Tuin van de pastorie van de Sint-Salvatorkerk

Tekst van Pastorie van de Sint-Salvatorparochie met tuin (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/43088)

18de-eeuwse pastorie, verbouwd rond 1850, met een voortuin, een achtertuin en een boomgaard, grotendeels ommuurd, in totaal bijna 30 are; twee beplantingsheuveltjes met treuressen; grotendeels braakliggend.

De oorspronkelijke pastorie van Hakendover bevond zich naast de kerk. De huidige pastorie langs het Schoolpad werd in 1741 gebouwd door pastoor Alexander Vandersmissen, die daarbij de pastorie van Elingen voor ogen zou hebben gehad. Ze wordt op de Ferrariskaart (1771-1775) en op de Primitieve kadasterkaart circa 1820 afgebeeld met min of meer dezelfde plattegrond en wordt in de gebouweninventaris omschreven als een laat-18deeeuws dubbelhuis. In haar huidige verschijningsvorm beantwoordt ze echter perfect aan een model van landhuizen dat in de periode 1840-1860 in de regio bijzonder populair was: een dubbelhuis (met een min of meer symmetrische plattegrond, de voor- en achterdeuren in het midden) van vijf traveeën, twee bouwlagen en een mezzanine onder een laag schilddak. De bepleistering met schijnvoegen zou echter 18de-eeuws metselwerk kunnen verbergen – baksteen en witte zandsteen. De niet bepleisterde omlijstingen van witte zandsteen rond de deuren (de voordeur met druiplijst) en de vensters van de benedenverdieping wijzen ook in die richting. De oorspronkelijk steile dakhelling, typisch voor 18de-eeuwse huizen, is wellicht door het toevoegen van de mezzanine afgezwakt.

In de Primitieve kadastrale legger (1831) worden de samenstellende delen opgesomd: een voortuin van 4 are 80 centiare, het huis geflankeerd door lage aanbouwen, een tuin van 15 are en, in een punt langs de Hollestraat eindigend, een bijna driehoekig perceel boomgaard van 7 are 30 centiare – het geheel grotendeels ommuurd, in totaal bijna 30 are, vrij klein voor pastorieën. In 2002 lag de achtertuin braak, maar de symmetrische opstelling ten opzichte van de achterdeur van twee hinokischijncipressen (Chamaecyparis obtusa) zou één van de aanzetten kunnen zijn van het traditionele padenkruis. De fruitbomen zijn verdwenen, maar in de noordpunt van het boomgaardperceel ligt een heuveltje omgeven door taxussen (Taxus baccata) met een treures (Fraxinus excelsior 'Pendula') erbovenop. In de voortuin, het minst onderkomen deel, bevinden zich een magnolia (Magnolia x soulange­ana) en een tweede heuveltje, eveneens met een treures, maar een veel dikker exemplaar (232 cm stamomtrek).

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Oudste kadastrale legger 212 Hakendover, art. 102 nrs. 4-7.
  • Bouwen door de Eeuwen heen. Inventaris van het cultuurbezit in Vlaanderen – arrondissement Leuven, Brussel, Ministerie van Nederlandse Cultuur, 1971, p. 122.
  • KEMPENEERS P., Oostbrabantse plaatsnamen: 5. Hakendover, in Toponymica, IX,5, K.U. Leuven, Instituut voor Naamkunde, 1991, p. 73.

Bron: DENEEF, R., 2008. Historische tuinen en parken van Vlaanderen - Zuidoostelijk Brabant - Haspengouw: Geetbets, Hoegaarden, Kortenaken, Landen, Linter, Tienen, Zoutleeuw, Brussel: Vlaamse Overheid. Onroerend Erfgoed.
Auteurs:  Deneef, Roger; Wijnant, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Pastorie van de Sint-Salvatorparochie met tuin [online], https://id.erfgoed.net/teksten/313230 (geraadpleegd op ).