Molenruïne met gedenkplaat, gelegen op een hoogte langs de Molenweg, tegenover het huis met nummer 10, op ongeveer één kilometer ten zuidoosten van de kerk van Klerken. De omgeving bestaat uit weiden en bebouwing.

Historische achtergrond

De molenruïne van Klerken staat bekend als 'Van Couillie's molen', 'de afgeschoten molen' en de 'vredesmolen'.

De huidige romp van de stenen windmolen werd vanaf 1766 voorafgegaan door een staakoliemolen. In 1879 werd die vervangen door een stenen stellingmolen met olieslagerij en graanmolen. De graanmolen bleef in werking tot bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. In 1914 doorstond de molen de doortocht van de Duitsers vrij goed, ondanks vele beschietingen. Hij werd door hen als uitkijkpost gebruikt, want deze molen is 43 meter boven de zeespiegel gelegen. Naar verluidt brandde de molen in 1917 per ongeluk uit.

Op de eerste dag van het Eindoffensief, 28 september 1918, konden de Duitsers nog standhouden op deze strategische hoogte. De tweede dag echter zou de molen wel door de geallieerden veroverd kunnen worden. De Duitsers konden naar verluidt ontsnappen via een onderaardse gang, die uitkwam in een lager gelegen weide en waarvan de ingang nu nog zou te zien zijn in het bijgebouw.

De 2de, 22ste en 3de Linieregimenten maakten deel uit van de 1ste Infanteriedivisie onder leiding van Generaal-Majoor Lambert, die deel uitmaakte van de Groepering Noord van de Legergroep Vlaanderen. Deze werd gevormd voor het Eindoffensief in het najaar van 1918. De eerste fase hiervan was de inname van de West-Vlaamse heuvelkam van 28 september tot 4 oktober. De 1ste Infanteriedivisie stond opgesteld rond de Kippe en moest de hoogte van Klerken tot Terrest veroveren. De eerste dag kon de 1ste Infanteriedivisie net als alle andere divisies zeven kilometer terreinwinst boeken en Houthulst veroveren. Die dag mislukte echter elke aanval op de hoogtes van Klerken. De volgende dag had diezelfde divisie echter meer succes: na de verovering van de 43 meter hoge molenheuvel van Klerken, daalde het 3de Linie het dal van de Zarrenbeek in en kon het oprukken tot vóór Zarren.

De gedenkplaat die de verovering van de molen op 29 september 1918 herdenkt, werd onthuld op 4 oktober 1963.

De molen bleef na de oorlog in particulier bezit en werd niet meer hersteld. In 1983 stortte een gedeelte in. In 1997 lanceerde de dorpsraad een actie tot redding van de molen. In 1999 werd de molen beschermd als monument en zijn omgeving als dorpsgezicht. De gemeente nam de molen over.

Kenmerken

Rechthoekige bronzen gedenkplaat.

'Deze hoogte werd op 29 Sept. 1918 heroverd door de 2-22 en 3 liniereg.ten gesteund door de 1 en 13 ar.tie', 'Cette crête fut reconquise le 29 Sept. 1918 par les 2-22 et 3 reg.ts de ligne appuyés par les 1 et 13 ar.tie'.

H. 49 cm x Br. 70 cm