Belgische militaire post Bien Acquis

Tekst van Belgische militaire post Bien Acquis (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78460)

Vrijstaande, halfondergrondse constructie in een weide in de vlakte tussen de Grote Beverdijkstraat, de Bien Acquisstraat, de Cayennestraat en de Oude Zeedijk. De constructie ligt meer bepaald op perceel 37, vlakbij de Eendenkom, op 300m ten zuiden van de hoeve Bien Acquis (Bien Acquisstraat 2). Ten noorden van deze hoeve ligt nog een gelijkaardige bunker. De hoeve met bijhorende bunkers ligt ten westen van de Grote Beverdijkvaart, op ongeveer vier kilometer ten westen van het centrum van Diksmuide.

Historische beschrijving

Belgische betonnen militaire post, opgetrokken ten behoeve van de artillerie.

Eens de bewegingsoorlog tot een stilstand gekomen is aan de IJzer in het najaar van 1914 bouwt het Belgische leger talrijke verdedigingswerken uit in het vlakke hinterland. Er ontstaat een netwerk aan verdedigingsstellingen met loopgraven en verbindingsgangen, dat naarmate de oorlog vordert steeds fijnmaziger wordt. Graven is in het waterrijke polderlandschap nagenoeg onmogelijk, waardoor de verdedigingswerken opgebouwd dienen te worden. De weinige aanwezige gebouwen worden, daar waar mogelijk, in dit verdedigingsnetwerk ingeschakeld en versterkt tot hoofdkwartier, commandopost, point d’appui (steunpunt), redoute (schans), enz. Talrijke bakstenen of betonnen militaire constructies, vaak als abris aangeduid, worden in of tussen deze verdedigingslijnen of versterkte sites opgetrokken, ten behoeve van de infanterie, artillerie, genie of andere diensten. Deze militaire verdedigingswerken zijn bereikbaar dankzij de aanleg van bijkomende colonnewegen, pistes, smalsporen, enz.

Het militaire verdedigingsnetwerk is voortdurend in evolutie: terwijl de verdedigingswerken steeds opnieuw dienen hersteld te worden, worden ook onafgebroken nieuwe verdedigingswerken opgetrokken en krijgen verdedigingslijnen andere benamingen of strategische functies toegedicht (bv. redoutes worden points d’appui of omgekeerd).

Gaandeweg kunnen aan het Belgische front ten noorden en ten westen van Diksmuide twee grote verdedigingslinies onderscheiden worden, elk bestaande uit meerdere verdedigingslijnen. De eerste verdedigingslinie omvat de eigenlijke frontlinie, met de voorposten in de geïnundeerde IJzervlakte en de eigenlijke eerste verdedigingslijn langsheen de voormalige spoorwegbedding Nieuwpoort – Diksmuide, tot iets ten noordwesten van de beruchte Dodengang. Vanaf hier loopt de Belgische eerste lijn tot aan Fort Knokke min of meer langs de westelijke oever van de IJzer. Parallel met deze frontlinie worden andere verdedigingslijnen uitgebouwd, met de zgn. 3me Ligne d’Armée (de legerstelling) als meest westelijke verdedigingslijn, min of meer lopende langs de Koolhofvaart en de Oude A-Vaart, tot net ten oosten van Lampernisse naar Nieuwkapelle en verder.

De tweede, meest westelijke verdedigingslinie loopt grosso modo van Oostduinkerke over Veurne, langs het Lokanaal tot Pollinkhove.

De constructie ligt ten westen van de zogenaamde 3me Ligne Ter, een verdedigingslijn die van boven Oostkerke komt, de Grote Beverdijkvaart volgt om vervolgens aan het kruispunt van de Oude Zeedijk met de Grote Beverdijkstraat af te draaien naar Oudekapelle.

