Gedenkplaat Taymans op restanten Epernon-bunker (Merkem - WOI)

Tekst van Restanten van de Epernon-bunker met gedenkplaat voor Jean Taymans (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/79583)

Locatie

Restanten van een betonnen constructie met gedenkplaat in weide achter boerderij Kloosterstraat 1, nabij het gehucht Ashoop, op circa 1500m ten oosten van Merkem. De omgeving is landelijk en vrij vlak.

Historische achtergrond

Deze gedenkplaat herinnert aan de dood van Jean Taymans (°1883). Hij was de oudste van 4 broers die zich in augustus 1914 als oorlogsvrijwilliger meldden. Jean was 32, advocaat, gehuwd en vader van een 5 maanden oude zoon. Hij klom op tot Adjudant bij het 19de Linieregiment. Hij verloor het leven toen hij op 28 november 1917 een tegenaanval op de bunker “Epernon”, bij Merkem, leidde.

Merkem was van 1915 tot 1917 een Duitse rustsector geweest, totdat de Derde Slag om Ieper uitbrak. Eind oktober viel het ZW van het dorp aan de Fransen, maar het NO bleef aan de Duitsers. Op 11 november losten de Belgen het Franse leger af. Het gebied was door artillerie en regenweer in een moerassig kraterveld herschapen. Tijdens de winter moesten de Belgen zich hier staand houden en de Duitse tegenaanvallen afslaan. Ze verschuilden en verdedigden zich rond enkele in puin geschoten hoeven, zoals hoeve Petit-Fils, hoeve Grand-Père, hoeve Epernon, hoeve Aschhoop, het Jezuïtengoed en hoeve Honoré. De Duitsers hadden er stevige betonnen bunkers opgericht en in de omgeving bevonden er zich loopgraven, afgeschermd met prikkeldraad. Twee vooruitgeschoven posten, nl. Petit-Fils en Epernon, werden in november 1917 door de Duitsers heroverd. De Belgen ondernamen een tegenaanval. De Duitsers gaven de Epernon-bunker echter niet op en de 34-jarige Jean sneuvelde toen ze de betonnen constructie opbliezen. Nadien volgden nog verwoede Duitse aanvallen op de hoeve Grand-Père, maar ze werden telkens afgeslagen. Om verdere verliezen te vermijden, vernietigde men uiteindelijk eind maart 1918 de voorpost van Grand-Père en Aschhoop.

Jean ontving 3 Frontstrepen, postuum werd hem het Oorlogskruis toegekend, ontving hij de titel van Ridder in de Leopoldsorde met palm en kreeg hij de Overwinnings- en Herinneringsmedaille van de Oorlog 1914-1918. Zijn broers, Paul, Pierre en Charles, kwamen ter gelegenheid van de mis opgedragen aan hun broer (zijn lichaam werd niet teruggevonden), voor een laatste keer samen in de kerk van Oost-Vleteren. Enkel Paul zou WOI overleven. In Oost-Vleteren werd een familiegraf voor de Taymans aangelegd, waar de broers en andere familieleden werden bijgezet. De familie schonk verder nog een glasraam met de beeltenis van de 3 broers aan de kerk van Oost-Vleteren.

De grond waarop de restanten van de Duitse bunker de 'Epernon' zich bevinden, werd na WOI aangekocht door de familie Taymans. In 1934 werd een bronzen plaat aangebracht ter herinnering aan de adjudant Taymans. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verdween de bronzen plaat. Ze werd door het gemeentebestuur vervangen door een hardstenen plaat. Jaarlijks kwam (en komt?) op de laatste zondag van september een afvaardiging van het 19de linieregiment, waartoe Adjudant Taymans behoorde, samen met zijn familie, hier hulde brengen.

Beschrijving

Restant van een Duitse bunker waarop een hardstenen Keltisch kruis is geplaatst. Op de voorkant is een rechthoekige hardstenen plaat ingewerkt.

'L'Adjudant Jean Taymans volontaire de guerre au 19e de ligne, âgé de 34 ans ayant reçu l'ordre le 28 Novembre 1917 de reprendre cet abri appelé "L'Epernon" tomba héroiquement ce jour là après avoir été blessé 3 fois. Sa glorieuse dépouille n'a pu être retrouvée sous ces décombres mais son âme vit et a reçu la récompence du Dieu des armées'. Uitgehouwen en vergulde letters.

H. 75 cm x Br. 60 cm

  • DEBAEKE S., LERMYTTE J. 1995: Merkem in de kijker. Het dorp anno 1900, tijdens de Grote Oorlog en de heropbouw, Veurne.
  • JACOBS M. 1996: Zij, die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, Deel 2, Brugge.
  • VAN EVEN 1991: De hulpofficier in de Grote Oorlogs: de familie Taymans, Afstudeerwerk ingediend tot het bekomen van het statuut van beroepsofficier, Koninklijke Militaire School.

Bron: DECOODT H. & BOGAERT N. 2002-2005: Inventarisatie van het Wereldoorlogerfgoed in de Westhoek, project in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, “Oorlog en Vrede in de Westhoek”, en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen.
Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Restanten van de Epernon-bunker met gedenkplaat voor Jean Taymans [online], https://id.erfgoed.net/teksten/196018 (geraadpleegd op ).