links 'Canada', rechts 'Australia', onderaan in het midden 'New Zealand', onderaan links 'South Africa', onderaan rechts 'Newfoundland', telkens met wapenschild, en erboven een doorlopende banderol 'Dieu et mon Droit'.

Onder het kruis 'Ad maiorem Dei gloriam et in memoriam milliens millium nostrorum qui ex imperio britannico undique coorti anno domini MCMXIV MCMXVIII in bello praeter omnia memorando vitam pro patria profuderunt quorum pars magna in terra belgica dormiunt hoc monumentum exstruxere totius imperii gentes atque communitates'. In de vier hoeken zijn afwisselend een kruis en een X aangebracht.

H. 266 cm x Br. 127 cm

• DEWILDE J. & DENDOOVEN D. 1999: De wederopbouw in Ieper. Een wandeling, Sint-Niklaas, Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen.
• JACOBS M. 1996: Zij die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, deel 2, Brugge.