Canadees gedenkteken Passendale 1917 (Passendale - WOI) - Crest Farm

Tekst van Canadese gedenksite Passendale 1917 (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/33146)

Locatie

(Martinegat) Gelegen op het einde van de Canadalaan, met ingang tegenover huisnummer 45, circa 500m ten zuidwesten van Passendale. De speciaal aangelegde aarden heuvel geeft een panoramische blik op de weidse omgeving, de vallei van de Ravebeek.

Historische achtergrond

De Derde Slag om Ieper werd gelanceerd door Sir Douglas Haig om de Duitse linies te doorbreken. De strijd brandde los op 31 juli 1917 en strandde op 10 november bij Passendale. Bij momenten werd het terrein door artillerievuur en regenval herschapen tot één grote, verraderlijke modderpoel. De eerste slag om Passendale op 12 oktober werd afgeslagen. Daarop overhaalde Haig de Canadese luitenant-generaal Sir Arthur Currie om de ANZAC-troepen af te lossen met zijn Canadese korps. Op 26 oktober begonnen zij een serie aanvallen. De 3de Canadese divisie kon Goudberg (tussen Passendale en Westrozebeke) bereiken, de 4de 'Crest Farm' (ten zuidwesten van Passendale).

Met het overgrote deel van de verdedigende stellingen in handen en de hoger gelegen en vastere grond in het zuiden stevig in Canadese handen, was begin november 1917 de tijd gekomen om de aanval op Passendale zelf in te zetten. Currie verving de 2 Canadese divisie in de linies met de 1ste en 2de divisies. Tegenover hen de Duitse 11de divisie. Curries plan bestond erin om in een eerste fase vanaf 6 november Passendale (2de divisie), Mosselmarkt (1ste divisie) en Goudberg in te nemen. De tweede fase zou starten op 10 november. Van de '6th Brigade' van de '2nd Canadian Division' kon het '27th (City of Winnipeg) Battalion' op 6 november Passendale betreden. De Duitsers probeerden het dorp later die dag te heroveren, maar de Canadezen hielden stand en Passendale was eindelijk gevallen. Mosselmarkt viel gemakkelijk dan gedacht, Goudberg niet. De tweede fase, op 10 november, had beperkte objectieven, en er waren slechts 3 divisies bij betrokken op een zeer eng front (de 1ste divisie, de 1ste Canadese en de 2de Canadese divisie).

De nieuwe Salient, met een uitsteeksel rond Passendale, was strategisch gezien een nachtmerrie om te houden. Tijdens het Duitse lente-offensief moest men het dorp dan ook weer prijsgeven. Dat lokte bij de Canadezen bittere verwijten uit over het verkwistende verlies van zoveel levens: in totaal telden ze een 15.000 verliezen tijdens hun verblijf van ongeveer een maand aan het front. Op 9 dagen wonnen 9 onder hen een 'Victoria Cross'.

Het Canadees monument staat op de plaats van 'Crest Farm', een hoeve op een dominante positie over de hoogten. Het '72nd (Seaford Highlanders of Canada) Battalion C.E.F.' had de opdracht die te veroveren, maar ze stootten er op grote tegenstand. Het bataljon kwam, net zoals het '85th (Nova Scotia Highlanders) Battalion', in de vuurlinie in de nacht van 28 oktober. De bodem waarop de aanval moest uitgevoerd worden, was een zompig moeras. De hoeve kon in de nacht van 30 oktober door het '72nd' omsingeld worden en de overgebleven Duitse verdedigers werden verdreven. Het succes van de aanval was te danken aan het feit dat de manschappen zeer dicht volgden op het spervuur. Het '72nd (“the Kilties”)' bleef in de pas veroverde posities tot het in de vroege uren van 2 november werd afgelost. De relatief lichte verlieslijst werd nog aangedikt tot 280 man als gevolg van zwaar Duits artillerievuur en opeenvolgende tegenaanvallen. De uitbreiding van het dorp zuidwaarts ontneemt het zicht dat deze commandopost eerder had op de Duitse verdedigers van Passendale, maar ook vandaag nog is het duidelijk dat de hoeve een dominante positie innam over de hoogten die ZW-waarts uitkomen op de belangrijkste heuvelrug. Het is een uitgelezen plaats voor het Canadese gedenkteken van deze slag. Het is één van een reeks gedenktekens die langs het westelijke front werden opgericht op plaatsen waar de Canadezen belangrijke gevechten leverden.

Beschrijving

Speciaal aangelegde aarden heuvel met brede trappentoegang uit hardsteen, aan de voorzijde afgezet met twee concaaf gebogen muren in breuksteen, afgedekt met ruw behouwen hardstenen platen. De heuvel is verdeeld in twee zones. De buitenste cirkel is bezet met planten en bloemen, aan de andere kant een afsluitingsmuur.

De binnenste cirkel is afgezet met een haag en drie doorgangen met trappen uit hardsteen. Op regelmatige afstanden zijn zitbanken uit hardsteen geplaatst tegen de haag. In het grasperk ligt een vierkant platform uit hardsteen met licht gebogen zijden, hierop zijn de volgende oriëntatiepunten met pijlen aangebracht met de volgende opschriften: 'Zonnebeke', 'Ypres', '-'s Graventafel', 'St. Julien', letters uit brons. In het midden staat een monolitisch blok uit witgespikkeld graniet op dubbel geprofileerde sokkel. Links op het terrein staat een hardstenen paal met een kastje met het 'Visitors book', 'Registre des visiteurs'.

Op het blok: op de voor- en achterkant een ahornblad en een krans met ahornbladeren met lint in holreliëf; op de linkerkant 'Après avoir franchi sous un feu meurtrier la redoutable fondrière qu'était alors ce vallon l'armée canadienne s'empara de cette crète et s'y maintint', drie ahornbladeren, 'Octobre-Novembre 1917'; op de rechterkant een ahornblad, 'The Canadian Corps in Oct.-Nov. 1917 advanced across this valley - then a treacherous morass - captured and held the Passchendaele ridge', een ahornblad. Op de sokkel: drie ahornbladeren, 'Honour to Canadians who on the fields of Flanders and of France fought in the cause of the allies with sacrifice and devotion'. Hoofdletters, zonder accenten, in reliëf.

Totale H. 397 cm x Br. 11520 cm x D. 6630 cm

  • CAVE Nigel 1999: (Vertaling: Lampaert Roger), Passendale. De strijd om het dorpe, Erpe, De Krijger, (= Slagveld België 1).
  • JACOBS M. 1996: Zij, die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, Deel 2, Brugge.

Bron: DECOODT H. & BOGAERT N. 2002-2005: Inventarisatie van het Wereldoorlogerfgoed in de Westhoek, project in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, “Oorlog en Vrede in de Westhoek”, en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen.
Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Canadese gedenksite Passendale 1917 [online], https://id.erfgoed.net/teksten/195788 (geraadpleegd op ).