Gedenkteken slachtoffers Eerste en de Tweede Wereldoorlog

Tekst van Gedenkteken voor de slachtoffers van beide wereldoorlogen (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/70213)

Het gedenkteken staat op het kerkhof van Pollinkhove, langs de Pollinkhovestraat, voor de ingang van de Sint-Bartholomeuskerk. Op het kerkhof zijn 4 militairen begraven (of worden herdacht). In de kerk hangt een memento in verband met de Eerste Wereldoorlog.

Historische achtergrond

Dit gedenkteken voor de militaire doden van Pollinkhove werd reeds in 1919 opgericht door de V.O.S. (Verbond der Vlaamse Oudstrijders). Het weekblad van de V.O.S. van 15 november 1919 vermeldt dat de onthulling plaatsvond in aanwezigheid van het ganse dorp en dat er toespraken werden gehouden door een oud-strijder en de onderwijzer. Volgens een andere bron werd er een gelegenheidstoespraak gehouden door Jeroom Leuridan. 

De namen van de militairen, die tijdens de Tweede Wereldoorlog omkwamen, werden na deze oorlog toegevoegd.

Het ontwerp van dit gedenkteken is van de hand van Alfons Noseda (14.12.1885 - 12.11.1945, Kortrijk). Hij werd als pottenbakker gevormd aan de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten te Kortrijk. In 1914 richtte Noseda een eigen atelier op dat vooral floreerde tijdens het interbellum. Dit ontwerp kwam dus tot stand aan het begin van de bloeiperiode van diens Kortrijkse keramiekatelier.

Pollinkhove, op enkele kilometers ten westen van het front gelegen, zou gedurende de ganse oorlog geallieerd grondgebied blijven.

In het dorp werden tijdens de oorlog talrijke geallieerde militairen ingekwartierd. Ze verbleven onder meer in de school: klassen dienden als slaapplaats en ziekenzaal, de kapel als slaapplaats van ambulanciers, de achterkeuken tot voorraadkelder en keuken, de hangar tot paardenstal hangars als paardenstal, het hof tot kookplaats enz. De lessen werden eind 1915 hervat, eerst in de kerk, later in barakken en tenslotte in de schoolkolonies in Frankrijk. In de kloosterschool konden de gekantonneerde militairen onderwijs volgen. Zij organiseerden onder andere een tentoonstelling met eigen kunstwerken.

Vanaf 1917 moesten de inwoners vanwege het naderende oorlogsgeweld vluchten. Er werden observatieballonnen geïnstalleerd en kanonnen op rails beschoten het Bos van Houthulst. Aan de Fintele heerste een drukte van jewelste. Nabij de sluis, aan de samenloop van de IJzer en de Lovaart, pompten Britse schepen water uit de Lovaart over in de Ijzer. Het gehucht werd dan ook, zoals Pollinkhove zelf, meerdere malen onder vuur genomen.

De 16de eeuwse gotische Sint-Bartholomeuskerk bleef grotendeels gespaard.

Beschrijving

Gedenkteken uit hardsteen in de vorm van een cenotaaf met aan het hoofdeinde een kruis. De cenotaaf versmalt naar boven toe en is afgedekt met een schuingeplaatste dekplaat. Het bronzen beeld op de graftombe stelt een zwaargewonde soldaat voor, die zich steunend op zijn handen opricht naar Christus aan het kruis. Hij is in volle uitrusting en maakt een pathetische indruk. Op de grond ligt een handgranaat. Aan het hoofdeinde bevindt zich een rotsformatie uit hardsteen waarop een kruis in de vorm van een knoestige boomstam, en een bronzen Christusfiguur staan.

Op de voorzijde van de tombe: 'PoLLInChoofsChe strIJDers Voor BeLgIë gesneUVeLD Dank', uitgehouwen letters, wit (geel) en rood beschilderd, in een register geplaatst, wit beschilderd. Op de rechterkant, de namen van de gesneuvelden, niet alfabetisch gerangschikt, geplaatst in vier registers met wit omlijnd, wit beschilderde letters, 'R.I.P.'. Op de linkerkant, '40-45', 1 naam in wit beschilderde letters, geplaatst in 2 registers met geel omlijnd. Op de sokkel van het kruis: 'Gegroet o kruis mijn laatste troost'. Uitgehouwen letters, geel beschilderd.

Uitvoering: A. Noseda, Kortrijk (gesigneerd); Bronz. Vindevogel, Gendbrugge (gesigneerd)

  • Documentatie M&L Brugge: Oorlogsmonumenten Lo-Reninge.
  • DEBAEKE S. 1992: Beelden die spreken. Terugblik Lo, Pollinkhove, Reninge, Noordschote, Veurne.
  • JACOBS M. 1996: Zij, die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, Deel 2, Brugge.

Bron: WOI Relict (1044): Gedenkteken militaire doden (Pollinkhove - WOI-WOII)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gedenkteken voor de slachtoffers van beide wereldoorlogen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/195957 (geraadpleegd op ).