Duitse bunker

Tekst van Duitse bunker (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301081)

Halfondergrondse betonnen militaire constructie in bos ten westen van de toegangsweg naar Oosteeklostraat 9.

Historische beschrijving

Deze bunker is opgericht als onderdeel van de 'Hollandstellung', een verdedigingsstelling die de Duitse bezetter vanaf 1916 langs de Nederlandse grens liet aanleggen uit vrees voor een geallieerde aanval vanuit het neutrale Nederland. Tussen de zee en Strobrugge (Maldegem) werd deze linie aangelegd door het 'Marinekorps Flandern'. Vanaf Strobrugge tot aan de aansluiting met de 'Stellung Antwerpen' in Vrasene werd de linie uitgebouwd door de Duitse landmacht.

De 'Hollandstellung' was het sterkst uitgebouwd tussen Strobrugge en het Kanaal Gent-Terneuzen. Vanaf Strobrugge splitste de 'Hollandstellung' in een 'Vorstellung' langs het Leopoldkanaal, een 'vorgeschobene Linie' met de zogenaamde voorpostenbunkers en tenslotte de 'Hauptkampflinie' of 'Haupt Hollandstellung'. Tussen de voorpostenlijn en hoofdverdedigingslijn was er een dubbele prikkeldraadversperring aangelegd.

Deze bunker maakte deel uit van de hoofdverdedigingsstelling, die anderhalf à twee kilometer achter de voorpostenlijn was uitgebouwd. Deze stelling liep iets ten zuiden van Balgerhoeke, langs de voormalige spoorlijn 58 ten westen van Eeklo richting Oostveldstraat en Antwerpse Heirweg tot Heide ten zuiden van Lembeke en Oosteeklo, via Tervenen tot Kluizen en Doornzele bij het Kanaal Gent-Terneuzen.

De hoofdverdedigingslijn tussen Strobrugge en het Kanaal Gent-Terneuzen kent een grote densiteit aan bunkers, in bepaalde zones op nauwelijks enkele tientallen meters van elkaar gepositioneerd. Zo werden er in 1921 in Lembeke 41 Duitse bunkers geregistreerd. In het voorjaar van 2015 zijn er slechts 17 bunkers teruggevonden.

De bunkers wisselen af qua typologie. Ze zijn duidelijk opgetrokken aan de hand van bepaalde standaardontwerpen, maar kunnen niettemin variëren in hun uitvoering. De landmacht maakte gebruik van geprefabriceerde betonstenen die, verankerd met ijzers, dienden als gietkoffer waartussen beton gestort werd. Het plafond is meestal gegoten op ijzeren profielen waartussen houten planken waren aangebracht.

Beschrijving

Betonnen militaire constructie met nagenoeg rechthoekig grondplan van 7,75 op 6,55 meter, opgetrokken aan de hand van betonstenen. Het plafond binnenin is verstevigd met ijzeren profielen waartussen houten planken (grotendeels aanwezig) steken.

Aan zuidelijke zijde springt boven de rechtse toegang een luifel uit op ijzeren profielen, te bereiken via een betonnen trap. Ter hoogte van dit platform verhoogt de dakrand trapsgewijs tot een borstwering. De rest van de dakrand is afgeschuind.

Bij de twee toegangen aan westelijke zijde zijn ijzeren deurelementen bewaard. De toegangen vormen de uiteinden van een geknikte gang, die aan oostelijke zijde wat verder doorloopt. Naar verluidt was deze kleine ruimte bedoeld voor het plaatsen van een toiletton. In de gang is een nis uitgespaard.

Via een doorgang van één meter breedte wordt de rechthoekige binnenruimte van 2,5 op 5 meter bereikt. In de gewitte binnenmuren zijn nissen uitgespaard, door het weglaten van betonstenen. Het betreft telkens kolommen per drie. In de binnenmuur tegenover beide toegangen zitten één (links) en twee (rechts) smalle, hoge openingen. In de binnenmuren zitten ijzers. Doorheen het dak zit één kleine vierkante opening. In de zuidelijke muur mondt boven de linkse toegang een kleine vierkante opening uit, in de oostelijke zijmuur monden twee openingen uit.

  • Stadsarchief Eeklo, Fonds Georges Spittael, GS6, WOI Hollandstellung, doos 22 & 23 Lembeke.
  • LIPPENS O. 1986: Bunkers uit de Eerste Wereldoorlog te Lembeke, voorlopig werkdocument.
  • SAKKERS H., DEN HOLLANDER J. & MURK R. 2011: De Hollandstellung. Van Knokke tot Antwerpen. Stille getuige van de Eerste Wereldoorlog, s.l.

Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse bunker [online], https://id.erfgoed.net/teksten/176147 (geraadpleegd op ).