Kasteeldomein Schelderode

Tekst van Kasteeldomein Schelderode (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/36619)

Deels ommuurd kasteel met aanhorigheden in park met vijver, gebouwd tussen de Gaversesteenweg en de Scheldemeersen, ten noordwesten van de kerk. Opgericht in de onmiddellijke omgeving van het "Hof ten Dale", het vroegere heerlijke kasteel van de heren van Rode, herbouwd in de 15de eeuw maar al definitief verdwenen ten tijde van Sanderus (17de eeuw). Na sloping van een hoeve, waarschijnlijk het voormalig pachthof van het kasteel ten Dale van de heren van Rode, oprichting in 1865 van het neogotische kasteel en bijgebouwen (onder meer personeelswoningen en poort) door architect en oudheidkundige F. Van de Poele als eigen woning, in samenwerking met baron J. Bethune.

Toegang tot het park met kasteel in de noordwestelijke hoek van het Schelderodeplein via een gekanteelde bakstenen poortgevel met spitsboogpoort en via een dreef vanaf de Gaversesteenweg (in het oosten).

Kasteel met een gesloten rechthoekig voorhof ter breedte van het kasteel. Voorzijde afgesloten door een lage bakstenen dienstvleugel (onder meer met koetshuis) met neogotische inslag, onder steil zadeldak (leien). Spitsboogvormige doorrit in een quasi middeleeuwse stadspoort als middendeel van de voorbouw. Meest uitgewerkte gevel uitziend op het binnenplein: ronde traptoren naast de hoge tuitgevel van het poortgebouw. Zijkanten van het binnenplein grotendeels afgesloten door gekanteelde bakstenen muur en een gekanteelde poortgevel met spitsboogpoort.

Merkwaardig rechthoekig bakstenen kasteel naar patroon van de 15de-eeuwse Brugse gotiek. Bouwvolume geïnspireerd op de middeleeuwse heerlijke verblijven, namelijk met twee verdiepingen onder twee parallelle steile zadeldaken (leien) met een ranke achthoekige toren tussen beide. Verticaliserende puntgevels met toepassing van stenen kruiskozijnen in Brugse travee. Opvallend geraffineerde afwerking: zie de slanke bekroning met baksteendecoratie van de vele schoorstenen, de gevelversiering met gekleurde ruitmotieven in de zin van vroegere metselaarstekens, de fijne gesculpteerde gevelstenen en gevelnissen met heiligenbeelden (Heilige Antonius en Onze-Lieve-Vrouw), de houten deurportiek met uit hout gesneden opschrift: "Sancta Mater Dei ..." en het delicate ijzeren beslagwerk van de voordeur.

Merkwaardig neogotisch interieur met deels bewaarde muurschilderingen door baron J. Bethune; eetkamer met fraai gesculpteerde zoldering en schouwmantel; geschilderde glasraampanelen van 1873 door F. Van de Poele.

Twee afzonderlijke, nabij de toegangspoort van het kasteel gelegen vroegere personeelswoningen (nummer 7, 8). Bakstenen huizen onder steil zadeldak (mechanische pannen), tussen tuitgevels met aandak, muurvlechtingen en op schouderstukken met geprofileerde console. Voornamelijk rechthoekige vensters met houten raamkozijnen en kleine roedeverdeling onder gebogen rollaagjes. Licht gewijzigde en toegevoegde aanbouwsels.

  • DE BROUWER E. 1979: Schelderode voor u verteld..., Schelderode, 189.
  • HELBIG J. 1906: Le baron Bethune fondateur des écoles St.-Luc, Etudes biografiques, Lille, 384.

Bron: BOGAERT C. & VERBEECK M. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Destelbergen - Oosterzele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Bogaert, Chris; Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteeldomein Schelderode [online], https://id.erfgoed.net/teksten/36619 (geraadpleegd op ).