“Railway Dugouts Burial Ground (Transport Farm)” ligt langs de Komenseweg, naast de “Pollepelhoeve” (huisnummer 30), op circa 200m ten zuidwesten van Zillebeke-vijver, en op circa 1200m ten westen van het dorp van Zillebeke. Ten zuiden van de begraafplaats ligt de bedding van de spoorweg Ieper-Komen. Op circa 1km ten westen van de begraafplaats ligt “Shrapnel Corner”, het kruispunt van de Rijselseweg met de Kemmelseweg en de Komenseweg. In de weide tegenover de begraafplaats ligt een Britse betonconstructie. Omgeving is vrij landelijk en vrij vlak.
In april 1915 werd gestart met de aanleg van de begraafplaats naast 'Transport Farm'. De namen 'Transport Farm' en 'Railway Dugouts' (er waren schuilplaatsen in de vlakbij gelegen spoorwegbedding) worden door elkaar gebruikt. Vooral in 1916 en 1917 zouden hier vele doden begraven worden, toen op de boerderij en in de schuilplaatsen in de spoorwegbedding medische posten ('Advanced Dressing Stations') waren geïnstalleerd. De perken werden vrij willekeurig aangelegd. Vooral in de zomer van 1917 werd een groot aantal graven vernietigd door artillerievuur. Tegen het einde van de oorlog zouden hier 1705 militairen begraven zijn. Na de wapenstilstand werden graven uit de omliggende slagvelden en kleinere begraafplaatsen naar hier overgebracht. 261 bekende graven, die door artillerievuur werden vernietigd, werden via 'special memorials' herdacht.
De graven die na de oorlog hier werden bijgelegd, zijn onder meer afkomstig van:
Grote begraafplaats van circa 16.350 m², met onregelmatige vorm, ontworpen door Sir Edwin Lutyens, met medewerking van Major J.R. Truelove als 'assistant architect'. De begraafplaats werd in meerdere niveaus aangelegd. Het geheel is omsloten door een muur uit grijsgroene natuursteen, afgedekt met witte boordsteen (behalve aan de vijver, waarrond geen muur werd gebouwd). Vooraan is een dubbele ingang, deel uitmakend van een cirkelvormig terras waarop de 'Stone of Remembrance' en een dubbele rij 'special memorials' staan. De 2 toegangsgebouwen zijn opgetrokken uit witte natuursteen, met een rondbogige doorgang. Ze bevatten het registerkastje, de CWGC-infoplaat en zitbanken. De omheiningsmuur daartussen volgt de ronding van het terras en bevat de teksten van de landplaat, onder de naam en de jaartallen van de begraafplaats (1915-1918). Ten noordwesten van het cirkelvormig terras rond de 'Stone of Remembrance' is eveneens een groep 'special memorials' in een dubbele cirkel opgesteld werden. Het 'Cross of Sacrifice', type B, staat nabij de vijver. Achteraan is een schuilgebouwtje in grijsgroene natuursteen. De begraafplaats wordt getooid met bomen, waaronder treurwilgen en zilverberken.
De graven en 'special memorials' zijn verdeeld over 8 perken en grotendeels onregelmatig geschikt. Volgens het huidig register worden er nu 2463 mensen begraven of herdacht, waarvan er 431 niet geïdentificeerd konden worden en 261 met een 'special memorial' worden herdacht. 72 doden uit 'Valley Cottages Cemetery' en 'Transport Farm Annexe', wiens graven vernield werden tijdens de oorlog, worden eveneens via 'special memorials' en een 'Duhallow Block' herdacht.
In het totaal zouden er dus 1342 geïdentificeerde en 320 niet-geïdentificeerde doden uit het Verenigd Koninkrijk liggen, naast 134 geïdentificeerde en 20 niet-geïdentificeerde Australiërs, 551 geïdentificeerde en 85 niet-geïdentificeerde Canadezen, 1 geïdentificeerde en 3 niet-geïdentificeerde Indiërs, 1 geïdentificeerde en 2 niet-geïdentificeerde Nieuw-Zeelanders en 3 geïdentificeerde en 1 niet-geïdentificeerde Duitsers.
Bron: DECOODT H. & BOGAERT N. 2002-2005: Inventarisatie van het Wereldoorlogerfgoed in de Westhoek, project in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, “Oorlog en Vrede in de Westhoek”, en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen.
Auteurs: Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Railway Dugouts Burial Ground (Transport Farm) [online], https://id.erfgoed.net/teksten/195894 (geraadpleegd op ).