Fort opgericht in 1912-1914 als deel van de reorganisatie en uitbreiding van de verdedigingsgordel rond Antwerpen (wet van 1906). Na de beschieting van oktober 1914, in 1916 gedeeltelijk hersteld door de bezetters. Algemeen Hoofdkwartier van het Belgische leger in mei 1940; nazi-gevangenis en doorvoerkamp van september 1940 tot augustus 1944. Heden Nationaal Gedenkteken (sedert 1947) en museum (sedert 1948).

Rechthoekig omgracht betonnen fort van de 2de orde met samengevoegde caponnières. Bij dit forttype ontbreekt de hoofdfrontcaponnière waarvan de functie wordt overgenomen door schouderhoekcaponnières aan beide zijden van het hoofdfront. Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontmanteld en omgevormd tot concentratiekamp: verbouwen van kazematten tot cellen, bouwen van barakken en kampbureau, inrichten van folterkamer en lijkenkamer, aanleggen van een executieplaats.

Ten oosten van de noordelijke toegang: baileybrug (vlotbrug) bij het einde van de bezetting gebouwd door het Belgische leger om de toegang tot het fort te vergemakkelijken. Renovatiewerken, onder meer nieuwe bedaking en betonherstel, vanaf 1991.

In de omgeving van het fort: bunkers door de Duitsers opgericht in 1917.