Kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Gaverland

Tekst van Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Gaverland (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/17403)

Niet georiënteerde neogotische bedevaartkapel, gelegen in de wijk Gaverland, met ten oosten een ruime dries waarop nog enkele statiekapelletjes van zandsteen.

Ten gevolge van de vondst van een miraculeus Mariabeeld in 1511, werd ter plekke een eerste kapel opgericht (baksteen, gotische stijl) die in 1665 vervangen werd door een centraalbouw in zandsteen en bekroond door een koepel. Deze werd gesloopt tijdens de Franse revolutie (1799). Als noodoplossing richtte men toen een strooien hut op en later een houten kapel. In 1840 werd deze door een stenen bedehuis vervangen, dat uiteindelijk in 1862 de plaats moest ruimen voor de huidige kerk naar ontwerp van priester-architect J.-A. Clarysse (Roeselare). Door de aangroei van het aantal bedevaarders, vergrootte hijzelf op kundige wijze zijn bouwwerk in 1870 (herinwijding 29 juni 1871).

Achtzijdige centraalbouw (1862), ten noorden voorafgegaan door een driebeukige benedenkerk van vier traveeën met geveltorens (1870). De middenpartij eindigt ten zuiden op een driezijdig gesloten koor, geflankeerd door twee vlak gesloten zijapsissen waarachter telkens een sacristie. Basilicale kerk van bruine baksteen met verwerking van hardsteen voor plint, dorpels en pinakels.

Voorpuntgevel met spitsboogportaal (boogveld met bas-reliëf in verband met de bedevaartplaats) waarboven een gekoppeld drielicht, en geflankeerd door twee vierkante torens van drie geledingen, afgedekt door vier achtzijdige hoektorentjes en centrale naaldspits. Hoeken en traveeën gemarkeerd door slanke steunberen; laatstgenoemde zijn bij de benedenkerk en de centraalbouw bekroond door een pinakel en vloeien over in slanke luchtbogen die tegen door pinakels bekroonde muurverzwaringen van de centrale partij aanlopen. Achtzijdige kern met bovenaan een borstwering met blinde arcatuur van dooreengevlochten rondboogtraceringen. Tentdak met opengewerkte houten dakruiter van twee geledingen (in de onderste geleding witstenen Mariabeeld door J.B. Van Biesbroeck, 1862). Eenvoudige spitsboogvensters, gekoppeld in de middenbeuk.

Gedenksteen in de zuidelijke muur van het koor: "Ter Eere van de Allerheiligste Maegd Maria deden mij hare kinderen bouwen. Anno MDCCCLXII".

Interieur overkluisd door koepelgewelven; straalgewelf boven de kernpartij. Arduinen monolietzuilen met achtzijdige basis en bladkapiteel. Mobilair: Neogotisch meubilair.

  • Monumenten & Landschappen, Geschiedenis van het vermaerd mirakuleus beeld van Onze-Lieve- Vrouw van 't Gaverland, geëerd binnen de parochie Melsele, Sint-Niklaas, 1875.
  • VAN CLEVEN J., J.-A. Clarysse (1814-1873), priester-architect. Een studie van zijn kerkelijke bouwkunst, Licentiaatsverhandeling, R.U.G., 1975.

Bron: DEMEY A. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in Belgiƫ, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Sint-Niklaas, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 7n1 (B-L), Brussel - Gent.
Auteurs:  Demey, Anthony
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Gaverland [online], https://id.erfgoed.net/teksten/17403 (geraadpleegd op ).