Duitse mitrailleurspost met hefkoepel

Tekst van Duitse mitrailleurpost met hefkoepel (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300976)

Betonnen militaire constructie in de berm van Zeedijk, in een bocht op 170 meter ten noordwesten van het kruispunt van de Zeedijk met Kaleshoek, op 600 meter ten zuiden van Blauwe Sluis. Het toegangsdeel van de bunker is zichtbaar vanaf de westelijke berm van de dijk. De stalen koepel in de betonnen schacht is in het midden van de berm terug te vinden.

Historische beschrijving

Duitse betonnen post opgericht als onderdeel van de 'Hollandstellung', een verdedigingsstelling die de Duitse bezetter vanaf 1916 liet aanleggen uit vrees voor een geallieerde aanval vanuit het neutrale Nederland. Tussen de zee en Strobrugge (Maldegem) werd deze linie aangelegd door de Duitse marine, vanaf Strobrugge tot Vrasene door de Duitse landmacht. In de sector van de marine werden de constructies opgetrokken aan de hand van beton, dat gegoten werd binnen een houten bekisting. In deze sector bestond de 'Hauptkampflinie' uit een opeenvolging van steunpunten, min of meer parallel met de Belgisch-Nederlandse grens. Hierbij werd handig gebruik gemaakt van oude verdedigingswerken, die doorheen de eeuwen langsheen de grens waren aangelegd.

Het betreft hier een mitrailleurspost met hefinrichting, op een Duitse kaart aangegeven met "Heb. M.G.". Een niet-gedateerde Belgische schets beschrijft de constructie als een "Coupole pour une mitrailleuse". Het betreft een geïmproviseerd technisch systeem, waarbij men via stalen geleidingsbalken de hefkoepel kon laten stijgen of zakken. De stalen wand aan de achterzijde (= vriendzijde) van de koepel diende om de bemanning te beschermen. Vermoedelijk was er aan de koepel een hanglafette voor mitrailleur bevestigd, die via een rail naar buiten kon geschoven worden. De hoogte van de koepelschacht doet vermoeden dat de koepel en de vloer waarop de bemanning moest plaatsnemen om het wapen te bedienen (vermoedelijk een houten vloer), als één geheel konden verhogen, mogelijk aan de hand van een tegengewicht.

Beschrijving

Betonnen militaire post, bestaande uit een min of meer vierkante ruimte aan de westelijke zijde van de dijk, met schuin daarop een gang die naar het midden van de dijk loopt en daar uitmondt in een ronde schacht met stalen gestel onder een pantserkoepel. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. De constructie is bovenaan begroeid.

De toegang aan westelijke zijde zit maar ten dele bovengronds en kon afgesloten worden (zie bewaarde ijzeren elementen). De gang is vijf meter lang en zowel de vloer als het plafond verhogen naar het midden. In de westelijke ruimte en gang zijn enkele ijzeren elementen bewaard, vermoedelijk voor de bevestiging van bedrading.

De schacht heeft een doorsnede van 125 centimeter. De koepel bevat ronde gaten volgens een symmetrisch patroon en is bevestigd aan twee stalen geleidingsbalken. Aan de westelijke zijde van de koepel is er een rand van enkele decimeters breed.

  • SAKKERS H., DEN HOLLANDER J. & MURK R. 2011: De Hollandstellung. Van Knokke tot Antwerpen. Stille getuige van de Eerste Wereldoorlog, s.l.
  • VAN GEETERUYEN A. & DE JONGH G. 1994: Hollandstellung. Van de kust tot Strobrugge, toen en nu, Shrapnel, 6.2, 1-64.

Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse mitrailleurpost met hefkoepel [online], https://id.erfgoed.net/teksten/175540 (geraadpleegd op ).