Geallieerde militaire post Kortekeer

Tekst van Geallieerde militaire post Kortekeer (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213575)

Halfondergrondse betonnen militaire constructie in een stuk weiland ten zuiden van de Edmond Devloostraat, achter huisnummer 32, op ca. 300m ten zuiden van de kerk van Oostvleteren. De omgeving van het kruispunt van de N8 en de Reningestraat wordt aangeduid met Kortekeer. De wandelroute Brabanthoek – Oostvleteren passeert langs deze ontsloten site.

Historische beschrijving

Geallieerde meerledige betonnen militaire constructie opgetrokken nabij het dorpscentrum van Oostvleteren. Een tweede, iets meer noordwaarts gelegen betonnen militaire constructie – met verschillende plattegrond maar met gelijkaardige bouwstijl en een medaillon met de letter "F" – is naar aanleiding van een verkaveling door de West-Vlaamse Intercommunale in het najaar van 2005 afgebroken.

Na de Slag aan de IJzer in het najaar van 1914 komt Oostvleteren op relatief veilige afstand van het front te liggen. In en rond het dorp kantonneren tijdens de oorlog heel wat (voornamelijk) Franse en Belgische troepen in bestaande gebouwen of in nieuw opgetrokken barakken. Oostvleteren is vlot bereikbaar dankzij de buurtspoorweg die langs de baan Ieper-Veurne loopt en ter hoogte van Oostvleteren ook aftakt richting Westvleteren enerzijds en richting Reninge (richting front) anderzijds.

De betonnen constructies maken deel uit van de stellingen die rond het dorpscentrum van Oostvleteren zijn opgetrokken. Een blik op de beschikbare militaire stafkaarten leert dat er in en rond het dorpscentrum van Oostvleteren stellingen uitgebouwd worden tussen 1 november 1916 en juli 1917. Deze stellingen maken op hun beurt deel uit van de geleidelijk aan uitgebouwde verdedigingspositie die uiteindelijk iets noordwaarts via geïnundeerd gebied aansluiting vindt bij Fintele (verdedigingsstelling van het Lokanaal) en in zuidoostelijke richting verder loopt tot Noordhoek, Woesten en Vuile Seule Cabaret (ten zuidwesten van Elverdinge), waar er aansluiting is met de Britse stelling bij Brandhoek.

Vanaf de luchtfoto van Oostvleteren van 28/1/1918 kan niet met zekerheid vastgesteld worden of de betonnen constructies dan reeds opgetrokken zijn. De eerste expliciet teruggevonden aanduiding van de twee betonnen militaire constructies bij Kortekeer is op de Belgische loopgravenkaart van 28 april 1918. Dan is het volledige dorpscentrum van Oostvleteren met loopgraven en prikkeldraadversperringen omsloten. De loopgraaf met grillig parcours ten westen van de Oude Reningeweg, waartegen beide constructies gelegen zijn, wordt aangeduid met Tranchée d’Ovide. De bewaarde betonnen constructie, die het geknikte verloop van de loopgraaf volgt, is aan het uiteinde van deze loopgraaf opgetrokken.

De betekenis van de letter ‘D’ (of ‘F’ bij de verdwenen constructie) is niet zeker. Een plannetje van de Tweede Infanteriedivisie van 17/8/1918, met de verdeling van de bataljons, genie en commandoposten van de divisie in deze reservestelling, doet vermoeden dat men met de letters specifieke (onder)kwartieren wil aanduiden. In deze omgeving is volgens diverse plannen een commandopost voor een bataljon ingericht: mogelijk betreft dit onderhavige constructie.

Beide constructies zouden ook tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikt zijn als schuilplaats voor omwonenden.

Beschrijving

Meerledige, halfondergrondse betonnen militaire constructie, bestaande uit twee bunkers die met elkaar verbonden zijn door een overdekte, gebogen betonnen gang. De afzonderlijke betonnen bunkers zijn rechthoekig en meten 635 x 275cm respectievelijk 627 x 272cm. Hun dak loopt schuin af naar zuidelijke zijde (hoogste zijde = frontzijde). Beide bunkers en de gang zijn voorzien van telkens één vooruitspringende trappenconstructie met muurnissen en gebogen muuropeningen met daarboven een medaillon met de letter "D". Aan zuidwestelijke zijde van beide bunkers zit telkens een verluchtingskoker. Bij de meest zuidelijke constructie is in de noordelijke muur een ronde muuropening zichtbaar. Binnenin zou de maximale hoogte 120cm bedragen.

  • DOCUMENTATIECENTRUM IN FLANDERS FIELDS MUSEUM, Collectie militaire stafkaarten, Übersichtskarte 1/50.000 Blatt Diksmuide, 9/3/1918; Stellungskarte Diksmuide-Süd, 20/7/1917.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Collectie militaire luchtfoto’s Eerste Wereldoorlog, Oostvleteren, 28/1/1918.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Collectie militaire stafkaarten, Etat des travaux sur le front belge, 1/11/1916; Reninge (Plan Directeur Armée Belge), 28/4/1918.
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds Tweede Legerafdeling, doos 45, map 2e D.A. en réserve d’Armée Août – Septembre 1918, plan Positions à occuper en cas d’alerte (annexe N° 4).
  • KONINKLIJK LEGERMUSEUM, Fonds Derde Legerafdeling, doos 93, plan opstelling 2 D.I. in reserve met bijhorende nota door 2 D.A., 2 D.I., 2 B.on Génie, 2 Cie t.a.v. de commandant van de 2de D.I., 17/8/1918.
  • Captured German Trench and Operations Maps from the National Archives [CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press], Stellungskarte Diksmuide Süd, Blatt XII, 11/09/1917.
  • The Imperial War Museum Trench Map Archive on CD-rom [CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press in association with the Imperial War Museum], Oostvleteren, Ed. 2A, 20 SW3, 27/4/1918.
  • S.N. s.d.: Registratie van oorlogsbunkers [online], http://www.vioe.be (geraadpleegd in 2011).

Bron: Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier 4.001/33041/101.1, Geallieerde militaire post (WO I) bij Kortekeer (DECOODT H., 2012)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Geallieerde militaire post Kortekeer [online], https://id.erfgoed.net/teksten/370447 (geraadpleegd op ).