Psychiatrische inrichting Dr. Guislain, zogenaamd "Kliniek Lumen", voorheen zogenaamd "Krankzinnigen gesticht voor mannen", later zogenaamd Guislaingesticht, genoemd naar de oprichter prof. Dr. Jozef Guislain (1797-1860), een der voorlopers van de moderne psychiatrie. Prof. Guislain was namelijk een der eersten in ons land die de krankzinnigheid voorstelde als een ziekte die kon genezen worden. In 1824 tekende hij reeds een plan voor een krankzinnigenhospitaal waarmee hij een prijs behaalde in de "Société des Beaux Arts" te Brussel. Hij was eveneens medewerker voor het opstellen van de wet van 1850 die de behandeling van krankzinnigen aan nieuwe, meer wetenschappelijke en meer humane voorschriften onderwierp. Voor de oprichting van een nieuw "gesticht" stelde Guislain verschillende voorwaarden. Het moest vooreerst gebouwd worden op het platteland. Men koos de wijk ten noorden van de Brugse Poortwijk, toen nog volledig landelijk. Het terrein bedraagt circa elf hectare. De gebouwen moesten bovendien een indruk van rust, vrijheid en veiligheid oproepen, daarom mochten zij slechts twee bouwlagen hoog zijn, en een groot deel van het terrein moest worden ingenomen door tuinen, velden en binnenplaatsen. Na verscheidene voorontwerpen werd het uiteindelijk ontwerp van stadsarchitect A. Pauli in samenwerking met en volgens de richtlijnen van prof. Guislain zelf, uitgevoerd. De werken, aangevat in 1851, sleepten meer dan twintig jaar aan (tot 1876). Guislain wordt de eerste bestuurder van het gesticht dat in 1857 in gebruik wordt genomen. Na een brand in 1928 werden de rechter- en linkervleugel gerestaureerd en hier en daar voorzien van kleine aanbouwsels (onder meer voor trap, wc), tevens bouwde men voor de hoofdingang een huis voor de geneesheer en een voor de aalmoezenier, richtte men op de binnenplaats een nieuwe kapel op en ten noorden bouwde men een watertoren. Thans worden er ongeveer 600 patiënten verpleegd onder leiding van de broeders van Liefde. Het O.C.M.W. is eigenaar van de gebouwen.

Het oorspronkelijke grondplan getuigt van de harmonieuze wisselwerking tussen architect en arts. Twee langwerpige vleugels ten zuidwesten afgesloten door galerij met portiek en ten noordoosten halfcirkelvormig afgesloten. Naar de veldzijde toe verschillende aanbouwsels volgens een symmetrisch grondplan, met uitzondering van de recentste. Guislain voorzag een strikte indeling met een afdeling per ziekte en geneesbaarheid, op zijn beurt ingedeeld in betalende en niet betalende patiënten (laatst genoemde ten laste van de Commissie der Burgerlijke Godshuizen of armenzorg). Iedere afdeling bevat een hospitaal voor de behandeling, een tehuis voor ongeneeslijken, een huis voor morele en fysieke opvoeding, lagere school, ateliers en isolatieplaats voor zieken. Het terrein is volledig omhaagd, een tweede afsluiting dichter bij de gebouwen omsluit de moestuinen. Het complex gebouwen is opgetrokken in eclectische stijl met vermenging van neoromaanse elementen (rondboogvensters en -friezen), neogotische stijl (pinakels, hogers) en neorenaissance (rondbooggalerij rondom binnenplaats). Gebouwd in baksteen van Veurne en Boom.

Voorzijde en ingang. De voorkant bestaat uit een lage rechthoekige verbindingsvleugel van één bouwlaag met centrale ingangspoort tussen twee lange rechthoekige vleugels loodrecht op de straat. Rondboogvormige poort in geprofileerde arduinen omlijsting gevat tussen hoger opgaande pilasters en bekroond met een door middel van driepassen opengewerkte attiek en centrale rondboognis op geprofileerde neogotische console (voorheen met beeld "De Psychiatrie"). Links en rechts ervan portiersloges geritmeerd door oorspronkelijk open rondboogarcades van drie traveeën met dito vensters (een latere aanpassing).

