Duitse bunker

Tekst van Duitse bunker (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200632)

Halfondergrondse betonnen militaire constructie in noordelijke berm van de noordelijke dijk van het Leopoldkanaal opgetrokken, met bijhorende scherfmuren ter hoogte van de toegangen.

Historische beschrijving

Duitse bunker opgericht als onderdeel van de 'Hollandstellung', een verdedigingsstelling die de Duitse bezetter vanaf 1916 liet aanleggen uit vrees voor een geallieerde aanval vanuit het neutrale Nederland. Tussen de zee en Strobrugge (Maldegem) werd deze linie aangelegd door de Duitse marine, vanaf Strobrugge tot Vrasene door de Duitse landmacht. De zone tussen Leestjesbrugge en Strobrugge lijkt een overgangsgebied tussen beiden te vormen.

Ter hoogte van het Leopoldkanaal en Schipdonkkanaal zouden er oorspronkelijk langs beide zijden in totaal 14 bunkers opgetrokken zijn, volgens een min of meer alternerend ritme. De bunkers aan het Leopoldkanaal zijn opgetrokken aan de hand van gewapend beton, dat gegoten is tussen een houten bekisting. Deze bouwwijze en de gehanteerde types zijn kenmerkend voor de Duitse marine. De constructies ten zuiden van het Schipdonkkanaal zijn voornamelijk opgetrokken met betonblokken, een bouwwijze die vooral door de Duitse landmacht werd toegepast. Zij hanteerden ook andere bouwplannen. Of deze constructies aan het Schipdonkkanaal dan ook effectief door de landmacht zijn opgetrokken, is niet zeker.

De hier bewaarde bunker is een type 'Mannschafts Eisenbeton Unterstand' of 'MEBU’, dat meermaals werd opgetrokken door de marine. Opvallend zijn de deels bewaarde scherfmuren ter hoogte van de toegangen. Ten noorden van de dijk waren dubbele prikkeldraadversperringen aangebracht die naar analogie van een redan in noordelijke richting uitsprongen. Ter hoogte van de bunker liepen deze versperringen terug tot tegen de dijk, om met een boog rond de constructie te lopen om vervolgens opnieuw noordwaarts uit te springen.

Beschrijving

Halfondergrondse betonnen militaire constructie met rechthoekig grondplan van 1,20 x 0,60 meter, op kleine uitsprongen ter hoogte van de toegangen na. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. Aan de buitenzijde zijn sporen van zwarte teer terug te vinden.

Toegangen aan oostelijke en westelijke zijkant, onder gebogen dak. Via trappen en geknikte gangen wordt de centrale binnenruimte bereikt. Deze meet 4,20 x 3,20 meter. De zuidelijke wand bevat twee kleine rechthoekige openingen in de hoeken. In de noordelijke muur zit centraal een nis, vermoedelijk voor het plaatsen van verlichting.

Tegenover de toegangen zijn betonnen scherfmuren terug te vinden, met ernaast een 79 centimeter brede loopgracht. De scherfmuur werd bij de aanleg van de wegbedekking van de dijk doorbroken en meet nu ongeveer nog 6 meter aan beide zijden.

  • Stadsarchief Eeklo, Fonds Georges Spittael, GS6, WOI Hollandstellung, doos 29 Maldegem Adegem Sint-Laureins.
  • PYPE P. 2007: Bunkers van de “Hollandstellung” tussen Strobrugge en Leestjesbrug in Maldegem, Heemkundige kring het Ambacht Maldegem. Jaarboek, 175-191.
  • SAKKERS H., DEN HOLLANDER J. & MURK R. 2011: De Hollandstellung. Van Knokke tot Antwerpen. Stille getuige van de Eerste Wereldoorlog, s.l.
  • VAN GEETERUYEN A. & DE JONGH G. 1994: Hollandstellung. Van de kust tot Strobrugge, toen en nu, Shrapnel, 6.2, 1-64.

Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse bunker [online], https://id.erfgoed.net/teksten/175679 (geraadpleegd op ).