Met de bouw van de kerk werd begonnen kort na de stichting van het begijnhof; de oudste gedeelten (westgevel, eerste vier traveeën van het schip) dateren uit de tweede helft van de 13de eeuw, en zijn voorzien van laat-romaanse en vroeg-gotische elementen. Tweede bouwfase, begin 14de eeuw: in deze periode werd het koor gebouwd. Uit de laatste bouwfase, in de 15de eeuw, dateren de laatste vier koortraveeën en de scheibogen tussen de zuid- en middenbeuk van de eerste vier traveeën; in dezelfde periode werd het dak verhoogd en het houten tongewelf aangebracht. Eerste restauratie van het gebouw van 1934 tot 1945. Sinds 1975 zijn grondige herstellingswerken aan de gang onder leiding van architect P. Van Mechelen.

De plattegrond beschrijft een driebeukig schip van acht traveeën, waarvan de laatste vier traveeën inspringen ten opzichte van de eerste vier, en een koor van twee rechte traveeën met vijfzijdige sluiting; alle onderdelen zijn voorzien van steunberen met twee versnijdingen.

Pseudo-basilicale opstand. De verschillende bouwfasen zijn duidelijk te onderscheiden: de eerste vier traveeën zijn hoger en hebben bredere zijbeuken; ook het materiaal verschilt. Middenbeuk en koor onder zadeldak (leien), zijbeuken onder lessenaarsdaken, en klokkenruiter met ingesnoerde naaldspits op de eerste rechte koortravee.

De westgevel is voor het grootste gedeelte opgetrokken uit kwartsiet van Overlaar, met enkele gevelvlakken van mergelsteen, en geveltop van baksteen met vlechtingen; plint van kwartsiet met afzaat van mergelsteen; haaks geplaatste steunberen met twee en drie versnijdingen; de afgeschuinde waterlijst die over de gevel loopt en de boogrug van het portaal volgt is van Gobertangesteen; het aandak is voorzien van hogers. Laat-romaans rondboogportaal in een geprofileerde, mergelstenen omlijsting met negblokken. Spitsboogvensters met tracering van mergelsteen.

Het eerste gedeelte van het schip is opgetrokken uit tufsteen, thans bepleisterd, op een plint van kwartsiet; geprofileerde waterlijst van Gobertangesteen; eenvoudige, vroeg-gotische spitsboogvensters.

Het tweede gedeelte van het schip is opgetrokken uit baksteen, op een plint van kwartsiet; afwerking met mergelsteen (steunberen, waterlijst). Geprofileerde spitsboogvensters en twee rondboogvensters met afzaat en traceringen van mergelsteen. In de zuidzijde, rondboogdeur van mergelsteen, met negblokken en afgeschuinde neg. In de noordzijde, een gelijkaardig, kalkstenen deurtje.

Het koor is opgetrokken uit kwartsietblokken, met een mergelstenen gedeelte onder de dakrand; waterlijst van Gobertangesteen onder de vensters. Geprofileerde mergelstenen spitsboogvensters met dito tracering. Geprofileerd, mergelstenen rondboogportaaltje in de zuidzijde, met gesculpteerde voorstelling van het Lam Gods op het boogveld.

Het interieur is gedeeltelijk bepleisterd; de muren der zijbeuken, de binnenzijde van de westgevel en de scheibogen tussen middenbeuk en noordelijke zijbeuk zijn van tufsteen; de scheibogen tussen middenbeuk en zuidelijke zijbeuk zijn van baksteen (15de eeuw); de overige delen zijn van mergelsteen. Middenbeuk en zijbeuken zijn gescheiden door spitsboogarcaden op pijlers met imposten. Beschilderd houten tongewelf; vlakke houten zoldering boven de zijbeuken. Geprofileerde, spitsboogvormige triomfboog. Het koor is voorzien van geprofileerde spitsboogvensters; de muren zijn geritmeerd door middel van spitsbooglisenen op halfzuilen.

Mobilair: Barok hoofdaltaar (1722); barokaltaar in de zuidelijke zijbeuk (1755); twee barokke altaren in de noordelijke zijbeuk (gedateerd 1740).

Barokke, eiken preekstoel, gedateerd 1672. Belangrijke muurschilderingen uit drie onderscheiden periodes: tweede helft 13de eeuw -begin 14de eeuw, 1490-1510 en 1587-begin 17de eeuw, waarvan de restauratie aan de gang is (zie Het begijnhof te Sint-Truiden en de oude muurschilderingen in de kerk, Kunst en Oudheden, in Limburg, 4, Sint-Truiden, 197).

Fraaie grafstenen uit verschillende perioden.