Locatie

Gelegen achter de Sint-Theresiakerk van Wevelgem, op grondgebied Menen langs de Groenestraat, bij de spoorweg.

Historische achtergrond

Menen was van half oktober 1914 tot half oktober 1918 een Duits kantonnement. Er waren onder meer Duitse militaire veldhospitalen en bijhorende begraafplaatsen. In 1917 waren Duitsers in de Groenestraat begonnen met het aanleggen van een nieuw dodenakker. Deze nieuwe begraafplaats kreeg de naam 'Ehrenfriedhof Meenen Wald n° 62'. In die tijd lag namelijk vlakbij de begraafplaats een bos. Op het einde van de oorlog lagen er een 6400-tal doden begraven.

Kort na de oorlog werden de Duitse militaire graven – die maar liefst over 700 gemeenten in België verspreid lagen - samengebracht tot 184 begraafplaatsen. In 1952 besloten de regering van België en de Bondsrepubliek Duitsland om de Duitse begraafplaatsen samen te brengen tot 4 grote Duitse begraafplaatsen in West-Vlaanderen: Vladslo, Hooglede, Menen en Langemark.

De begraafplaats bij het Menenbos werd bijgevolg in de periode 1955 – 1957 uitgebreid met zo'n 40.000 geïdentificeerde doden afkomstig uit zo'n 52 kleinere begraafplaatsen over gans België. De begraafplaats werd ingericht onder leiding van de architect Robert Tischler.

De doden die reeds op deze begraafplaats lagen, werden herbegraven in perk M. De doden van de gemeentelijke begraafplaats van Menen werden herbegraven in perk H.

In 1991 werden alle grafstenen vernieuwd.

Beschrijving

De huidige begraafplaats 'Deutscher Soldatenfriedhof Menen Wald' werd ontworpen door architect Robert Tischler.

De begraafplaats heeft een onregelmatige veelhoek als grondplan, is bijna 3 ha groot en wordt omgeven door een roodgrijze breukstenen muur, haag, bomenrij en/of kippengaas.

Het toegangsgebouw, 1 trapje hoger dan het straatniveau, is opgetrokken uit rode baksteen en heeft 2 verdiepingen. Het zadeldak is bedekt met rode pannen. Links van de deuropening hangt een bronzen plaat met 'Deutscher Soldatenfriedhof Menen 1914-1918' en 5 kruisjes. De voorgevel is gesloten, op een brede deuropening met rondboog na. Rechts rust de rondboog op een dikke zuil in roze steen. Er is een klein voorplaatsje. Daarna komt een tweede deuropening met rondboog (met daarrond in smeedijzeren letters 'Deutscher Soldatenfriedhof 1914-1918') en smeedijzeren hekken. Rechts volgt een portiek met rondbogen en dikke zuilen in steen. De grond bestaat uit natuurstenen tegels. Op de linkermuur staat nog in smeedijzeren letters 'Auf diesem Friedhof ruhen 47864 Deutsche soldaten', 'Op deze begraafplaats rusten 47864 Duitse militairen'. In de kamer op de benedenverdieping, te bereiken vanop de portiek, ligt onder meer het bezoekersboek en het register. Er is ook een toilet. De doorgang naar de begraafplaats is eveneens breed, met rondboog. In de achtergevel zitten op het gelijkvloerse nog 3 ramen, afwerkt met rondboog en smeedijzeren in de raamopeningen, en op het eerste verdiep, onder het zadeldak, nog 2 dergelijke ramen. In de linkerzijgevel zit een deur en 2 kleine raampjes voor het dienstgebouw.

Op de begraafplaats, die opgebouwd is uit 15 symmetrisch aangelegde perken, liggen vierkante, platliggende granieten tegels, met (maximum 20) namen van militairen erin gegrift. Aan de kant staan enkele oudere "grafstenen". Her en der tussen de graven staan lage, zware basalten kruisjes, steeds per 2 gerangschikt. De begraafplaats wordt getooid met eiken.

Van aan het toegangsgebouw loopt een centraal wandelpad uit natuursteen en keien naar een paviljoen. Daarrond liggen stenen met daarop in smeedijzeren letters en alfabetisch de namen van de begraafplaatsen die naar hier werden overgebracht (van Anzegem tot Zonnebeke). Op de eerste tafel: 'Diese Tafeln tragen die Namen der Gräberstätten, von denen sie kamen nach Meenen Wald. Schlachtfeld - Soldatengrab - Nimmt Gott in die Hände und sein Siegel bleibt dort bis zur Zeitenwende.'. De centrale kapel met achthoekig grondplan, opgebouwd uit zware, roze ijzerzandstenenblokken, afgewisseld met muurvlakken en lisenen en afgedekt met een pannendak (8-hoekig tentdak bekroond met kruisje). Op de gebeeldhouwde architraaf boven de rechthoekige ingang, voorstelling van een zwevende engel met bazuin en een ster achter zich. Op de achterzijde is een groot kruis in reliëf ingemetseld. Binnen ondersteunt een centrale achthoekige zuil in gepolijste hardsteen een gewelf uit rode baksteen. Het kapiteel is versierd met een figuratieve voorstelling met vier grote beelden en daartussen een aantal kleinere. Onderaan de zuil staan vier leeuwen met de rug naar de zuil toegekeerd. De vloer bestaat uit een patroon van gehalveerde keien en blokjes rode ijzerzandsteen. Tegen de muren hangen donkergrijsgroene mozaïeken met de volgende religieuze voorstellingen in goud: van links naar rechts tweemaal het I.H.S.-monogram - een boom, twee duiven en een kruis - vier engelen en een boom - Christus aan het kruis - kruisen, een bloem en een gevleugelde leeuw, een leeuw, een engel met boek, een arend met gespreide vleugels en een boom, een duif, een kelk met bloed, korenhalmen, een doorboord lam, de letters alfa en omega en een boom. Aan elke kant het registerkastje.

Op deze begraafplaats zouden 47 864 Duitse militairen begraven liggen.