Provinciaal Domein 't Veld, deel van het kasteelpark van het kasteel de Jonghe d'Ardoye, sinds 1981 eigendom van de Provincie West-Vlaanderen en opengesteld als provinciaal domein. Het bevat wandelpaden, natuurleerpad, bewegwijzerd bomenpad, twee hengelvijvers. De voormalige kasteelvijver wordt in de volksmond 't Zeetje genoemd. Een derde vijver en omgeving is niet toegankelijk en wordt beheerd als natuurreservaat.

Historiek

Het veld- of wastinegebied "Ardoyeveldt" met heide, kreupelhout of moeras is tot in de tweede helft van de 18de eeuw buiten het eigenlijke landbouwareaal gelegen en begrensd door oude loofbossen, onder meer het bosgebied gelinkt aan de baronie van Ingelmunster. Als onbewoond 'eiland' is dit veldgebied geruime tijd ingeschakeld voor het steken van turf en voor beweiding van het vee van omwonenden. Het gebied wordt reeds vermeld in de 12de eeuw als "wastine Sancti Amandi in procinctu ville que dicitur Hardoia". In 16de en 17de-eeuwse bronnen wordt gesproken van "tvelt" of "Hardoyevelt". In de landboeken van Ardooie (1688/1778) wordt het gebied als blanco aangeduid en nooit exact opgemeten, daar het geen belasting opbracht. In het gebied waren dertien vijvers gelegen, die wel stelselmatig geëxploiteerd werden. De vijvers werden vermoedelijk kunstmatig afgedamd en gebruikt voor kweek van zoetwatervis. In 1620 worden de vijvers door de toenmalige heer van Ardooie verkocht aan de Ardooise landbouwersfamilie Van Rolleghem. Later wordt het gebied productief bebost, vaak met naaldhout, de zogenaamde "Veldbossen", weergegeven op de Ferrariskaart (1770-1778).

In 1773 wordt de heerlijkheid Ardooie en het omgevende veld gekocht door de Gentse textielhandelaar Theodoor De Jonghe, die er in 1780-1781 een kasteel laat optrekken, dat later nog verbouwd wordt (nr. 1). In 1777-1778 voegt hij ook de vijvers bij zijn bezittingen. Op het huidige "Zeetje" na laat de Jonghe alle vijvers droogleggen en omvormen tot loofbos, met aanleg van bijhorende dreven. Het "Zeetje" wordt uitgebreid en uitgegraven tot een grote siervijver met hangbruggen en bogen, onder meer een sierlijke "Chinese" boogbrug (verdwenen). Restanten van enkele bogen en bruggen zijn thans nog zichtbaar. In de loop van de jaren worden stukken bos tot landbouwland omgevormd.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog laat men het "Zeetje" leeglopen door het openzetten van de sluizen. Het bos en het kasteel worden beschadigd en na de oorlog hersteld. In 1944 worden opnieuw stukken bos gerooid. In de tweede helft van de 20ste eeuw worden door opstuwing van de Veldbeek de twee overige vijvers gecreëerd. Het grootste (zuidelijke) gedeelte van het kasteeldomein van kasteel de Jonghe d'Ardoye wordt in 1981 aangekocht door de provincie West-Vlaanderen en is sinds 1982 opengesteld als provinciaal domein "'t Veld". In 1983 registreert het kadaster de bouw van een klein bezoekerscentrum door het provinciebestuur ten zuiden van de vijver 't Zeetje.

Het Ardooieveld wordt op de Landschapsatlas aangeduid als relictzone, met het kasteel als puntrelict.

Beschrijving

Rechte dreven als 19de-eeuwse ontginningsstructuren tussen overwegend eiken-beukenbossen. Enkele spaarzame heiderelicten. Resterende parkvijver genaamd " 't Zeetje", in serpentinevorm met parkbomen (onder meer bruine beuk, haagbeuk, tamme kastanje) en rododendronmassieven als restant van de 19de-eeuwse landschappelijke aanleg, ten westen aangevuld met twee herwerkte waterpartijen, verwijzend naar de vroegere Veldvijver of "Swaene vijver" (zie Ferrariskaart, 1770-1778).

Bouwkundige restanten in de basis voor een vroeger vijverpaviljoentje: ronde roodbakstenen onderbouw waarop nieuwe houten beplanking en leuning. Bakstenen poort als toegang tot een houten brug met nieuwe beplanking die leidt tot een van de eilandjes. Opgetrokken in rode baksteenbouw, met horizontale belijning door evenwijdige uitspringende baksteenbanden; rechthoekige opening onder betonlateien; halfcirkelvormig fronton.

Ten zuiden van "'t Zeetje" houten cafetaria De Keunepupe met speeltuin en bolbaan.