Rijkswachtkazerne

Tekst van Textielbedrijf Filature du Nord, later rijkswachtkazerne (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/18295)

Voormalig textielbedrijf. Voorheen zogenaamd "Filature du Nord", later respectievelijk zogenaamd "Linière du Canal" en "La nouvelle linière du Canal", thans Rijkswachtkazerne.

De oorspronkelijke vlasfabriek zogenaamd "Filature du Nord" werd circa 1870 opgericht door Allier op de plaats van het lustgoed met bloemisterij van Callier in het voormalige oude Vaernewijck domein, een heerlijkheid met 18de-eeuws kasteel zogenaamd "Het Steengoed". In 1900 omgevormd tot "Linière du Canal" en enkele jaren later (1912), bij de overname door de Vooruit, tot de zogenaamde "Filatures et Tissages réunis "la Nouvelle Linière du Canal", Textiles des Flandres, Chaudronnerie La Moderne, Usines Phalemdin", zijnde de fabrieken van de socialistische textieltrust. Zij startten in 1927 met een nieuwe textieltak onder de naam "Fil-Soietis" aanvankelijk verwerking van viscose-zijdedraad later omgevormd tot katoenspinnerij en -weverij. In de jaren 1930 werd het bedrijf stilgelegd en sedert 1945 betrokken door de mobiele rijkswacht, met in de loop der tijden gedeeltelijke afbraak en wederopbouw tot gevolg.

De belangrijke en beeldbepalende gebouwen aan de kanaaloever bleven behouden, zij werden volgens gevelsteen en bouwaanvraag opgericht naar ontwerp van Ferd. Dierkens in 1924. De huizen die eertijds deze gebouwen in art-decostijl flankeerden en deel uitmaakten van het zelfde ontwerp werden enkele jaren geleden gesloopt.

In de gevelwand vallen twee delen te onderscheiden, gesplitst door de overbouwde toegang met topgevel.

Rechterpartij (voormalige bureaus van de fabriek) van zeven traveeën gevat tussen hoger opgetrokken hoekrisalieten: middengedeelte van twee en een halve bouwlaag met rondboogvormige benedenvensters overspannen met doorlopende waterlijst de boog der vensters aanhoudend en in de zwikken versierd met een soort cartouches in art-decostijl; oorspronkelijk bedoeld om opschriften met de verschillende werelddelen te dragen. Bovenvensters gevat in rechthoekige nissen. Boven de drie middentraveeën bekronende attiek, op bouwaanvraag met het opschrift "services centraux des sociétés anonymes". Hoekrisalieten afgelijnd tussen hoger opgaande pilasters met art-decoversiering.

Linkerpartij (voormalig magazijn) eveneens van zeven traveeën tussen hoekrisalieten, doch drie bouwlagen en eenvoudiger uitgewerkt. Op begane grond kruiskozijnen en op bovenverdieping rechthoekige nissen waarin vensters per travee gevat zijn. Eenvoudiger hoekrisalieten met bovenverdiepuing op overstek, bij linker risaliet is de afwerking verdwenen.

Erachter bevinden zich nog een groot gedeelte van de oude fabrieksgebouwen onder raekemdaken (weverij). Binnenin werden zij echter volledig aangepast aan de nieuwe functies.

  • Stadsarchief Gent, Bouwaanvragen particuliere woningen, G12, 1924/A/98.

Bron: BOGAERT C., LANCLUS K. & VERBEECK M. 1982: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Gent, 19de- en 20ste-eeuwe stadsuitbreiding, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 4nc, Brussel - Gent.
Auteurs:  Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Textielbedrijf Filature du Nord, later rijkswachtkazerne [online], https://id.erfgoed.net/teksten/18295 (geraadpleegd op ).