Den Enghel

Tekst van Gildehuis Den Enghel (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/24755)

Voormalig gildehuis van de metselaars, ook zogenaamd "Den Enghel". In 1912 gereconstrueerde gevel, steunend op oude afbeeldingen van het voormalig gildehuis van de metselaars in de Cataloniëstraat, opgetrokken op de kelderverdieping van het huis zogenaamd "Den Enghel" op de Graslei: het oorspronkelijk metselaarshuis bevond zich namelijk op de hoek van de Sint-Niklaasstraat en de Cataloniëstraat en was daar in 1527 opgetrokken naar ontwerp van architect Christoffel van den Berghe. In 1852 echter werd de gevel van het gildehuis van de metselaars gesloopt en vervangen door de 19de-eeuwse lijstgevel van het hotel zogenaamd "De Graaf van Egmont". Begin 20ste eeuw besloot men, om de Graslei te verfraaien, de historische gevel te reconstrueren met nieuwe zandsteen op de plaats van het huis zogenaamd "Den Enghel". Enkelhuis van vijf traveeën en drie bouwlagen (oorspronkelijk slechts twee bouwlagen, bij reconstructie één bouwlaag toegevoegd), met zadeldak (nok loodrecht op de straat, Vlaamse pannen). Trapgevel volledig opgetrokken uit zandsteen en zeer belangrijk voorbeeld van de Brabantse gotiek in Gent, gekenmerkt door skeletstructuur, de rijke versiering en typische behandeling van geveltop. Plint en kelderverdieping van Doornikse kalksteen, overblijfsel van oud huis "Den Enghel" uit de 14de eeuw; overwelfde kelder op zuilen. Rechthoekig keldervenster en bolkozijn, kelderdeur met latei op imposten. Gekoppelde rechthoekige vensters, op eerste en tweede bouwlaag kruiskozijnen, op bovenste verdieping en in geveltop bolkozijnen. Doorlopende sierlijke halfzuilen en waterlijsten ter hoogte van vensterdorpels delen borstwering van bovenverdieping in rechthoekige panelen versierd met laat-gotische nissen, traceerwerk en sculpturen. Muuropeningen van verhoogde begane grond met wigvormig ontlastingssysteem en vlakke borstwering erboven oversneden door waterlijst. Borstwering derde bouwlaag: in tweemaal twee nissen patroonheiligen van steenhouwers en metselaars of vier gekroonden met attributen voorgesteld, namelijk Severinus, Victorinus, Carpophorus en Severianus; middenwapenschild met devies "Het meet wel". Op geveltop: wapenschilden van Gent en Vlaanderen en midden geknielde engel met banderol waarop oude huisnaam "Den Enghel". Trappen van geveltop gedeeltelijk vervangen door kwartcirkels eindigend op kruisbloemachtige krul, en bekroond met uitgerokken fialen die aanzetten op fijn bladwerkkapitelen van penantzuilen. Rechthoekige deur met gestrekte tussendorpel op geprofileerde consoles en bolkozijn als bovenlicht; rechte steektrap van acht trappen met ijzeren leuningen.

Achtergevel: bakstenen puntgevel waarvan top doorbroken met twee rondboogvensters en rechthoekig zolderluik. Linker zijgevel van één travee met getrapt dakvenster. Aanbouw links van voorgevel: achteruitspringende bakstenen lijstgevel van één travee en drie bouwlagen met zadeldak (leien); bolkozijnen bovenvensters met witstenen negblokken en wigvormig ontlastingssysteem; rechthoekig deurtje met latei en ontlastingsboog. Waterlijsten, horizontale platte banden en daklijst.

  • DE CAVELE J. 1972: De "vier gekroonden" te Gent, Toerisme in Oost-Vlaanderen, Gent, 5-8.

Bron: BOGAERT C., LANCLUS K. & VERBEECK M. met medewerking van LINTERS A. & DAMBRE-VAN TYGHEM F. 1976: Inventaris van het cultuurbezit in Belgiƫ, Architectuur, Stad Gent, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 4na, Brussel - Gent.
Auteurs:  Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gildehuis Den Enghel [online], https://id.erfgoed.net/teksten/24755 (geraadpleegd op ).