Kasteel van Evergem

Tekst van Kasteeldomein van Evergem (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/33915)

Kasteel van Evergem, heden zijn in het kasteel (nummer 33) en de nieuwe bouw in het park verschillende rijksscholen gevestigd onder meer het Medisch Pedagogisch Instituut, het zogenaamde Molenschip (voorheen "Rijkstehuis voor Schipperskinderen", sinds 1948 ondergebracht in het kasteel), Rijksinstituut voor Buitengewoon Technisch Onderwijs.

Vermoedelijk werd het eerste kasteel gebouwd in de vallei van de Kale door Raas van Gavere, graaf van Evergem, in de 12de eeuw, als tegenhanger van de "Burcht" van de heren van Dendermonde, voogden van Evergem, thans gemeentehuis. Eind 14de eeuw werd het kasteel verkocht aan de Sint-Baafsabdij. Buitenhuis van de abten, tevens de heren van Evergem. Later eveneens verblijfplaats van de bisschoppen van Gent als graven van Evergem. Eind 16de eeuw sterk beschadigd tijdens de godsdiensttroebelen. Het heerlijke slot van Evergem, omwald en voorzien van een rechthoekig binnenplein afgebakend met hoektorens, is afgebeeld in het werk van Sanderus. Volgens A. Sanderus "een kasteel, toebehoorende aan den bisschop van Gendt, het welk door den oorlog zeer verwoest zijnde, onlangs door Hendrik François Van der Burch, bisschop van die Stad, voor het grootste gedeelte hersteld is". Van der Burch was bisschop van Gent van 1613 tot 1616. Het bijhorende neerhof was van 16de tot 18de eeuw woonplaats van de baljuw van Evergem. Kasteel verbouwd in de 19de eeuw door F. Ottevaere, dienstgebouwen opgetrokken door de familie Van Loo, eigenaar van 1878 tot 1904, en begin 20ste eeuw kasteel heropgebouwd door de familie Feyerick, eigenaar van 1912 tot 1948. Het zeer aanzienlijke goed was toen toegankelijk via verschillende dreven, voorzien van een nog volledig omgracht kasteel en een park met een grote vijver. De omgrachting van het kasteel is heden aan twee zijden gedempt.

Voormalige toegang in Eindeken (nu van het domein afgesneden door de aanleg van een drukke verkeersweg naar Sleidinge en een tramlijn) met de oude kasteeldreef, oorspronkelijk een dam opgeworpen in de 16de eeuw tegen de overstromingen van de Kale, later met viaduct onder de spoorlijn. Arduinen pijlers met vaasbekroning en chronogrammen, links onleesbaar geworden en rechts "peYst hier GoDDeLYCke geDaChten" (1760?). In het verlengde daarvan een tweede bakstenen toegangspoort met kantelen en smeedijzeren hek. Ten westen, in Vurstjen, fraai ijzeren hek aan dito pijlers.

Neoclassicistisch kasteel van circa 1913, gecementeerd, van twee bouwlagen onder mansardedaken met oeils-de-boeuf en dakkapellen. Aan de voorgevel met bordestrap naar brede rondboogdeur van verhoogde begane grond. Fronton van dakvenster versierd met wapenschild van bouwheer. Vierkante hoektoren van vijf bouwlagen onder koepeldak (leien).

Interieur. Ruim trappenhuis met fraaie staatsietrap. In de zogenaamde balzaal, via polygonale houten erker uitziend op tuin, schouw met jaartal 1664 op de gesculpteerde schouwbalk, rustend op rijk uitgewerkte zandstenen schoorstenen en voorzien van haardplaat met jaartal 1653.

Ten oosten, ruime dienstgebouwen in eclectische stijl uit vierde kwart 19de eeuw met meestal gecementeerde gevels met sierankers, overluifelde geveltoppen en trapdakvensters.

  • DE POTTER F. & BROECKAERT J. 1864-1870: Geschiedenis van de gemeenten in de Provincie Oost-Vlaanderen, reeks I, deel 2, Gent, 72-74.
  • DE VOS A. 1966: 1000 jaar Evergem, Evergem.
  • DE VOS A. s.d.: Heemkundige Kroniek. Artikelenreeks uit "Het Vrije Noorden" (begin jaren 50-begin jaren 60), s.l., 42.

Bron: LANCLUS K. & VERBEECK M. 1993: Inventaris van het cultuurbezit in Belgiƫ, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Evergem - Lochristi, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12n4, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteeldomein van Evergem [online], https://id.erfgoed.net/teksten/33915 (geraadpleegd op ).