Duitse bunker

Tekst van Duitse bunker (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301103)

Bovengrondse betonnen militaire constructie in een bosje ten zuiden van Abdijstraat 55, ten zuiden van Heide. In de onmiddellijke omgeving staan er nog bunkers.

Historische beschrijving

Deze bunker is opgericht als onderdeel van de 'Hollandstellung', een verdedigingsstelling die de Duitse bezetter vanaf 1916 langs de Nederlandse grens liet aanleggen uit vrees voor een geallieerde aanval vanuit het neutrale Nederland. Tussen de zee en Strobrugge (Maldegem) werd deze linie aangelegd door het 'Marinekorps Flandern'. Vanaf Strobrugge tot aan de aansluiting met de 'Stellung Antwerpen' in Vrasene werd de linie uitgebouwd door de Duitse landmacht.

De 'Hollandstellung' was het sterkst uitgebouwd tussen Strobrugge en het Kanaal Gent-Terneuzen. Vanaf Strobrugge splitste de 'Hollandstellung' in een 'Vorstellung' langs het Leopoldkanaal, een 'vorgeschobene Linie' met de zogenaamde voorpostenbunkers en tenslotte de 'Hauptkampflinie' of 'Haupt Hollandstellung'. Tussen de voorpostenlijn en hoofdverdedigingslijn was er een dubbele prikkeldraadversperring aangelegd.

Deze bunker maakte deel uit van de hoofdverdedigingslijn, die anderhalf à twee kilometer achter de voorpostenlijn was uitgebouwd. Deze stelling liep iets ten zuiden van Balgerhoeke, langs de voormalige spoorlijn 58 ten westen van Eeklo richting Oostveldstraat en Antwerpse Heirweg tot Heide ten zuiden van Lembeke en Oosteeklo, via Tervenen tot Kluizen en Doornzele bij het Kanaal Gent-Terneuzen.

De hoofdverdedigingslijn tussen Strobrugge en het Kanaal Gent-Terneuzen kent een grote densiteit aan bunkers, in bepaalde zones zoals ter hoogte van Heide (grondgebied Oosteeklo en Lembeke) op nauwelijks enkele tientallen meters van elkaar gepositioneerd. De bunkers wisselen af qua typologie. Ze zijn duidelijk opgetrokken aan de hand van bepaalde standaardontwerpen, maar kunnen niettemin variëren in hun uitvoering. De landmacht maakte gebruik van geprefabriceerde betonstenen die, verankerd met ijzers, dienden als gietkoffer waartussen beton gestort werd. Het plafond is meestal gegoten op ijzeren profielen waartussen houten planken waren aangebracht.

De opening in de noordelijke muur van deze bunker zou bedoeld zijn voor waarneming.

Beschrijving

Betonnen militaire constructie van 6,9 breedte op 8,6 meter lengte die aan noordelijke zijde versmalt tot 1 meter breedte. Bovenop de constructie is aan de noordzijde een borstwering van 1,7 meter hoog aangebracht, waardoor de constructie hier 5 meter hoog is.

De constructie is opgetrokken aan de hand van betonstenen. De dakranden zijn afgewerkt met een fijne laag cementering. Op de rand van het dak zitten ijzers met kleine gaatjes. Het plafond binnenin is verstevigd met stalen profielen waartussen houten planken zitten (deels bewaard).

Aan zuidelijke zijde zitten twee toegangen, die de uiteinden vormen van een geknikte gang. De gang loopt ter hoogte van de rechtertoegang nog iets verder door in noordelijke richting, naar verluidt de plaats voor een toiletton. Via een doorgang wordt de grootste ruimte bereikt, 3,25 op 3 meter groot, met aan noordelijke zijde een kleine voorkamer van 1,3 op 1 meter. In de meest noordelijke muur, die 2 meter dik is, zit er een opening van 0,5 op 0,5 meter, die naar het midden toe versmalt zoals een zandloper.

Bij de toegangen zijn er ijzeren deurelementen bewaard. In de gang zitten ijzers in de muren voor de bevestiging van bedrading en is een grote nis uitgewerkt in de achterste muur. Doorheen deze muur loopt een horizontale opening. In het plafond zijn er minimum drie kleine vierkante openingen. In de muren van de grootste ruimte zijn nissen uitgewerkt, door het weglaten van betonstenen, meestal twee onder elkaar.

  • Stadsarchief Eeklo, Fonds Georges Spittael, GS6, WOI Hollandstellung, doos 24 Oosteeklo.
  • DE DECKER S. & GOOSSENS L. 2013: Onvoltooid verleden tijd. Verhalen over landschap en erfgoed van en in de gemeente, Assenede.
  • SAKKERS H., DEN HOLLANDER J. & MURK R. 2011: De Hollandstellung. Van Knokke tot Antwerpen. Stille getuige van de Eerste Wereldoorlog, s.l.
  • WILLEMS G. 2006: De Holland-Stellung 1914-1918 in groot-Assenede, De Twee Ambachten 14.1, 36-45.

Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse bunker [online], https://id.erfgoed.net/teksten/176246 (geraadpleegd op ).