Bosarboretum aangelegd in 1945-1946, deel van "Koekelarebos" of "Domeinbos Koekelare". Tevens bosplantenkwekerij met zaadbomenbestand van de zogenaamde 'Koekelare den' (Corsicaanse den cv. Koekelare).

Geschiedenis van de site

Het zogenaamde "domeinbos Koekelare" of "Koekelarebos" maakte oorspronkelijk deel uit van de heerlijkheid Koekelare. Het bodemgebruik wisselt in de loop der eeuwen verschillende malen. In 1812 wordt het grootgrondbezit in Koekelare eigendom van de adellijke familie Arenberg. Die laat het gebied planmatig bebossen met het oog op houtproductie en de jacht. Op de Ferrariskaart (1770-1778) is het beboste gebied aangeduid als "Bovekercke Bosch". Het primitief kadasterplan (ca. 1835) vermeldt als eigenaar van de bossen "Paul, prins van Arenberg". De familie legt op het domein "Grote Vijver", aan de oostzijde van het bos, een bosplantenkwekerij aan waar jaarlijks tienduizenden planten worden gekweekt om de Vlaamse bossen in familiebezit te bevoorraden. Hier worden in 1882 de eerste zogenaamde 'Koekelare dennen' gezaaid, een plaatselijke succesvolle cultivar van de Corsicaanse den, die in West-Vlaanderen zou zijn ingevoerd onder Napoleon Bonaparte. In 1912 worden ook de percelen "Vrouwenvijver" en "Klytegat" beplant. Bij het begin van de Eerste Wereldoorlog omvat het Arenbergdomein nog meer dan 300 hectare waarvan 142 hectare bos.

Het bos ligt in 1914-1918 op tien kilometer van de frontlijn en wordt dan ook zwaar getroffen. Daarbovenop wordt ongeveer 116 hectare naaldbos gekapt om het front van het nodige hout voor versperringen en bruggen te voorzien. Wegens de Duitse afkomst van de familie Arenberg worden hun bezittingen na de oorlog opgeëist door de Belgische Staat als pand voor Duitse herstelbetalingen. Vanaf 1921 staat het Bestuur van Waters en Bossen in voor het beheer. In het zuiden van de gemeente blijft er in 1922 maar 22 hectare versnipperd bos over. In de periode 1924-1926 worden een veertigtal hectaren naaldboompercelen met moeite herbebost, onder meer met 'Koekelaarse den'. Ondanks immense tegenwerking en inbeslagnames allerhande - het gemeentebestuur met burgemeester H. Proot en grote landbouwers, gesteund door de Belgische Boerenbond wilden helemaal geen bos meer - neemt het beboste staatsdomein uiteindelijk toch tot 70 hectare toe in 1929. Het perceel "Vrouwenvijver" dat tijdens de oorlog als oefenveld voor de Duitsers had gediend, wordt meteen na de oorlog herbeplant met Amerikaanse eik, zomereik, lork en den. In 1929 worden het loofboombos (dat de oorlog redelijk goed was doorgekomen), het herbeboste naaldboombos en de plantenkwekerij definitief eigendom van de Belgische Staat. De resterende landbouwgronden worden teruggeschonken aan de familie Arenberg. In 1926 worden circa 72 hectare van het aangeslagen en verwoeste Arenbergbos als landbouwgrond verkocht. Circa 44 hectare minder vruchtbare gronden worden vanaf 1925 geleidelijk herbebost met de zogenaamde 'Koekelaarse den'. In 1929 wordt het resterende bos definitief staatsdomein.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt het perceel "Vrouwenvijver" gebruikt als munitieopslagplaats en wordt er daarom een blusvijver gegraven. Andere delen van het bos worden opnieuw verwoest en later herbebost. In 1945-1946 wordt het bosarboretum aangelegd ter vervanging van het arboretum Vloetemveld te Zedelgem, dat tijdens de Tweede Wereldoorlog werd vernietigd.

Beschrijving

Het bosarboretum van Koekelare maakt deel uit van het domeinbos Koekelare. Het situeert zich op een driehoekig gebied van 8 hectare gelegen tussen de Carrestraat, de Provinciebaan en de Bovekerkestraat, "Het Veld" genaamd. Het arboretum omvat een uitgebreide collectie park- en bosbomen in diverse soorten en variëteiten. Het vertoont een duidelijk architecturaal, maar minder klassiek geïnspireerd grondplan met polygonale structuur, waardoor het is ingedeeld in 73 driehoekige percelen of plantvakken. Door de inpassing van scherphoekige vakken, uitgevend op cirkelvormige knooppunten worden verrassende perspectieven uitgebouwd. Op het nabijgelegen perceel "Grote Vijver" is een zaadbomenbestand bewaard met een veertigtal oorspronkelijke zogenaamde Koekelare dennen.