Het Zouavenplein is een pleintje tussen de Zeedijk en de Koninklijke Baan in Koksijde-Bad, temidden van appartementsgebouwen. Midden op het plein staat dit gedenkteken voor de omgekomen Zouaven.
De 'Union des Amicales Réglementaires de Zouaves' besliste in 1934 een gedenkteken op te richten voor alle Zouaven die tijdens WOI op Belgische bodem omgekomen waren.
De naam 'Zouaven' is afkomstig van de Arabische benaming voor een Algerijnse stam waaruit aanvankelijk gerekruteerd werd. Ze behoorden tot de lichte Franse keurinfanterie. Ze waren te herkennen aan hun exotische klederdracht (rode muts met zwarte kwast, blauwe jas met rode versieringen en ballonbroek). Tijdens de oorlog werden ze ingedeeld bij 9 regimenten, die in de loop van de oorlog op verschillende plaatsen in België werden ingezet. Een belangrijk deel onder hen werd aan het IJzerfront ingezet: zij kantonneerden in Koksijde-Bad.
Het monument werd ontworpen door de Parijs architect René Clozier (1886 - 1965). De verbindingsman tussen de Franse militaire overheid en het gemeentebestuur van Koksijde was commandant F. D'Hooghe. Het gemeentebestuur stelde de grond kosteloos ter beschikking, de provinciale overheid gaf haar toestemming op 8 december 1933 en op 21 mei 1934 greep de officiële onthulling plaats, in aanwezigheid van een afvaardiging van de Franse Zouaven. Tegelijk werden 3 gedenkpenningen uitgegeven, vervaardigd door Jules Fonson uit Brussel, en werd de straatnaam 'Zouavenlaan' ingehuldigd. Het monument staat op het 'Zouavenplein'.
Jaarlijks komt de 'Union des Amicales Réglementaires de Zouaves' nog naar Koksijde op Pinkstermaandag (Zouavenfeesten).
Het volledige gedenkteken bestaat uit een ovaalvormig terras met roodbakstenen wanden, waarop 2 gedenkplaten zijn aangebracht en centraal op het terras staat een gedenkzuil. Links en rechts van de toegangstrappen naar het terras zijn de rechthoekige gedenkplaten uit hardsteen aangebracht, bestaande uit 3 panelen.
Op de linkerkant: 'Voorbijganger - 224 officieren 7.427 onder officieren korporalen en Zouaven van het Frans leger sneuvelden op Belgisch grondgebied voor vaderland recht en vrijheid. Dit gedenkteken vereeuwigt hun verheven offer'.
Op de rechterkant: 'Passant - 224 officiers 7.427 sous officiers caporaux et Zouaves de l'armée française tombèrent sur le sol belge pour la patrie le droit et la liberté. Ce monument immortalise l'immensité de leur sacrifice'.
Op het ovaalvormig aangelegd terras staat in een cirkelvormig bloemperk, een onderaan verdikte achthoekige spitszuil rustend op een klokvormig voetstuk, alles uitgevoerd in hardsteen. Op de spitszuil: op de voorkant '1914-1918' - en van rechts naar links: '1-2-3 - een zeshoekige ster - 4-8-9'. Op elk van de hoeken van de zuil is over de gehele lengte een palmtak uitgehouwen en groen beschilderd.
Op de klokvormige sokkel: 'Les Zouaves à leurs camarades tombés sur le sol belge', '13', van rechts naar links, 'premier et septième zouaves', 'deuxième et deuxième bis de zouaves', '14', 'troisième et troisième bis de zouaves', 'les régiments mixtes de zouaves et tirailleurs', '11', 'quatrième zouaves', 'huitième zouaves', '12', 'neuvième zouaves'.
H. 474 cm x Br. 20,5 cm x D. 1320 cm (tot. afm.)
H. 63,5 cm x Br. 141 cm (linkse gedenkplaat)
H. 66 cm x Br. 140,5 cm (rechtse gedenkplaat)
Uitvoering: L. Gortier-Devos, pierres-marbres, Furnes, (gesigneerd); René Clozier, architecte O.P.L.[G]/[C], Paris, (gesigneerd)
Bron: DECOODT H. & BOGAERT N. 2002-2005: Inventarisatie van het Wereldoorlogerfgoed in de Westhoek, project in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, “Oorlog en Vrede in de Westhoek”, en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen.
Auteurs: Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gedenkteken voor de Zoeaven [online], https://id.erfgoed.net/teksten/199028 (geraadpleegd op ).