Kasteel Ter Laken

Tekst van Kasteeldomein Ter Laken (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/2546)

Gelegen nabij de Grote Nete en omgeven door een uitgestrekt groots landschapspark met diverse oude eiken. Toegangsdreef afgezet met linden. Verspreid over het domein liggen nog diverse bijgebouwen, onder meer de kasteelhoeve, zie nummers 4-8 en de boswachterswoning, zie nummer 5. Ten zuiden van het kasteel, voormalige moestuin, aan noordzijde ommuurd, heden struisvogelkwekerij.

HISTORIEK

Opklimmend tot de hoge middeleeuwen, speelde de heerlijkheid "Ter Laken" van oudsher een belangrijke rol in de ontwikkeling van de lokale geschiedenis. Zo werd onder meer in 1816 de parochiekerk gebouwd door toedoen van de toenmalige kasteelheer J. della Faille. Eind 18de- begin 19de eeuw herbouwde hij ook het kasteel; in de periode 1871-1874 nogmaals verbouwd en vergroot door de aanbouw van twee lagere vleugels naar ontwerp van de Antwerpse architect J. Claes, zie gedenksteen eerstesteenlegging in westvleugel en gedenksteen voor het voltooien der werken in oostvleugel.

BESCHRIJVING

Vrij groot, symmetrisch opgevat complex in neorenaissancestijl, volledig onderkelderd en opgetrokken uit baksteen met veelvuldige verwerking van natuursteen voor onder meer in de sokkel, speklagen, omlijstingen, hoekblokken en balkon. Omlopend klassiek hoofdgestel en in het oog springende decoratieve tegeltjes met voornamelijk maansikkels en Franse lelies.

Middenvleugel van twee bouwlagen onder schilddak met frontonvensters en jaartal 1868, vermoedelijk verwijzend naar de toenmalige verbouwings- of herstellingswerken; noordelijke gevel met uitgewerkte inkompartij opgevat als centraal ingebouwde toren van drie bouwlagen onder tentdak; steektrap. Huiskapel in zuidwesthoek. Zuidgevel eveneens met centrale rechthoekige toren van vier geledingen.

Interieur

Bibliotheek met beschilderd plafond met de chronologische opeenvolging van de kasteeleigenaars en hun blazoenen; tudorboogdeurtje (in vroegere buitenmuur) naar neogotisch ingerichte eetzaal met dito meubilair, gemaakt in Booischot, en lambrisering; schouw met leeuwenfiguren als postamenten en bekronend wapenschild van de familie della Faille; beschilderd plafond, eveneens neogotisch met jaartal 1872 en opgeplakt bladgoud. Aansluitende neogotische huiskapel van één rechte travee en driezijdige sluiting; muren beschilderd met de familiestamboom en sterfdata, onderaan symbolen als doornenkroon en kruis, gerestaureerd in 1988; polychroom ribgewelf, glasramen gedateerd 1872, voorstelling van Sint-Alphonsus en Sint-Clementina.

Voormalige ijskelder met paviljoentje, uit vierde kwart 19de eeuw, vrij recent ingericht als kapel, "Boskapel", gelegen ten zuidoosten van het kasteel. Octogonaal paviljoentje van baksteen en knoestig hout op sokkel van plaatselijke ijzerzandsteen, onder bedaking van bitumen. Eenvoudig bepleisterd interieur met gerecupereerde neogotische hoogreliëfs, afkomstig uit een vermoedelijk West-Vlaamse abdij. Glasramen afkomstig van een niet nader bepaalde gesloopte Waalse kerk.

  • Kadaster Antwerpen, Mutatieregisters Booischot, schetsen 1897/1.
  • ARREN P., Van kasteel naar kasteel 3, Kapellen, 1989, p. 38-44.
  • DIRIKEN P., Geogids Heist-op-den-Berg, s.l., 1994, p. 99-100.

Bron: KENNES H. & STEYAERT R. 1997: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Mechelen, Kantons Duffel - Heist-op-den-Berg, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 13n4, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteeldomein Ter Laken [online], https://id.erfgoed.net/teksten/2546 (geraadpleegd op ).