Restanten van een betonnen constructie met gedenkplaat in weide achter boerderij Kloosterstraat 1, nabij het ensemble Ashoop, op circa 1500m ten oosten van Merkem. De omgeving is landelijk en vrij vlak.
De Duitse bunker maakte deel uit van de 'Brabant-Linie'. In de omgeving van deze versterking liepen 2 smalsporen. De gedenkplaat herinnert aan Jean Taymans, die hier op 28 november 1917 omkwam tijdens een aanval, toen de bunker werd opgeblazen.
Merkem was van 1915 tot 1917 een Duitse rustsector geweest, totdat de Derde Slag om Ieper uitbrak. Eind oktober viel het zuidwesten van het dorp in handen van de Fransen, terwijl het noordoosten in Duitse handen bleef. Op 11 november losten de Belgen het Franse leger af. Het gebied was door artillerie en regenweer in een moerassig kraterveld herschapen. Tijdens de winter moesten de Belgen zich hier staande houden en de Duitse tegenaanvallen afslaan. Ze verschuilden en verdedigden zich in en rond enkele in puin geschoten hoeven, zoals hoeve 'Petit-Fils', hoeve 'Grand-Père', hoeve 'Epernon', hoeve 'Aschhoop', het 'Jezuïtengoed' en hoeve 'Honoré'. De Duitsers hadden er stevige betonnen bunkers opgericht en in de omgeving waren er loopgraven, afgeschermd met prikkeldraad.
Twee Belgische vooruitgeschoven posten, namelijk 'Petit-Fils' en 'Epernon', werden in november 1917 door de Duitsers heroverd. De Belgen ondernamen op 28 november 1917 een tegenaanval. De Duitsers gaven de 'Epernon'-bunker echter niet op en de 34-jarige Jean Taymans kwam om toen ze de betonnen constructie opbliezen. Nadien volgden nog verwoede Duitse aanvallen op de hoeve 'Grand-Père', maar deze werden telkens afgeslagen. Om verdere verliezen te vermijden, vernietigde men uiteindelijk eind maart 1918 de voorpost van 'Grand-Père' en 'Aschhoop'.
Jean Taymans (°1883) was de oudste van de broers, 32, advocaat, gehuwd en vader van een 5 maanden oude zoon, toen hij zich in 1914 meldde. Hij was tot adjudant opgeklommen bij het 19de Linieregiment, toen hij eind november 1917 het leven verloor. Zijn broers Paul, Pierre en Charles kwamen ter gelegenheid van de mis opgedragen aan hun broer (wiens lichaam niet meer teruggevonden kon worden), voor een laatste keer samen in de kerk van Oost-Vleteren. Enkel Paul zou de oorlog overleven. Jean zou uiteindelijk 3 Frontstrepen ontvangen, evenals het Oorlogskruis, de titel van Ridder in de Leopoldsorde met palm en de Overwinnings- en Herinneringsmedaille van de Oorlog 1914-1918.
In Oost-Vleteren werd een familiegraf voor de Taymans opgericht, waar de broers en andere familieleden werden bijgezet. De familie schonk eveneens een glasraam met de beeltenis van de 3 broers aan de kerk van Oost-Vleteren.
De grond met de restanten van de Duitse bunker 'Epernon' werd na WOI aangekocht door de familie Taymans. In 1934 werd een bronzen plaat aangebracht ter herinnering aan adjudant Jean Taymans. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verdween de bronzen plaat. Ze werd door het gemeentebestuur vervangen door een hardstenen plaat. Jaarlijks kwam (en komt?) op de laatste zondag van september een afvaardiging van het 19de linieregiment (waartoe Adjudant Taymans behoorde) samen met de familie, Jean Taymans herdenken.
Restanten van een Duitse betonconstructie, waarop een hardstenen gedenkplaat en kruis werden geplaatst.
Bron: DECOODT H. & BOGAERT N. 2002-2005: Inventarisatie van het Wereldoorlogerfgoed in de Westhoek, project in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, “Oorlog en Vrede in de Westhoek”, en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen.
Auteurs: Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Restanten van de Epernon-bunker met gedenkplaat voor Jean Taymans [online], https://id.erfgoed.net/teksten/196016 (geraadpleegd op ).