Kasteelhoeve de Bellefroid

Tekst van Hoeve de Bellefroid (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/32218)

Historiek

Belangrijke, gesloten hoeve, als dusdanig reeds afgebeeld op de Ferrariskaart (1771-77). Eerste vermelding in 1612. De hoeve was vanaf eind 17de eeuw in het bezit van de familie Bellefroid. Zij wordt in 1704 door Franse troepen verwoest en in het tweede kwart van de 18de eeuw heropgebouwd door Robert Belfroid, burgemeester, drossaert en schepen van Horne en zijn vrouw Marie Elisabeth Hamonts (+ 1751); hun namen komen voor op een grafsteen bij de kapel; beide stierven door de epidemie die na het vertrek der Fransen in het dorp heerste; hun wapenschilden staan op de sluitsteen van de inrijpoort; uit deze periode resten het classicistische poortgebouw en de aansluitende stal. In het vierde kwart van de 18de eeuw wordt ten noordwesten van de hoeve een thans verdwenen kasteel in laatclassicistische stijl bijgebouwd (Atlas van de Buurtwegen, 1844), verwoest tijdens de Eerste Wereldoorlog. Een vierde bouwcampagne in het tweede kwart van de 19de eeuw gaf de hoeve haar huidige uitzicht.

De kern van de huidige gebouwen klimt op tot de 17de eeuw, getuige de hergebruikte, S-vormige ankers in de zijgevel van het woonhuis; waarschijnlijk zijn zij afkomstig van de hoeve die in 1704 werd verwoest.

Beschrijving

Bakstenen gebouwen onder zadeldaken (Vlaamse pannen), rondom een erf met onregelmatige vorm, voorzien van een mestvaalt in de zuidelijke hoek, tussen de stallen; bereikbaar via de inrijpoort in de zuidvleugel: rondboogpoort in een rechthoekige, kalkstenen omlijsting met schijnvoegen, geprofileerde druiplijst en sluitsteen met wapenschilden en datering 174[1?].

Woonhuis met oude kern uit de 18de eeuw (?) doch ordonnantie uit het tweede kwart van de 19de eeuw; de oorspronkelijke dakhelling werd toen eveneens gewijzigd, getuige de resten van de aanzet van het voormalige aandak met vlechtingen. Witgeschilderde voorgevel van vijf traveeën en anderhalve bouwlaag, op verhoogde begane grond; gecementeerde en gepikte plint. Rechthoekige benedenvensters, halfronde bovenvensters. Rechthoekige deur in een hergebruikte, kalkstenen omlijsting op neuten.

Links, aansluitend bij het woonhuis, stal van één travee, voorzien van een rechthoekig zoldervenster, en een rechthoekige deur in een omlijsting van hergebruikt, kalkstenen materiaal. Stal van anderhalve bouwlaag tegenover het woonhuis. De oorspronkelijke muuropeningen uit het tweede kwart van de 19de eeuw zijn de rondboogvormige en halfronde vensters en de rechthoekige deuren in hardstenen omlijsting.

De stal in de zuidvleugel, aansluitend bij het poortgebouw, waarschijnlijk de paardenstal, behield een rondboogdeur in een rechthoekige, kalkstenen omlijsting met sluitsteen en imposten, waarop de datering 1726. De oude 18de-eeuwse kern is bovendien nog te herkennen in de smeedijzeren ankers met krullen, en de overhoekse muizentandfries met dropmotief onder de dakrand aan straatzijde.

Achteraan het erf, de dubbele dwarsschuur, waarvan het linker gedeelte behouden bleef in rijk stijl- en regelwerk (18de eeuw ?) met bakstenen vullingen; het rechter gedeelte is voorzien van een korfboogpoort in een hardstenen omlijsting met negblokken in regelmatig verband.

  • DEWELF A. & ANCIAUX K., De St.-Pieterskapel van Horne en haar landelijke omgeving, Vechmaal, 1990, p. 24.
  • DEWELF A. e.a., Het dorpsverleden van Vechmaal, Vechmaal, 1978, p. 124-126.

Bron: PAUWELS D. & SCHLUSMANS F. met medewerking van MUYLDERMANS E. & ROMBOUTS J. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kanton Borgloon, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n4, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve de Bellefroid [online], https://id.erfgoed.net/teksten/32218 (geraadpleegd op ).