Antwerpse Heirweg

Tekst van Antwerpse Heirweg (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/306631)

De Antwerpse Heirweg is gelegen op de dekzandrug Maldegem-Stekene die dwars door de Vlaamse Vallei loopt. De hoger gelegen dekzandrug is nog goed herkenbaar van Oudenburg tot in het Land van Waas. Een precieze datering van de oude Antwerpse Heirweg, die Antwerpen met Brugge verbond, is zeer moeilijk. De naam doet een oude aanleg, zelfs Gallo-Romeins, vermoeden, doch bij een archeologisch onderzoek in de buurgemeente Lembeke in 1994 zijn geen archeologische vondsten aan het licht gekomen die dit vermoeden kunnen bevestigen. Voor de 15de eeuw zijn ons ook geen documenten of bronnen bekend omtrent een verharde weg. Prehistorische vondsten in de buurt wijzen wel op een oude bewoning van de streek. We veronderstellen dat de Antwerpse Heirweg een middeleeuwse heerweg is.

In het vroegere heidegebied in het zuiden van de gemeente Oosteeklo loopt de weg van oost naar west, namelijk van de grens met Ertvelde naar de grens met Lembeke. De weg ligt ten noorden van de Burggravenstroom. Dit ontwateringskanaal van Gent naar Eeklo, uitgegraven in de 13de eeuw, en belangrijk bevoorradingskanaal voor Gent, is tevens de gemeentegrens met Sleidinge. De omgeving is door zijn zandige bodemgesteldheid vooral bebost, en dan voornamelijk met naaldbos. De bossen vormen een uitloper van het Bellebargiebos in Waarschoot en de Lembeekse bossen. In Oosteeklo is de vroeger deels begrinde landweg in de Atlas der Buurtwegen (1843) opgenomen als buurtweg nummer 8 en is van de grens met Ertvelde tot de grens met Lembeke 1992 meter lang en 9 meter breed. Het gedeelte van de straat van Spiegelstraat tot Slingerij, ongeveer 1050 m lang, is, volgens getuigenissen van (vroegere) buurtbewoners, rond 1960 verhard met kasseien, vermoedelijk in drie fasen. Een deel van ongeveer 500m lang naar Lembeke toe bleef tot vandaag een onverharde zandweg.

De zeldzaam wordende kasseibestrating getuigt van een oude traditie in de wegenbouw en infrastructuurwerken, de verharding van de landelijke wegen met stenen werd in Vlaanderen immers reeds zeer lang toegepast. De gebruikte steensoorten en technieken van wegverharding, meer bepaald de langs- en dwarsprofielen, de fundering en het afboorden, verlenen de bestrating van deze historische weg ook een industrieel-archeologische waarde.

De afzoming van de brede onverharde wegbermen met zeer mooie beukenrijen vormen visueel een bijzonder onderdeel die de esthetische belevingswaarde van het geheel met de erachter gelegen bossen sterk verhoogt.

  • Gemeentearchief Assenede, Atlas van de Buurtwegen.
  • KERKCHAERT N. 1959: Romeinse heirwegen in het Meetjesland, Appeltjes van het Meetjesland 10, 142-151.
  • VAN THUYNE C. 1994: Archeologisch onderzoek in de gemeente Lembeke, Appeltjes van het Meetjesland 45, 109-157.
  • VERSTRAETE D. 1949: Oude wegen in het Meetjesland, Appeltjes van het Meetjesland 1, 49-57.

Bron: BOGAERT C. & LANCLUS K. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Assenede, Eeklo, Kaprijke, Maldegem en Sint-Laureins, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 21n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Antwerpse Heirweg [online], https://id.erfgoed.net/teksten/298085 (geraadpleegd op ).