Gedenkteken militaire en burgerlijke doden (Wervik - WOI-WOII)

Tekst van Oorlogsgedenkteken (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/205231)

Locatie

Gelegen naast de Sint-Medarduskerk van Wervik, in de Pastorijstraat. In de kerk herinneren inscripties, een glasraam en een sarcofaag aan de Eerste Wereldoorlog. Net ten westen van de kerk staat een buste van Albert I.

Historische achtergrond

Het monument voor de burgerlijke en militaire doden van de Eerste Wereldoorlog van Wervik, dat oorspronkelijk een ander uitzicht had en ook op een andere plaats stond, werd officieel onthuld op 13 mei 1923, in aanwezigheid van een aantal hoogwaardigheidsbekleders, waaronder koning Albert, kapitein-kommandant Salence van het 2de Linieregiment, burgemeester Leroux, leden van het Schepencollege, vertegenwoordigers van de Senaat en de Provincie, Toegevoegd Hoog Koninklijk Commissaris voor de Wederopbouw Serruys, pastoor E.H. Goethals en beeldhouwer Jules Bernaerts. Daarnaast namen er ook vertegenwoordigers van de krijgsmacht, de vaderlandslievende verenigingen en de verwanten van de gesneuvelden aan de plechtigheid deel. Toespraken werden gehouden onder andere door de voorzitter van de commissie en door de burgemeester.

Het monument werd opgericht in opdracht van het gemeentebestuur, een commissie bestaande uit vijf leden van de raad en leden van de oud-strijdersbond werd aangesteld. De opdracht voor het beeldhouwwerk werd toevertrouwd aan Jules Bernaerts uit De Panne. Het monument kostte 30.000 fr., een aanzienlijke som geld die bijeengebracht werd door een geldinzameling.

Oorspronkelijk stond het beeld opgesteld op de hoek van de Koestraat en de Magdalenastraat. Architect Haché uit Brussel tekende een monumentale achtergrondmuur en het beeld werd op een hoge natuurstenen sokkel geplaatst. In 1965 werd het gedetailleerde beeld van een soldaat verplaatst en in 1970 kwam het op zijn huidige plaats terecht; ondertussen was het monument eenvoudiger geworden. Het beeld werd nagenoeg op de begane grond geplaatst met rechts daarvan een eenvoudige muur met de gedenkplaten. Bovendien werden de namen van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog toegevoegd. Uiterst rechts stond vroeger nog een lantaarn.

Wervik was tegen 19 oktober 1914 door de Duitsers veroverd. Het zou de rest van de oorlog bezet gebied blijven. Er werden Duitse militairen gekazerneerd. Vanaf midden 1917 kreeg de gemeente, met zijn Leie en spoorweg als belangrijke aanvoerswegen, zware luchtaanvallen te incasseren en werd Wervik bijna volledig ontruimd.

Beschrijving

Podium uit hardsteen met daarachter een tweedelige sokkel uit witte natuursteen die een stompe hoek maakt. In die 'gedenkmuur' is een enorme bronzen plaat ingewerkt in een omlijsting uit witte natuursteen. Links op de sokkel staat het bronzen standbeeld van een soldaat in wapenuitrusting, gewond en vermoeid met het geweer in de hand. Hij heeft zich als het ware losgerukt uit het strijdgewoel en biedt een ruiker veldbloemen aan de gesneuvelden met een gebaar van diep eerbetoon. Aan zijn voeten liggen resten van oorlogstuig, een gedeukte huls van een artilleriegranaat, een fragment van een wielvelg en enkele spaken.

Op de muur: bovenaan 'De Stad Wervik', 'Aan hare helden', de namen, 'Aan hare burgerlijke slachtoffers', de namen, onderaan in het midden een kruis in reliëf met '1914-1918' opzij ervan. Op het podium: op het kruis, de namen, op de eerste plaat 'Oorlog 1940-1945', 'Militairen', de namen, 'Weerstanders', de namen, op de tweede plaat een kruis, de namen. Uitgehouwen en zwart beschilderde letters.

Uitvoering: Jules Bernaerts, 1922 (gesigneerd en gedateerd op het beeld)

H. 265 cm x Br. 213 cm x D. 576 cm

  • Informatie van de Dienst Toerisme & Musea Wervik.
  • JACOBS M. 1996: Zij, die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, Deel 2, Brugge.

Bron: DECOODT H. & BOGAERT N. 2002-2005: Inventarisatie van het Wereldoorlogerfgoed in de Westhoek, project in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, “Oorlog en Vrede in de Westhoek”, en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen.
Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oorlogsgedenkteken [online], https://id.erfgoed.net/teksten/195936 (geraadpleegd op ).