De hoeve net ten noorden van de betonnen post, met Ferme Bien Acquis aangeduid, wordt tijdens de oorlogsjaren versterkt met loopgraven, prikkeldraadversperringen en mitrailleurposten tussen de hoevegebouwen. Ferme Bien Acquis vormt door haar ligging tussen de Redoute du Beverdijk (ook wel Redoute du Canada genoemd) en de versterkingen bij de Appui Triangulaire – beiden zijn onderdeel van de 3me Ligne Ter – een complementaire versterking. Ten noorden van de hoeve loopt een verbindingsgang (boyau) richting front. De hoeve en omgeving kunnen gaandeweg ook via passerrellen en smalsporen bereikt worden. In en rond de hoeve worden meerdere functies (tijdelijk) ondergebracht, waaronder commandoposten, een observatiepost en een materiaaldepot.

In de omgeving van Ferme Bien Acquis wordt geschut opgesteld. Artillerieposities situeren zich heel vaak tussen de stellingen. In het geval van Ferme Bien Acquis wordt op verschillende plannen gewag gemaakt van kanonnen voor 120cm geschut. Het gaat om artillerie de renfort (ter versterking). De betonnen post dient wellicht als commandopost of als onderkomen voor de manschappen van deze batterijen.

De betonnen post is reeds te zien op een luchtfoto van 18 augustus 1917.

Beschrijving

Vrijstaande, halfondergrondse militaire constructie met rechthoekig grondplan van ca. H. 200 x L. 620 x Br. 365cm. De constructie is wat verzakt. Het betonnen dak is ongeveer één meter dik. De constructie is opgetrokken uit beton, dat aan de buitenzijde gegoten lijkt tegen een bekisting van betonnen tegels. Tegen de dakrand zijn de betonnen tegels verdwenen: hier zijn de ijzers zichtbaar waarmee de betonnen tegels oorspronkelijk verankerd waren.

Aan noordwestelijke zijde zit een lage toegang met een breedte van 85cm. Ernaast steekt een vensteropening van H. 40 x Br. 55cm, die dichtgemaakt is. De andere zijden van de constructie zijn gesloten.

Binnenin bestaat de constructie uit één ruimte. De binnenmuren zijn met een laag cement afgewerkt. Het plafond bestaat uit ijzeren profielen, afgewisseld met houten planken, die tegen het betonnen plafond bevestigd zijn. Hier en daar is het betonnen plafond zichtbaar. In de linkerhoek is een bakstenen schouwtje met opening bewaard.

  • DOCUMENTATIECENTRUM IN FLANDERS FIELDS MUSEUM, Collectie militaire stafkaarten, Duitse militaire stafkaart Batteriekarte f.d. Gruppe Nord (Nördl. Teil) Blatt XXVIII, 10/10/1918; Belgische militaire stafkaart Dixmude (Plan Directeur Armée Belge), 9/1918.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Collectie luchtfoto's Eerste Wereldoorlog, Ferme Bien Acquis, 19/8/1917, 9/8/1918.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Collectie militaire stafkaarten, Belgisch militair plan met linies Plan Directeur (1 D.A. Etat-Major, 2e Bureau, Secret n° 40), 15/2/1918.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds 4de Legerafdeling, doos 41, map ie de Renfort Dixmude, december 1915 – mei 1916: kaart met artillerieposities; map 4 D.A. Secteur de Dixmude de décembre 1915 à mai 1916: Documents réçus de 6 D.A. Travaux Artillerie: Liste des numéros des postes, 20/11/1915; map 10A Secteur de Dixmude, document 4 D.A., Etat-Major, Ier Bureau, Plan de défense de la zone de Dixmude – Nieucappelle, 25/8/1918; doos 42, map 6826 4 D.A. Dixmude, plan Organisation défensive des 3ièmes lignes bis et ter, s.d.; map 6829 Croquis Dixmude: plan 20e Regt. De Ligne E.M., Sous-Secteur du Bien Acquis. Liaisons optiques, juli 1918.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds 5de Legerafdeling, doos 32, map Croquis Caeskerke, plan Croquis indiquant les P.C. provisoires à occuper en cas d’alerte.

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen 4.001/32003/111.1, Belgische militaire post (WO I) ‘Bien Acquis’ (DECOODT H., 2012)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Belgische militaire post Bien Acquis [online], https://id.erfgoed.net/teksten/370649 (geraadpleegd op ).