Parochiekerk Sint-Audomarus met kerkhof

Tekst van Parochiekerk Sint-Audomarus met kerkhof (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/33171)

Georiënteerd bedehuis midden omringend kerkhof met ijzerzandstenen omheiningsmuurtje waarop hek tussen postamenten. Ten noordoosten en zuidoosten ijzerzandstenen kapelletjes respectievelijk met Christus- en Corneliusbeeld naar ontwerp van architect A. De Pauw (Brugge) van 1924.

Historiek

Neoromaanse kerk heropgebouwd in 1920 naar ontwerp van A. De Pauw (Brugge) van 1904. Het romaans bedehuis werd verbouwd in 1663: midden- en zijbeuk werden verbreed en onder één dak gebracht; transeptarmen werden verlengd; heroriëntering van de kerk namelijk westkant werd koor, koorpartij werd voorportaal. In 1904 wordt de kerk gesloopt en iets meer ten zuiden heropgebouwd: het romaanse koor wordt zijkoor; het noordelijk transept wordt doopkapel; de kruising vormt een deel van het noordelijk transept. Na de Eerste Wereldoorlog wordt de kerk naar de plannen van 1904 heropgebouwd. Herstellingswerken in 1945-1946 na de beschadiging tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Beschrijving

Driebeukig bedehuis met basilicale opstand met toren op zuidoostzijde.

De plattegrond ontvouwt: driebeukig schip van vijf traveeën, onder meer één centrale portaaltravee; een noordelijk en zuidelijk transept van één travee met rechte sluiting; een hoofd- en twee zijkoren van één travee, respectievelijk afgesloten door apsis en vlakke sluiting; één noordelijk en zuidelijke sacristie.

Hergebruikte ijzerzandsteen voor noordelijk zijkoor en -transept, voorts afwisselend lagen van gele, roze en rode natuursteen. Lei-, zadel- en lessenaarsdaken.

Centrale westelijke puntgevel voorzien van kruisbekroning; oculi en rondboognissen onder meer met lichtgleuven; rondboogvenster onder meer op doorgetrokken afzaat van witte steen ter aflijning van de eerste geleding; verdiept rondboogportaal in een geprofileerde omlijsting (halfzuilen) van geblokte witte en roze natuursteen, en gekoppeld tussen twee rondboognissen in dito omlijsting; vlakke hoeksteunberen.

Overige gevels geritmeerd door vlakke steunberen, rondboogvensters en -nissen met onder meer doorlopende afzaten, afgelijnd hetzij door houten kroonlijst op consooltjes, hetzij door natuurstenen tandlijstje. Oculus in transeptgeveltop.

Noordelijke puntgevel gevat tussen steunberen met versnijdingen met geprofileerde spitsboognis met drielob onder druiplijstje in de geveltop, eronder spitsbogig tweelicht en rondboognis op de benedenverdieping.

Vierkante zuidoosttoren van drie geledingen onder tentdak. Halfrond traptorentje op de zuidoosthoek. Getypeerd door op elkaar gestelde vlakke hoeksteunberen; aflijnend rondbogenfries, twee aan twee gekoppelde rondbogige galmgaten, eronder rondboognissen waarin lichtgleuven, en rondboogvensters, waarboven oculus.

Interieur

Basilicale opstand, deels bepleisterd. Afwisselend gebruik van donkere en lichtere natuursteen voor rondbogige scheibogen op bundelpijlers met geprofileerd dekblad en Toscaans kapiteel, voor lisenen en voor vensteromlijstingen. IJzerzandsteen in noordelijk transept en -koor; laatst genoemde verlevendigd door middel van gesuperpositie van rondboognissen. Bakstenen kruisribgewelf ter overkluizing van middenbeuk, kruising en zuidkoor. Bepleisterd kruisgewelf met gording en trekbalk in noordelijke en zuidelijke beuk. Houten zoldering respectievelijk vlak en spitston, voor noordelijk koor en -transept. Straalgewelf in apsis.

Mobilair

Neoromaans mobilair. Brandraam zogenaamd "66th E.L. Division Memorial Window" in noordelijk zijbeuk, ingezegend op 13 oktober 1928, ter herinnering aan de Slag van Passendale.

  • Algemeen Rijksarchief, Dienst der Verwoeste Gewesten, 5162.
  • Archief Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, 718.
  • Bulletin du Comité de la Province de la Flandre Occidentale, V, 1901, p. 94-97, 104-106, 225-226, 361.
  • S.N. [DESMIDT F.] 1940: De Romaansche Kerkelijke Bouwkunst in West-Vlaanderen, Gent, 157-162.
  • ENGLISH M., Romaanse Bouwkunst in West-Vlaanderen, Brugge, 1939, p. 78.
  • ROOSE-MEIER B., Fotorepertorium van de Belgische bedehuizen, Provincie West-Vlaanderen, kanton Ieper I, p. 23.

Bron: DELEPIERE A.-M. & HUYS M. 1991: Inventaris van het cultuurbezit in Belgiƫ, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Ieper, Kantons Mesen - Wervik - Zonnebeke, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 11n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Delepiere, Anne Marie; Huys, Martine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Audomarus met kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/teksten/33171 (geraadpleegd op ).