De O.L.Vrouwkerk van Nieuwpoort-Stad is gelegen aan het Hendrik Geeraertplein. In de crypte, links naast het altaar, zijn een schilderij en gedenkplaten in verband met de Eerste Wereldoorlog aan te treffen.

Historische achtergrond

De kerk van Nieuwpoort werd reeds in 1939 als monument beschermd. De crypte heeft een glazen vloer om de mozaïekvloer te beschermen, heeft kruisribgewelven als plafond en herbergt een collectie religieus zilverwerk uit de Late Middeleeuwen. In de rechtermuur zijn twee maal drie gedenkplaten in verband met de Eerste Wereldoorlog verwerkt. Boven de ingang is een schilderij in verband met de Eerste Wereldoorlog.

De gedenkplaten herinneren aan het 3de bataljon van het 2de regiment Franse Marinefuseliers. In de omgeving zijn in 1915 Marinefuseliers begraven geweest. Eén van de namen is Joseph Toinon. Hij is nu begraven in de Franse begraafplaats ‘Notre Dame de Lorette’. Er zijn gelijkaardige gedenkplaten terug te vinden in Veurne, Adinkerke en Koksijde.

De Franse (Bretoense) 'Fusiliers Marins' verdedigden van midden oktober tot midden november 1914 de stad Diksmuide onder leiding van admiraal Ronarc'h. Later werd de brigade ontbonden, maar één bataljon bleef in de sector Nieuwpoort tot juni 1917 (zie onder meer het Frans perk op het kerkhof Koksijde). Daarna namen de Britten de sector over.

Kenmerken

Boven de ingang van de crypte: schilderij in spitsboog van O.L.V. tegen een achtergrond van een oorlogslandschap met grafkruisen, ruïnes en afgeknotte bomen.

Uitvoering: W. Vanbillemont naar Rich. Cayman (gesigneerd)

In de crypte: twee maal drie rechthoekige witmarmeren platen. De middenste is telkens iets groter en is bovenaan rondbogig afgewerkt, de twee andere gedenkplaten hebben een kleine uitsparing in de linker- en rechter bovenhoek.

Bovenaan een kruis. Daaronder de tekst in rode letters. Op de middenste gedenkplaten bovenaan: 'Le 3me Bataillon du 2me regiment de Marins à ses camarades morts pour la patrie', de namen en de compagnie. Op de linker- en rechterplaten: 'Matelots sans spécialité', de namen en de compagnie. Onderaan de gedenkplaten een doorlopende tekst, over de verschillende gedenkplaten heen. Op de eerste set van drie gedenkplaten: 'Ils ont été inhumés autour de cette église en l'an 1915 Prier pour Eux.' Op de tweede set van drie gedenkplaten: 'Ils ont été inhumés dans les tranchées devant Lombardzyde en l'an 1915 Prier pour Eux.'

H.105 cm x Br. 50 cm (2 grote gedenkplaten)

H. 80 cm x Br. 50 cm (4 kleine gedenkplaten)

• JACOBS M. 1996: Zij die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, deel 2, Brugge.
• VAN PUL P. 2004: Oktober 1914. Het koninkrijk gered door de zee, Erpe.