Hoeve

Tekst van Herberg en afspanning De Swaen (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/37646)

Voormalige hoeve en herberg, afspanning voor de postkoetsen Luik-Aken. Oorspronkelijk een U-vormig geheel, gesloten aan straatzijde; deze toestand bleef gehandhaafd tot midden 19de eeuw; in tweede helft 19de eeuw werd de schuur achteraan het huidige erf bijgebouwd. Thans U-vormig, met open zijde aan de straatkant, waar het poortgebouw, aanleunend tegen de achtergevel van het woonhuis, met de aansluitende vleugel midden 20ste eeuw verdwenen.

De eigenlijke herberg is het oudste gedeelte (begin 18de eeuw): mogelijk oorspronkelijk een gebouw van kalkstenen breuksteen, zoals behouden in de zijgevel aan straatzijde en daar op een nis gedateerd 1727. De bakstenen voorgevel is door muurankers gedateerd 1742. Een deur in de tuinmuur haaks op de voorgevel draagt het jaartal 1745.

In zijn huidig uitzicht een breedhuis van een ongelijk aantal traveeƫn en twee en een halve bouwlaag onder zadeldak (Vlaamse pannen) met schild aan de linkerzijde. Bakstenen gebouw, de voorgevel op de benedenverdieping voorzien van de oorspronkelijke muuropeningen : kleine vensters, onder meer een bolkozijn, in kalkstenen omlijsting met sponningbeloop en diefijzers; oorspronkelijk beluikt. Rechthoekige deur in een kalkstenen omlijsting van hergebruikt materiaal. De kalkstenen bolkozijnen op de bovenverdieping zijn eveneens van hergebruikt materiaal. Rondboogvormige bakstenen zoldervensters. Naast de hoger vermelde muurankers met jaartal, een aantal gesmeed ijzeren muurankers met krullen.

De achtergevel is gelijkaardig van ordonnantie; op de plaats van de ankers met jaartal bevinden zich hier twee ankers met de initialen H C (verwijzend naar de toenmalige eigenares, weduwe Hendrik Claessens). Een muurpand van kalksteenblokken in de linkertravee duidt de plaats aan waar de thans verdwenen oostvleugel op het woonhuis aansloot; de restauratie werd waarschijnlijk uitgevoerd met hergebruikt materiaal. Bolkozijnen zoals in de voorgevel, en gewijzigde deur.

De zijgevel bleef grotendeels in kalksteenblokken bewaard. Rechthoekige kalkstenen vensters, onder meer een bolkozijn, met sponningbeloop, diefijzers en duimen van de oorspronkelijke luiken. Kleine kalkstenen rondboognis met hogervermelde datering.

Tegenover het woonhuis, wagenhuis en stallen van baksteen onder zadeldak (Vlaamse pannen) met schild aan de rechterzijde, voorzien van rechthoekige kalkstenen deuren en vensters en een lage, getoogde poort in een kalkstenen omlijsting met negblokken, door de sluitsteen op de poort gedateerd 1766. In de zijgevel aan straatzijde, een rondboogvormig kalkstenen laadvenster met sponningbeloop en negblokken.

Achteraan het erf, dwarsschuur uit tweede helft 19de eeuw onder zadeldak (Vlaamse pannen), voorzien van een bakstenen korfboogpoort met kalkstenen sluitsteen en imposten, en een aanleunende, rechthoekige kalkstenen deur.

  • ANSAY J., 's-Gravenvoeren , in Vlaamse Toeristische Bibliotheek, 137, Antwerpen, 1971, pagina 13.
  • NIJSSEN J., Manuscript Voerense percelen, 1992.

Bron: SCHLUSMANS F. 1992: Inventaris van het cultuurbezit in Belgiƫ, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kanton Voeren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Herberg en afspanning De Swaen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/37646 (geraadpleegd op ).