Twee identieke rechthoekige hoofdvleugels van twee bouwlagen sluiten aan op deze verbindingsvleugel. Westgevels met topgevels van drie traveeën afgelijnd door pilasters met bakstenen bekroning. Evenals de andere gevels voorzien van rondboogvormige vensters met tweeledig (Italiaans) tracé met kleine, metalen roedeverdeling. Op borstwering bakstenen cordons met verwerking van vierpas onder de doorlopende lekdrempels. Puntgevel afgewerkt met beeldnis op bakstenen voet en twee consoles en muizentandfries, hogers boven de kroonlijst (terracotta?). Gevels uitziend op de binnenplaats. Op begane grond galerijen met reminiscenties aan de Italiaanse renaissance: rondboogarcade met rechthoekige geprofileerde, bakstenen pijlers. Borstwering versierd met medaillons en fries met vierpassen als scheiding tussen de verdiepingen. Zelfde rondboogvensters met bekronende waterlijst en ijzeren leuning. Gelijkaardige gevelafwerking, als de voorzijde, en hier en daar risaliet met zelfde topgevel, doch met gekoppelde vensters zoals Venetiaans drielicht. De begraasde en beplante binnenplaats is onderverdeeld door verbindingsgalerijen. Op de plaats van de eerste verbindingsvleugel staat nu de kapel.

Gele bakstenen kapel in aangepaste stijl naar ontwerp van Alfons Van de Vijver van 1928. Soort T-vormige plattegrond met in de oksels van de twee vleugels sacristieën. Naast de ingang respectievelijk ten zuiden vestiaire en ten noorden trap naar doksaal. In het schip zitplaats der broeders en in de transeptarmen links en rechts van het onderkelderde koor de zitplaatsen der zieken.

De tweede verbindingsgalerij wordt geritmeerd door rondbogen met centrale doorgang. Voormalige sectie voor heftige patiënten: half cirkelvormig aangelegde vleugel van twee kleinere bouwlaag als afsluiting en verbinding van de twee rechthoekige vleugels. Gekoppelde rondboogvormige benedenvensters met waterlijst. Op bovenverdieping kleine rechthoekige openingen en oculi.

Dienstgebouwen. De voormalige stallen zijn ondergebracht in een apart rechthoekig gebouw van twee bouwlagen onder schilddak, vermoedelijk van circa 1854. Hoger uitgebouwde pilasters accentueren de hoeken en de centrale poorttravee. Voorts gevels met rondboogvormige beneden- en rechthoekige bovenvensters geritmeerd door lisenen en horizontaal per verdieping afgelijnd door overhoekse muizentand. Grote rondboogvormige poortomlijstingen over twee verdiepingen in midden van elke gevel. De werkplaatsen ten noorden (1865) vertonen een gelijkaardige ordonnantie, als bij de sectie voor de heftigen en de vroegere stallingen. De huidige klaslokalen (ten zuiden), aansluitend bij ateliers en magazijnen (met huidige wasserij), van 1865: langwerpig gebouw van één bouwlaag onder plat dak geritmeerd door pilasters met bekroning, aangepast in de loop van de 20ste eeuw. Per travee ofwel brede, gebogen vensters of gekoppelde rondboogvenstertjes.

Ten oosten, op het terrein watertoren van 1928 door A. Van de Vijver. Betonnen skeletbouw opgevuld met baksteen; voorts klassiek uitzicht van toren met sterk overkragende bovenbouw.

Woonhuizen van geneesheer en aalmoezenier, respectievelijk links en rechts voor de hoofdingang, naar ontwerp van A. Van de Vijver van 1928. Gele bakstenen gebouwen van twee bouwlagen onder mansardedak (leien) met dakvensters. Gevels verdeeld in rechthoekige nissen door lisenen waarin vensters of blinde muurvlakken. Verscheidene aanbouwsels.