Duitse voorpostenbunker

Tekst van Duitse bunker (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/48045)

Bovengrondse betonnen militaire post in weide ten oosten van Celieplas 7, op 730 meter ten zuiden van Celiebrug en het Schipdonkkanaal, op 200 meter ten zuiden van de N49 – E34.

Historische beschrijving

Deze bunker is opgericht als onderdeel van de 'Hollandstellung', een verdedigingsstelling die de Duitse bezetter vanaf 1916 langs de Nederlandse grens liet aanleggen uit vrees voor een geallieerde aanval vanuit het neutrale Nederland. Tussen de zee en Strobrugge (Maldegem) werd deze linie aangelegd door het 'Marinekorps Flandern'. Vanaf Strobrugge tot aan de aansluiting met de 'Stellung Antwerpen' in Vrasene werd de linie uitgebouwd door de Duitse landmacht.

De ‘Hollandstellung’ was het sterkst uitgebouwd tussen Strobrugge en het Kanaal Gent-Terneuzen. Vanaf Strobrugge splitste de 'Hollandstellung' in een 'Vorstellung' langs het Leopoldkanaal, een 'vorgeschobene Linie' met de zogenaamde voorpostenbunkers en tenslotte de 'Hauptkampflinie' of 'Haupt Hollandstellung'. Tussen de voorpostenlijn en hoofdverdedigingslijn was er een dubbele prikkeldraadversperring aangelegd.

Deze bunker maakt deel uit van de 'vorgeschobene Linie'. Deze voorpostenlijn liep vanaf Celie over Boterhoek en Waai, ten noorden van Lembeke en Oosteeklo via Ertvelde tot Rieme.

De landmacht hanteerde specifieke ontwerpen voor haar bunkers. Bij de bouw werd gebruik gemaakt van geprefabriceerde betonstenen die, verankerd met ijzers, dienden als gietkoffer waartussen beton gestort werd. Het plafond is meestal gegoten op ijzeren profielen waartussen houten planken waren aangebracht. De voorpostenbunkers zijn allen gebaseerd op hetzelfde ontwerp, doorgaans met een borstwering op het dak die wellicht zowel als gevechtspositie als voor observatie kon dienen.

In een boog ten noorden van Adegem zouden er oorspronkelijk vijf gelijkaardige Duitse bunkers zijn opgetrokken. Tijdens de Achttiendaagse Veldtocht (mei 1940) dynamiteerden Belgische militairen van de 17de genie vier van de vijf bunkers. Enkel onderhavige bunker bleef behouden. Belgische soldaten en/of vluchtelingen zouden gebruik maken van de bunker als schuilplaats. Eens in handen van de Duitsers, gebruikten ze deze bunker naar verluidt als medische post. Er werden twee grote rode kruisen op de bunker geschilderd, die tot 1985 zichtbaar bleven.

Beschrijving

Betonnen militaire post met rechthoekig grondplan van 9 op 7,1 meter op een betonnen fundament. De constructie is opgetrokken aan de hand van betonstenen en gewapend beton. Het plafond is versterkt met ijzeren profielen. Op het dak is een U-vormige, halve meter hoge en 80 centimeter dikke borstwering opgetrokken (totaal 3,6 meter breed en 2,9 meter lang), te bereiken via een betonnen trap en platform aan zuidoostelijke zijde. Ter hoogte van de toegangen is een loopvlak met betonnen muurtjes afgebakend.

Twee toegangen, één aan zuidwestelijke en één aan zuidoostelijke zijde, vormen de uiteinde van een L-vormige gang, die op zijn beurt via één deuropening toegang verschaft tot één binnenruimte van 3,65 x 3 meter.

  • Stadsarchief Eeklo, Fonds Georges Spittael, GS6, WOI Hollandstellung, doos 29 Maldegem Adegem Sint-Laureins.
  • SAKKERS H., DEN HOLLANDER J. & MURK R. 2011: De Hollandstellung. Van Knokke tot Antwerpen. Stille getuige van de Eerste Wereldoorlog, s.l.
  • VERSTRAETEN A. 2000, 2001: Oorlogsrelicten te Eeklo. De Hollandlinie van Balgerhoeke tot Lembeke, De Eeklose Dobbelgebakkene 9.4, 172-180; 10.1, 33-40; 10.2, 77-147,10.3, 138-149.

Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse bunker [online], https://id.erfgoed.net/teksten/175870 (geraadpleegd op ).