Duitse bunker 'Stützpunkt Bayern Schanze'

Tekst van Duitse bunker 'Stützpunkt Bayern Schanze' (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300956)

Duitse bunker, opgetrokken net ten westen van de dijk ten westen van Natuurreservaat Het Zwin, op zo’n 350 meter ten noordwesten van Internationale Dijk.

Historische beschrijving

Duitse bunker uit de Eerste Wereldoorlog, hergebruikt tijdens de Tweede Wereldoorlog.

De bunker is opgericht als onderdeel van de 'Hollandstellung', een verdedigingsstelling die de Duitse bezetter vanaf 1916 liet aanleggen uit vrees voor een geallieerde aanval vanuit het neutrale Nederland. Tussen de zee en Strobrugge (Maldegem) werd deze linie aangelegd door de Duitse marine, vanaf Strobrugge tot Vrasene door de Duitse landmacht. In de sector van de marine werden de constructies opgetrokken aan de hand van beton, dat gegoten werd binnen een houten bekisting. In deze sector bestond de 'Hauptkampflinie' uit een opeenvolging van steunpunten, min of meer parallel met de Belgisch-Nederlandse grens. Hierbij werd handig gebruik gemaakt van oude verdedigingswerken, die doorheen de eeuwen langsheen de grens waren aangelegd.

Deze bunker maakte deel uit van het 'Stützpunkt Bayern Schanze', dat hier in de dijk was ingericht. De bunker werd tijdens de Tweede Wereldoorlog opnieuw door de Duitsers in gebruik genomen. Hier was toen het 'Stützpunkt Köningin Villa' ingericht. Getuige hiervan zijn de opschriften die in de bunker zijn terug te vinden, waaronder een afbeelding van een landsknecht met de tekst "Zum alten Landsknecht", verwijzend naar huurlingen uit de 14de-16de eeuw.

Beschrijving

Betonnen militaire constructie, tegen de westelijke zijde van een dijk aangebouwd. De constructie heeft een rechthoekig grondplan met een uitsprong aan noordwestelijke zijde. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. Het lijkt erop dat er een bijkomende cementlaag op de constructie is aangebracht. De bunker is ten dele aangeaard, terwijl er op het dak begroeiing is aangebracht.

Toegang aan westelijke zijde, met bewaarde ijzeren deurhengsel. Links naast de toegang zijn twee openingen zichtbaar, die naar het midden toe versmallen. Rechts boven de toegang zit een ijzeren lus. Tegen de dakrand zitten op regelmatige afstand kleine uitsparingen in het beton. Ter hoogte van de toegang is de aanzet tot bakstenen loopgraven te zien.

Via een gang en deuropening (met bewaarde hengsel) wordt de binnenruimte bereikt. Er zitten nissen in de muren. In het plafond zit een (verluchtings)opening. Opvallend zijn de bewaarde opschriften in de bunker. Tegenover de toegang is de tekst "Zum alten Landsknecht" sierlijk aangebracht, naast een getekende landsknecht.

  • LAMBRECHT E. 2014: Knokke & Westkapelle in de Grote Oorlog, Brugge.
  • SAKKERS H., DEN HOLLANDER J. & MURK R. 2011: De Hollandstellung. Van Knokke tot Antwerpen. Stille getuige van de Eerste Wereldoorlog, s.l.
  • TERMOTE J. 2004: Landschapshistorische studie van het Vlaams Natuurreservaat de Zwinduinen en-polders (gemeente Knokke-Heist), Rapport Westtoer in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap afdeling Natuur, cel Kustzonebeheer.
  • VAN GEETERUYEN A. & DE JONGH G. 1994: Hollandstellung. Van de kust tot Strobrugge, toen en nu, Shrapnel, 6.2, 1-64.

Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse bunker 'Stützpunkt Bayern Schanze' [online], https://id.erfgoed.net/teksten/175450 (geraadpleegd op ).