Site Bayernwald (Wijtschate - WOI)

Tekst van Oorlogssite Bayernwald (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/201030)

Site in het voormalige Croonaertbos, op circa 1500m ten noorden van het centrum van Wijtschate, te bereiken via de Voormezelestraat. De site ligt op een hoogte van 40 meter, in landelijk gebied. Ze omvat gerestaureerde loopgraven, mijnschachten en betonnen constructies. In de nabije omgeving bevindt zich het gedenkteken voor Lasnier en de Britse militaire begraafplaats Croonaert Chapel Cemetery.

Historische achtergrond

Bayernwald (Croonaertbos) was gelegen op een hoogte van ongeveer 40 meter, een strategisch belangrijke positie, waarvoor reeds in november 1914 zwaar slag geleverd werd tussen Duitse (Beierse) en Franse troepen. De Duitsers konden het gebied veroveren, waarop kroonprins Rupprecht von Bayern zijn naam verleende aan de plaats, waar de Duitsers de komende jaren een verdedigingssysteem zouden uitbouwen. Wat vandaag de dag zichtbaar gemaakt is op de site (loopgraven en bunkers), maakt slechts 10% uit van wat Bayernwald en het Duitse verdedigingssysteem in 1917 ooit geweest is.

Het perceel akkerland, aan de overkant van de huidige toegangsweg naar de site, maakte in 1914 deel uit van Bayernwald. De Duitsers brachten hier drie oorlogswinters in heel moeilijke omstandigheden door. Door de hoge grondwaterstand werden de loopgraven vooral opgebouwd uit zandzakken. De vele beschietingen maakten er een zompig en chaotisch geheel van. Daarom begonnen de Duitsers in het voorjaar van 1916, op de huidige site Bayernwald met de aanleg van een goed verdedigbare tweede verdedigingslijn, met ingegraven loopgraven en bunkers. De materialen werden met een smalspoorlijn tot op de site aangevoerd. In februari 1917 trokken de Duitsers zich dan bijna volledig op deze nieuwe frontlijn terug. Vandaag de dag is ook nog een verbindingsloopgraaf naar een voorpost bewaard gebleven.

De Duitsers vreesden dat de Britten ondergronds bezig waren hun stellingen te ondermijnen. Vandaar dat ze poogden om metersdiepe luisterschachten uit te graven, waarlangs ze de Britse werkzaamheden beter konden volgen en er desnoods 'gepast' op konden reageren. De luisterschachten kregen de naam Berta met zich mee (zes in het totaal). Berta 4 werd bij toeval door de familie Becquart ontdekt in 1971. Berta 5 werd recent blootgelegd en geïntegreerd in de site.

De Duitsers ondernamen evenzeer tientallen raids op de Britse stellingen, om te zien wat die van plan waren. Maar de dieptemijnen, die op 7 juni 1917 tot ontploffing gebracht werden, waren elders geplaatst (zoals de nabijgelegen drie mijnladingen nabij de Hollandse Schuur). Na de Mijnenslag belandde Bayernwald ver achter de Britse linies. In het voorjaar van 1918, tijdens de zogenaamde Slag om de Kemmelberg (Duits Lente-Offensief) heroverden de Duitsers hun stellingen nabij het Croonaertbos. Het bos werd uiteindelijk op 28 september 1918 definitief door eenheden van de Britse 34ste divisie heroverd.

Vanaf 1972 werd de site toeristisch opengesteld door André Becquart, die na de ontdekking van de mijnschacht in 1971 met een graafmachine een netwerk van 'loopgraven' liet aanleggen tussen de mijnschacht en de bunkers. De voorbije jaren voerde ABAF (Association for Battlefield Archaeology in Flanders) archeologisch onderzoek uit op de site en legde de oorspronkelijke loopgraven bloot. De site werd ontsloten met de hulp van de Provincie West-Vlaanderen (Oorlog en Vrede in de Westhoek), het Europees programma voor plattelandsontwikkeling en de Vlaamse Gemeenschap en werd officieel opengesteld op 17 april 2004.

Beschrijving

Duitse site uit de Eerste Wereldoorlog, met gerestaureerde loopgraven, twee blootgelegde mijnschachten en vier betonnen constructies. Het geheel wordt onder meer geduid via informatiepanelen.

  • BOSTYN F., VANCOILLIE J. e.a. 2000: Bayernwald. Het Croonaertbos in de Eerste Wereldoorlog. Association for Battlefield Archaeology in Flanders. Studies II, ABAF, Zonnebeke.
  • Wereldoorlog I in de Westhoek [online] http://www.wo1.be (geraadpleegd op 3 juni 2004).

Bron: WOI Relict (1714): Site Bayernwald (Wijtschate - WOI)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oorlogssite Bayernwald [online], https://id.erfgoed.net/teksten/195761 (geraadpleegd op ).