Graf Karel Cogge (Veurne - WOI)

Tekst van Begraafplaats Oud Kerkhof (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/304666)

De stedelijke begraafplaats van Veurne is gelegen langs de Oude Vestingstraat, op circa 250 meter ten noordoosten van de Grote Markt van Veurne. Op deze begraafplaats zijn onder meer terug te vinden: twee graven voor Britse doden uit de Eerste Wereldoorlog (Veurne Communal Cemetery), een Brits perk voor doden uit de Tweede Wereldoorlog (Veurne Communal Cemetery Extension), een Frans perk met massagraf, het graf van Karel Cogge, Sam De Vriendt, Rachel Ryckewaert en enkele heldenhuldezerkjes.

Historische beschrijving

Karel Cogge is vooral bekend omwille van zijn rol in de onderwaterzetting. Over het precieze verloop van de onderwaterzetting van de IJzervlakte die een einde maakte aan de IJzerslag is reeds veel geschreven. In elk geval rijpte de idee bij kapitein-commandant Nuyten om via een gecontroleerde onderwaterzetting de Duitse opmars te stuiten. Hij liet de Veurnse onderzoekrechter Emeric Feys een document tonen aan Kolonel Wielemans, de onderchef van de Generale Staf, waaruit bleek dat Nieuwpoort in 1793 de Franse revolutionaire troepen een tijdlang op afstand had weten te houden door een onderwaterzetting. Diezelfde dag nog, op zondag 25 oktober 1914, werd Karel Cogge (° Veurne, 1855 - + Veurne, 1922), toezichter van de Noordwatering van Veurne, op het stadhuis ontboden om de mogelijkheden van een inundatie te bespreken.

Een eerste poging via het Oud-Veurnesas, uitgevoerd door Karel Cogge en kapitein Thys, bleek niet toereikend genoeg. Vervolgens werd gefocust op de idee van Karel Cogge om via de Noordvaart de IJzervlakte onder water te zetten: hij wist namelijk dat het debiet van de Noordvaart driemaal hoger was dan de Oude-Veurnevaart. Dit voorstel werd eerst tegengehouden, omdat de Noordvaart te dicht lag bij de Duitse stellingen. In de nacht van 29 op 30 oktober werd uiteindelijk toch beslist om de ‘verlaat’ van de Noordvaart te openen. Dit werd uitgevoerd door kapitein Umé, korporaal Balon, soldaten Cop en Van Belle met medewerking van schipper Hendrik Geeraert. Door dit manoeuvre vier nachten na elkaar te herhalen, steeg het water in het beoogde gebied met 10 à 30cm.

Na de onderwaterzetting stabiliseerde het front zich tussen de Noordzee en Diksmuide. De IJzerslag was ten einde. De Belgen hadden de controle over de afwatering van de streek (via een compagnie Sapeurs-Pontonniers), maar de Duitsers bleven de sluizen met hun zware artillerie bestoken.

Karel Cogge en commandant Nuyten werden reeds op 5 november 1914 door koning Albert eretekens op de borst gespeld.

Kenmerken

Graf voor Karel Cogge, met onder meer medaillon met portret van 'Veurne's held van 1914'.

  • DEN BAES J. (eindred.) 2004: Momenten van Oorlog in Vredestijd. Een tocht langs Oorlogserfgoed in Veurne-Ambacht, s.l.
  • VANACKER L. 2003: De IJzer, oktober 1914. Een slag te veel? Het idee en de timing van de eerste onderwaterzetting, Westvlaamse Gidsenkring Westhoek, XXXIX.3, 1-26.
  • VAN PUL P. 2004: Oktober 1914. Het koninkrijk gered door de zee, Erpe.

Bron: WOI Relict (987): Graf Karel Cogge (Veurne - WOI)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Begraafplaats Oud Kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/teksten/391954 (geraadpleegd op ).